جامعه‌پذیری جنسیتی در کتاب‌های درسی مدارس ایران
جامعه‌پذیریِ جنسیتی عمدتاً در دوران کودکی و سنین مدرسه شکل می‌گیرد و به‌تدریج در ذهن و رفتار‌های اجتماعی درونی و متبلور می‌شود. بدین ترتیب، مدارس و کتاب‌های درسی به‌عنوان اولین و مؤثرترین مرجع رسمی آموزش و انتقال انتظارات اجتماعی و استانداردهای فرهنگی، نقشی مهم در تکوین و توسعه‌ی هویت جنسیتی کودکان...
| Main Author: | |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | fas |
| Published: |
Center for women's and family Studies ,University of Tehran
2010-09-01
|
| Series: | زن در توسعه و سیاست |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://jwdp.ut.ac.ir/article_21274_7324dbf431026b4b5f01acb19be724a6.pdf |
| _version_ | 1797371872168378368 |
|---|---|
| author | یعقوب فروتن |
| author_facet | یعقوب فروتن |
| author_sort | یعقوب فروتن |
| collection | DOAJ |
| description | جامعه‌پذیریِ جنسیتی عمدتاً در دوران کودکی و سنین مدرسه شکل می‌گیرد و به‌تدریج در ذهن و رفتار‌های اجتماعی درونی و متبلور می‌شود. بدین ترتیب، مدارس و کتاب‌های درسی به‌عنوان اولین و مؤثرترین مرجع رسمی آموزش و انتقال انتظارات اجتماعی و استانداردهای فرهنگی، نقشی مهم در تکوین و توسعه‌ی هویت جنسیتی کودکان و نوجوانان ایفا می‌کنند. در این تحقیق با استفاده از تکنیک تحلیل محتوی، کلیه‌ی کتاب‌های درسی دوره‌ی ابتدایی سال تحصیلی 1389- 1388 به تفکیک پایه‌ی تحصیلی و عنوان کتاب درسی مطالعه می‌شوند. در مجموع مطابق یافته‌های این تحقیق، فراوانی اسامی و تصاویر مردان غلبه‌ی چشم‌گیری بر اسامی و تصاویر زنان دارد. این نوع سوگیریِ جنسیتی در واژه‌های کلیدی مرتبط با جنس مذکر و مؤنث (مانند کلمات مرد و زن، پسر و دختر)، الگوها و ویژگی‌های کارهای داخل و خارج خانه، ترکیب بُعد خانواده بر حسب جنس فرزندان، و فعالیت‌های ورزشی نیز وجود دارد. نکته‌ی مهم‌تر آن‌که، غالباً همبستگی مستقیم و معناداری بین پایه‌ی تحصیلی و این نوع سوگیری‌های جنسیتی مشاهده می‌شود. به‌علاوه، تفاوت‌های کمابیش مهمی در خصوص چگونگی بازنمایی برخی از نقش‌های جنسیتی به تفکیک عنوان کتاب‌های درسی نیز وجود دارد. |
| first_indexed | 2024-03-08T18:27:13Z |
| format | Article |
| id | doaj.art-dd59992b80514c47847859da7aef5647 |
| institution | Directory Open Access Journal |
| issn | 2538-3124 2538-3132 |
| language | fas |
| last_indexed | 2024-03-08T18:27:13Z |
| publishDate | 2010-09-01 |
| publisher | Center for women's and family Studies ,University of Tehran |
| record_format | Article |
| series | زن در توسعه و سیاست |
| spelling | doaj.art-dd59992b80514c47847859da7aef56472023-12-30T11:27:51ZfasCenter for women's and family Studies ,University of Tehranزن در توسعه و سیاست2538-31242538-31322010-09-018321274جامعه‌پذیری جنسیتی در کتاب‌های درسی مدارس ایرانیعقوب فروتن0استادیار گروه علوم اجتماعی دانشگاه مازندران، بابلسرجامعه‌پذیریِ جنسیتی عمدتاً در دوران کودکی و سنین مدرسه شکل می‌گیرد و به‌تدریج در ذهن و رفتار‌های اجتماعی درونی و متبلور می‌شود. بدین ترتیب، مدارس و کتاب‌های درسی به‌عنوان اولین و مؤثرترین مرجع رسمی آموزش و انتقال انتظارات اجتماعی و استانداردهای فرهنگی، نقشی مهم در تکوین و توسعه‌ی هویت جنسیتی کودکان و نوجوانان ایفا می‌کنند. در این تحقیق با استفاده از تکنیک تحلیل محتوی، کلیه‌ی کتاب‌های درسی دوره‌ی ابتدایی سال تحصیلی 1389- 1388 به تفکیک پایه‌ی تحصیلی و عنوان کتاب درسی مطالعه می‌شوند. در مجموع مطابق یافته‌های این تحقیق، فراوانی اسامی و تصاویر مردان غلبه‌ی چشم‌گیری بر اسامی و تصاویر زنان دارد. این نوع سوگیریِ جنسیتی در واژه‌های کلیدی مرتبط با جنس مذکر و مؤنث (مانند کلمات مرد و زن، پسر و دختر)، الگوها و ویژگی‌های کارهای داخل و خارج خانه، ترکیب بُعد خانواده بر حسب جنس فرزندان، و فعالیت‌های ورزشی نیز وجود دارد. نکته‌ی مهم‌تر آن‌که، غالباً همبستگی مستقیم و معناداری بین پایه‌ی تحصیلی و این نوع سوگیری‌های جنسیتی مشاهده می‌شود. به‌علاوه، تفاوت‌های کمابیش مهمی در خصوص چگونگی بازنمایی برخی از نقش‌های جنسیتی به تفکیک عنوان کتاب‌های درسی نیز وجود دارد.https://jwdp.ut.ac.ir/article_21274_7324dbf431026b4b5f01acb19be724a6.pdfاشتغال زنانبعد خانوادهجامعه‌پذیری جنسیتیکتاب درسیهویت جنسیتی |
| spellingShingle | یعقوب فروتن جامعه‌پذیری جنسیتی در کتاب‌های درسی مدارس ایران زن در توسعه و سیاست اشتغال زنان بعد خانواده جامعه‌پذیری جنسیتی کتاب درسی هویت جنسیتی |
| title | جامعه‌پذیری جنسیتی در کتاب‌های درسی مدارس ایران |
| title_full | جامعه‌پذیری جنسیتی در کتاب‌های درسی مدارس ایران |
| title_fullStr | جامعه‌پذیری جنسیتی در کتاب‌های درسی مدارس ایران |
| title_full_unstemmed | جامعه‌پذیری جنسیتی در کتاب‌های درسی مدارس ایران |
| title_short | جامعه‌پذیری جنسیتی در کتاب‌های درسی مدارس ایران |
| title_sort | جامعه‌پذیری جنسیتی در کتاب‌های درسی مدارس ایران |
| topic | اشتغال زنان بعد خانواده جامعه‌پذیری جنسیتی کتاب درسی هویت جنسیتی |
| url | https://jwdp.ut.ac.ir/article_21274_7324dbf431026b4b5f01acb19be724a6.pdf |
| work_keys_str_mv | AT yʿqwbfrwtn jạmʿhpdẖyryjnsytydrḵtạbhạydrsymdạrsạyrạn |