Dinamik Bir İlmî Anlayışın İnşası Açısından Niçin Ebû Hanîfe’den Başlanılmalı?
Ebû Hanîfe (öl. 150/767), Müslüman düşünce tarihinin en önemli bânilerindendir. Çünkü o, tüm renk ve tonlarıyla akılcı düşünce biçiminin şemsiye ismi olan “Ehl-i re’y” geleneğinin tartışmasız reisi olarak kabul görmüştür. Bu kabulün kökenlerini, onun yaşadığı zaman diliminde aramak gerekir. Bu zaman...
| Main Author: | |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | English |
| Published: |
Oku Okut Yayınları
2022-03-01
|
| Series: | Tetkik |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/2978368 |
| _version_ | 1827789595185512448 |
|---|---|
| author | Mustafa Selim Yılmaz |
| author_facet | Mustafa Selim Yılmaz |
| author_sort | Mustafa Selim Yılmaz |
| collection | DOAJ |
| description | Ebû Hanîfe (öl. 150/767), Müslüman düşünce tarihinin en önemli bânilerindendir. Çünkü o, tüm renk ve tonlarıyla akılcı düşünce biçiminin şemsiye ismi olan “Ehl-i re’y” geleneğinin tartışmasız reisi olarak kabul görmüştür. Bu kabulün kökenlerini, onun yaşadığı zaman diliminde aramak gerekir. Bu zaman dilimi de Müslüman düşüncenin metodolojilerinin teşekkül etmeye başladığı tâbiîn asrıdır. Kaldı ki Ebû Hanîfe, tâbiîn neslinin önde gelen âlimlerindendir. Onu bu bağlamda ön plana çıkaran husus ise ortaya koyduğu hedeftir. Bu hedefin, parçacı bir yaklaşımdan öte Müslüman toplumun kimliğinin inşası bakımından sistematik bir söylem oluşturma çabası olduğunu söylemek mümkündür. Bu çaba, dönemin şartları açısından gerçekten anlamlıdır. Zira dünya medeniyet tarihine yeni bir aktör olarak katılan ve kadim medeniyetlerin neşvünemâ ettiği devasa bir coğrafyaya hâkim olan Müslümanların, kalıcı olmalarını sağlayacak tutarlı bir dünya görüşü kurma ihtiyacı vardı. Bunun farkında olan ve bakış açısını bu minvalde inşa eden Ebû Hanîfe’nin ilmî kişiliği, yüzyılların geçmesine rağmen lehte ve aleyhte her zaman dikkat çeken ve gündemde olan yapısını korumuştur. Bu itibarla onun bakışı açısı, günümüzün şartları da dikkate alınırsa ufuk açıcı bir mahiyet taşımaktadır. Bu yazıda Ebû Hanîfe’nin ön plana çıkmasına neden olan hususlar irdelenerek onun ortaya koyduğu sistematikten günümüzde nasıl yararlanabileceği noktasında birtakım değerlendirmeler yapılacaktır. |
| first_indexed | 2024-03-11T17:22:03Z |
| format | Article |
| id | doaj.art-dcd48f3eeabb4bf6a3a22e9ecac0e1c6 |
| institution | Directory Open Access Journal |
| issn | 2822-3322 |
| language | English |
| last_indexed | 2024-03-11T17:22:03Z |
| publishDate | 2022-03-01 |
| publisher | Oku Okut Yayınları |
| record_format | Article |
| series | Tetkik |
| spelling | doaj.art-dcd48f3eeabb4bf6a3a22e9ecac0e1c62023-10-19T12:01:52ZengOku Okut YayınlarıTetkik2822-33222022-03-011213610.55709/tetkikdergisi.102373Dinamik Bir İlmî Anlayışın İnşası Açısından Niçin Ebû Hanîfe’den Başlanılmalı?Mustafa Selim Yılmaz0KARABÜK ÜNİVERSİTESİEbû Hanîfe (öl. 150/767), Müslüman düşünce tarihinin en önemli bânilerindendir. Çünkü o, tüm renk ve tonlarıyla akılcı düşünce biçiminin şemsiye ismi olan “Ehl-i re’y” geleneğinin tartışmasız reisi olarak kabul görmüştür. Bu kabulün kökenlerini, onun yaşadığı zaman diliminde aramak gerekir. Bu zaman dilimi de Müslüman düşüncenin metodolojilerinin teşekkül etmeye başladığı tâbiîn asrıdır. Kaldı ki Ebû Hanîfe, tâbiîn neslinin önde gelen âlimlerindendir. Onu bu bağlamda ön plana çıkaran husus ise ortaya koyduğu hedeftir. Bu hedefin, parçacı bir yaklaşımdan öte Müslüman toplumun kimliğinin inşası bakımından sistematik bir söylem oluşturma çabası olduğunu söylemek mümkündür. Bu çaba, dönemin şartları açısından gerçekten anlamlıdır. Zira dünya medeniyet tarihine yeni bir aktör olarak katılan ve kadim medeniyetlerin neşvünemâ ettiği devasa bir coğrafyaya hâkim olan Müslümanların, kalıcı olmalarını sağlayacak tutarlı bir dünya görüşü kurma ihtiyacı vardı. Bunun farkında olan ve bakış açısını bu minvalde inşa eden Ebû Hanîfe’nin ilmî kişiliği, yüzyılların geçmesine rağmen lehte ve aleyhte her zaman dikkat çeken ve gündemde olan yapısını korumuştur. Bu itibarla onun bakışı açısı, günümüzün şartları da dikkate alınırsa ufuk açıcı bir mahiyet taşımaktadır. Bu yazıda Ebû Hanîfe’nin ön plana çıkmasına neden olan hususlar irdelenerek onun ortaya koyduğu sistematikten günümüzde nasıl yararlanabileceği noktasında birtakım değerlendirmeler yapılacaktır.https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/2978368kelammedeniyeti̇limmetodolojiehl-i re’yebû hanîfekalamcivilizationthe knowledgemethodologyahl al-raabū ḥanīfah |
| spellingShingle | Mustafa Selim Yılmaz Dinamik Bir İlmî Anlayışın İnşası Açısından Niçin Ebû Hanîfe’den Başlanılmalı? Tetkik kelam medeniyet i̇lim metodoloji ehl-i re’y ebû hanîfe kalam civilization the knowledge methodology ahl al-ra abū ḥanīfah |
| title | Dinamik Bir İlmî Anlayışın İnşası Açısından Niçin Ebû Hanîfe’den Başlanılmalı? |
| title_full | Dinamik Bir İlmî Anlayışın İnşası Açısından Niçin Ebû Hanîfe’den Başlanılmalı? |
| title_fullStr | Dinamik Bir İlmî Anlayışın İnşası Açısından Niçin Ebû Hanîfe’den Başlanılmalı? |
| title_full_unstemmed | Dinamik Bir İlmî Anlayışın İnşası Açısından Niçin Ebû Hanîfe’den Başlanılmalı? |
| title_short | Dinamik Bir İlmî Anlayışın İnşası Açısından Niçin Ebû Hanîfe’den Başlanılmalı? |
| title_sort | dinamik bir ilmi anlayisin insasi acisindan nicin ebu hanife den baslanilmali |
| topic | kelam medeniyet i̇lim metodoloji ehl-i re’y ebû hanîfe kalam civilization the knowledge methodology ahl al-ra abū ḥanīfah |
| url | https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/2978368 |
| work_keys_str_mv | AT mustafaselimyılmaz dinamikbirilmianlayısıninsasıacısındannicinebuhanifedenbaslanılmalı |