مهادنه: قرارداد ترک مخاصمه و آتش‌بس

گاه، جنگ و جهاد به آتش‌بس منجر مى‌شود که از آن در فقه به مهادنه و هدنه تعبیر مى‌شود. این لغت در اصل به معناى سکون است و اصطلاحاً براى بیان صلح موقت میان مسلمانان و گروهى از کافران حربى به کار مى‌رود. لذا بر آن، موادعه و معاهده که گویاى حالت ناپایدار است، اطلاق مى‌شود. شیخ طوسى در <em>مبسوط <...

Full description

Bibliographic Details
Main Author: آیة الله سیدعلى خامنه‌اى
Format: Article
Language:fas
Published: Bagher al-Olum University 2006-04-01
Series:علوم سیاسی
Online Access:http://psq.bou.ac.ir/article_11766_abd25a4a6f0fe24b5abf038ff34be037.pdf
_version_ 1818750870276276224
author آیة الله سیدعلى خامنه‌اى
author_facet آیة الله سیدعلى خامنه‌اى
author_sort آیة الله سیدعلى خامنه‌اى
collection DOAJ
description گاه، جنگ و جهاد به آتش‌بس منجر مى‌شود که از آن در فقه به مهادنه و هدنه تعبیر مى‌شود. این لغت در اصل به معناى سکون است و اصطلاحاً براى بیان صلح موقت میان مسلمانان و گروهى از کافران حربى به کار مى‌رود. لذا بر آن، موادعه و معاهده که گویاى حالت ناپایدار است، اطلاق مى‌شود. شیخ طوسى در <em>مبسوط </em>مى‌گوید: «هدنه و مهادنه به یک معنا عبارت است از کنار گذاشتن جنگ و رها کردن نبرد تا مدتى». علامه حلى نیز در <em>تذکره </em>مى‌گوید: «مهادنه، موادعه و معاهده واژه‌هایى مترادف و عبارت است از کنار گذاشتن جنگ و رها کردن نبرد تا مدتى». ایشان همین مطلب را در <em>منتهى </em>و نزدیک به آن را در <em>تحریر </em>و <em>قواعد </em>ذکر مى‌کند. بنابراین حالت ناپایدارى و گذرا بودن در معنا و تعریف هدنه اخذ شده است. لذا عده‌اى یکى از تفاوت‌هاى هدنه را با عقد جزیه، همین نکته دانسته‌اند، همچنین تفاوت‌هاى دیگرى ذکر کرده‌اند که براى تفصیل مطلب به <em>قواعد</em> علامه و پاره‌اى دیگر از کتاب‌هاى ایشان و دیگران رجوع کنید. لیکن حق آن است که آن چه را به عنوان فارق میان آن دو آورده‌اند، فارق اصلى به شمار نمى‌رود، بلکه از عوارض و علامت‌هاى هدنه است. تفاوت ماهوى و جوهرى میان آن دو این است که در عقد جزیه، یک طرف عقد دشمنان شکست خورده‌اى هستند که مسلمانان بر آن پیروز شده، زمین‌هایشان را گشوده و دولتشان را ساقط کرده‌اند و در این حالت به جاى مالیاتى که از دیگر مسلمانان اخذ مى‌شود، از آنان جزیه گرفته مى‌شود. بنابراین آنان شهروندان دولت اسلامى، اما با حفظ دین خود هستند.
first_indexed 2024-12-18T04:26:32Z
format Article
id doaj.art-db6c20e078bf475594515e92b2dd2963
institution Directory Open Access Journal
issn 1735-0557
2645-5773
language fas
last_indexed 2024-12-18T04:26:32Z
publishDate 2006-04-01
publisher Bagher al-Olum University
record_format Article
series علوم سیاسی
spelling doaj.art-db6c20e078bf475594515e92b2dd29632022-12-21T21:21:06ZfasBagher al-Olum Universityعلوم سیاسی1735-05572645-57732006-04-019شماره سی و سوم - بهار 85135811766مهادنه: قرارداد ترک مخاصمه و آتش‌بسآیة الله سیدعلى خامنه‌اى0آیة الله سیدعلى خامنه‌اىگاه، جنگ و جهاد به آتش‌بس منجر مى‌شود که از آن در فقه به مهادنه و هدنه تعبیر مى‌شود. این لغت در اصل به معناى سکون است و اصطلاحاً براى بیان صلح موقت میان مسلمانان و گروهى از کافران حربى به کار مى‌رود. لذا بر آن، موادعه و معاهده که گویاى حالت ناپایدار است، اطلاق مى‌شود. شیخ طوسى در <em>مبسوط </em>مى‌گوید: «هدنه و مهادنه به یک معنا عبارت است از کنار گذاشتن جنگ و رها کردن نبرد تا مدتى». علامه حلى نیز در <em>تذکره </em>مى‌گوید: «مهادنه، موادعه و معاهده واژه‌هایى مترادف و عبارت است از کنار گذاشتن جنگ و رها کردن نبرد تا مدتى». ایشان همین مطلب را در <em>منتهى </em>و نزدیک به آن را در <em>تحریر </em>و <em>قواعد </em>ذکر مى‌کند. بنابراین حالت ناپایدارى و گذرا بودن در معنا و تعریف هدنه اخذ شده است. لذا عده‌اى یکى از تفاوت‌هاى هدنه را با عقد جزیه، همین نکته دانسته‌اند، همچنین تفاوت‌هاى دیگرى ذکر کرده‌اند که براى تفصیل مطلب به <em>قواعد</em> علامه و پاره‌اى دیگر از کتاب‌هاى ایشان و دیگران رجوع کنید. لیکن حق آن است که آن چه را به عنوان فارق میان آن دو آورده‌اند، فارق اصلى به شمار نمى‌رود، بلکه از عوارض و علامت‌هاى هدنه است. تفاوت ماهوى و جوهرى میان آن دو این است که در عقد جزیه، یک طرف عقد دشمنان شکست خورده‌اى هستند که مسلمانان بر آن پیروز شده، زمین‌هایشان را گشوده و دولتشان را ساقط کرده‌اند و در این حالت به جاى مالیاتى که از دیگر مسلمانان اخذ مى‌شود، از آنان جزیه گرفته مى‌شود. بنابراین آنان شهروندان دولت اسلامى، اما با حفظ دین خود هستند.http://psq.bou.ac.ir/article_11766_abd25a4a6f0fe24b5abf038ff34be037.pdf
spellingShingle آیة الله سیدعلى خامنه‌اى
مهادنه: قرارداد ترک مخاصمه و آتش‌بس
علوم سیاسی
title مهادنه: قرارداد ترک مخاصمه و آتش‌بس
title_full مهادنه: قرارداد ترک مخاصمه و آتش‌بس
title_fullStr مهادنه: قرارداد ترک مخاصمه و آتش‌بس
title_full_unstemmed مهادنه: قرارداد ترک مخاصمه و آتش‌بس
title_short مهادنه: قرارداد ترک مخاصمه و آتش‌بس
title_sort مهادنه قرارداد ترک مخاصمه و آتش‌بس
url http://psq.bou.ac.ir/article_11766_abd25a4a6f0fe24b5abf038ff34be037.pdf
work_keys_str_mv AT ậyẗạllhsydʿlykẖạmnhạy mhạdnhqrạrdạdtrḵmkẖạṣmhwậtsẖbs