Yapısal Döküm Parçaların Yorulma Ömrünü Etkileyen Ana Faktörlerin Ağır Ticari Araç Fren Sistemlerinde İncelenmesi
Çalışmada, ağır ticari araçlarda kullanılan havalı disk frenin ana döküm parçalarından biri olan köprünün servis ömrünün arttırılabilmesi için yorulma ömrüne etkiyen faktörler incelenmiştir. Fren parçasına, gerçek çalışma koşullarında etki eden tüm sınır koşulları göz önüne alınarak, yorulma ömrüne...
| Main Authors: | , , |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | English |
| Published: |
Gazi University
2024-03-01
|
| Series: | Gazi Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://dergipark.org.tr/tr/pub/gujsc/issue/83732/1367887 |
| _version_ | 1827281112263557120 |
|---|---|
| author | Özgün Cem Yılmaz Bora Güntay İbrahim Can Güleryüz |
| author_facet | Özgün Cem Yılmaz Bora Güntay İbrahim Can Güleryüz |
| author_sort | Özgün Cem Yılmaz |
| collection | DOAJ |
| description | Çalışmada, ağır ticari araçlarda kullanılan havalı disk frenin ana döküm parçalarından biri olan köprünün servis ömrünün arttırılabilmesi için yorulma ömrüne etkiyen faktörler incelenmiştir. Fren parçasına, gerçek çalışma koşullarında etki eden tüm sınır koşulları göz önüne alınarak, yorulma ömrüne en çok etki edeceği öngörülen üç faktör için iki kademeli faktöriyel deney tasarımı yöntemi kullanılmış ve her bir faktör için iki farklı seviye belirlenerek numune üretimleri gerçekleştirilmiştir. Parça üzerindeki gerilmelerin yüksek olduğu kritik bölgelerin belirlenmesi amacıyla sonlu elemanlar yöntemi kullanılarak yapısal analizler gerçekleştirilmiştir. Testlerde, çatlağın ilk oluştuğu anda yakalanması için sayısal yöntem ile belirlenen, gerilmenin yüksek olduğu ve parçaların kırılması beklenen bölgelere tuzak teli uygulanmıştır. Hazırlanan test numuneleri mekanik hasar meydana gele kadar yorulma testine tabi tutulmuş ve çatlak oluşan çevrimler detaylı analiz edilmiştir. Analiz sonucunda köprü parçasının yorulma ömrüne en fazla etki eden iki faktör sırası ile “perlit oranı” ve “kaliper yönü ile köprü döküm gözünün kombinasyonu” olarak bulunmuştur. Perlit oranı yüksek olan köprü numunelerinin yorulma ömürlerinin, düşük olan numunelere göre 3,1 kata kadar; uygun kaliper yönü ve köprü döküm gözü kombinasyonu seçildiği durumda ise 3,4 kata kadar arttığı tespit edilmiştir. |
| first_indexed | 2024-04-24T08:52:41Z |
| format | Article |
| id | doaj.art-dded88897aad4246a57ff59fd718fbf5 |
| institution | Directory Open Access Journal |
| issn | 2147-9526 |
| language | English |
| last_indexed | 2024-04-24T08:52:41Z |
| publishDate | 2024-03-01 |
| publisher | Gazi University |
| record_format | Article |
| series | Gazi Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi |
| spelling | doaj.art-dded88897aad4246a57ff59fd718fbf52024-04-16T09:35:05ZengGazi UniversityGazi Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi2147-95262024-03-01121378387https://doi.org/10.29109/gujsc.1367887Yapısal Döküm Parçaların Yorulma Ömrünü Etkileyen Ana Faktörlerin Ağır Ticari Araç Fren Sistemlerinde İncelenmesiÖzgün Cem Yılmaz0https://orcid.org/0000-0002-1222-7718Bora Güntay1https://orcid.org/0000-0002-8526-3285İbrahim Can Güleryüz2https://orcid.org/0000-0002-2002-6684Ege Fren Sanayii ve Ticaret A.Ş.Ege Fren Sanayii ve Ticaret A.Ş.Ege Fren Sanayii ve Ticaret A.Ş.Çalışmada, ağır ticari araçlarda kullanılan havalı disk frenin ana döküm parçalarından biri olan köprünün servis ömrünün arttırılabilmesi için yorulma ömrüne etkiyen faktörler incelenmiştir. Fren parçasına, gerçek çalışma koşullarında etki eden tüm sınır koşulları göz önüne alınarak, yorulma ömrüne en çok etki edeceği öngörülen üç faktör için iki kademeli faktöriyel deney tasarımı yöntemi kullanılmış ve her bir faktör için iki farklı seviye belirlenerek numune üretimleri gerçekleştirilmiştir. Parça üzerindeki gerilmelerin yüksek olduğu kritik bölgelerin belirlenmesi amacıyla sonlu elemanlar yöntemi kullanılarak yapısal analizler gerçekleştirilmiştir. Testlerde, çatlağın ilk oluştuğu anda yakalanması için sayısal yöntem ile belirlenen, gerilmenin yüksek olduğu ve parçaların kırılması beklenen bölgelere tuzak teli uygulanmıştır. Hazırlanan test numuneleri mekanik hasar meydana gele kadar yorulma testine tabi tutulmuş ve çatlak oluşan çevrimler detaylı analiz edilmiştir. Analiz sonucunda köprü parçasının yorulma ömrüne en fazla etki eden iki faktör sırası ile “perlit oranı” ve “kaliper yönü ile köprü döküm gözünün kombinasyonu” olarak bulunmuştur. Perlit oranı yüksek olan köprü numunelerinin yorulma ömürlerinin, düşük olan numunelere göre 3,1 kata kadar; uygun kaliper yönü ve köprü döküm gözü kombinasyonu seçildiği durumda ise 3,4 kata kadar arttığı tespit edilmiştir.https://dergipark.org.tr/tr/pub/gujsc/issue/83732/1367887ağır ticari araçfren sistemiyapısal döküm parçayorulma testitekrarlı yüklemesonlu elemanlar analizi |
| spellingShingle | Özgün Cem Yılmaz Bora Güntay İbrahim Can Güleryüz Yapısal Döküm Parçaların Yorulma Ömrünü Etkileyen Ana Faktörlerin Ağır Ticari Araç Fren Sistemlerinde İncelenmesi Gazi Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi ağır ticari araç fren sistemi yapısal döküm parça yorulma testi tekrarlı yükleme sonlu elemanlar analizi |
| title | Yapısal Döküm Parçaların Yorulma Ömrünü Etkileyen Ana Faktörlerin Ağır Ticari Araç Fren Sistemlerinde İncelenmesi |
| title_full | Yapısal Döküm Parçaların Yorulma Ömrünü Etkileyen Ana Faktörlerin Ağır Ticari Araç Fren Sistemlerinde İncelenmesi |
| title_fullStr | Yapısal Döküm Parçaların Yorulma Ömrünü Etkileyen Ana Faktörlerin Ağır Ticari Araç Fren Sistemlerinde İncelenmesi |
| title_full_unstemmed | Yapısal Döküm Parçaların Yorulma Ömrünü Etkileyen Ana Faktörlerin Ağır Ticari Araç Fren Sistemlerinde İncelenmesi |
| title_short | Yapısal Döküm Parçaların Yorulma Ömrünü Etkileyen Ana Faktörlerin Ağır Ticari Araç Fren Sistemlerinde İncelenmesi |
| title_sort | yapisal dokum parcalarin yorulma omrunu etkileyen ana faktorlerin agir ticari arac fren sistemlerinde incelenmesi |
| topic | ağır ticari araç fren sistemi yapısal döküm parça yorulma testi tekrarlı yükleme sonlu elemanlar analizi |
| url | https://dergipark.org.tr/tr/pub/gujsc/issue/83732/1367887 |
| work_keys_str_mv | AT ozguncemyılmaz yapısaldokumparcalarınyorulmaomrunuetkileyenanafaktorlerinagırticariaracfrensistemlerindeincelenmesi AT boraguntay yapısaldokumparcalarınyorulmaomrunuetkileyenanafaktorlerinagırticariaracfrensistemlerindeincelenmesi AT ibrahimcanguleryuz yapısaldokumparcalarınyorulmaomrunuetkileyenanafaktorlerinagırticariaracfrensistemlerindeincelenmesi |