ارزیابی توان الگوی زنجیرۀ مارکوف در برآورد و پهنه‌بندی احتمالاتی روزهای خشک ایران

یکی از شاخه‌های دانش بشری که قادر است برخی رخدادهای اقلیم را نمایش و ترسیم کند، دانش احتمالات است. در این تحقیق، صلاحیت الگوی زنجیره مارکوف برای برآورد روزهای خشک و پهنه‌بندی احتمالاتی مورد ارزیابی قرار گرفت. بر این اساس، داده‎های شبکه‎ای بارش روزانۀ ایران با تفکیک زمانی روزانه از 01/01/1340 - 11/10...

Full description

Bibliographic Details
Main Authors: حسین عساکره, فریبا صیادی
Format: Article
Language:English
Published: Ferdowsi University of Mashhad 2014-07-01
Series:جغرافیا و مخاطرات محیطی
Subjects:
Online Access:https://geoeh.um.ac.ir/article_27271_afdf08122a62176a959e5c3704f483f0.pdf
_version_ 1797665234478956544
author حسین عساکره
فریبا صیادی
author_facet حسین عساکره
فریبا صیادی
author_sort حسین عساکره
collection DOAJ
description یکی از شاخه‌های دانش بشری که قادر است برخی رخدادهای اقلیم را نمایش و ترسیم کند، دانش احتمالات است. در این تحقیق، صلاحیت الگوی زنجیره مارکوف برای برآورد روزهای خشک و پهنه‌بندی احتمالاتی مورد ارزیابی قرار گرفت. بر این اساس، داده‎های شبکه‎ای بارش روزانۀ ایران با تفکیک زمانی روزانه از 01/01/1340 - 11/10/1389 و مکانی داده‎ها 15 15 کیلومتر موردبررسی قرار گرفت. سپس با استفاده از زنجیرۀ مارکوف به تحلیل احتمالی و پهنه‌بندی روزهای خشک ‏ایران پرداخته شد. روزهای خشک پیش‌بینی‌شده در ماه‌های فصل زمستان و فصول دیگر به‌روزهای خشک واقعی اتفاق افتاده، نزدیک بوده است. بر اساس 48 نقشۀ مشخصات مارکوفی روزهای خشک، داده‌های مربوط به هر نقشه در کنار هم جمع آمدند. عملیات تحلیل خوشه‌ای بر این آرایه مشاهدات اعمال شد. بر اساس روش آزمون‌وخطا تعداد 6 پهنه استخراج گردید. پهنه‌های موردبررسی در این مطالعه ازنظر خشکسالی با همدیگر تفاوت داشته‌اند. پهنۀ اول دامنه‌های غربی زاگرس، پهنۀ دوم نواری از شمال‌شرقی، جنوب البرز، شمال‌غربی و تا حدودی غرب کشور، پهنۀ سوم بخش‌هایی از مناطق شمال‌شرقی و ارتفاعات لاله‌زار و هزار و قسمت‌هایی از جنوب، پهنۀ چهارم تقریباً نیمی از مساحت کشور در مناطق مرکزی، شرق و بخش‌هایی از جنوب، پهنۀ پنجم با کم‌ترین مساحت بخش‌های مرکز و غرب کرانه‌های خزری و گروه ششم بخش‌هایی از شرق دریای خزر و شمال‌غربی کشور را در برمی‌گیرد. درنهایت یافته‌ها نشان داد که صلاحیت الگوی زنجیرۀ مارکوف در برآورد روزهای خشک (برای تمام فصول پهنه کشور) از صلاحیت بسیار بالایی برخوردار است.
first_indexed 2024-03-11T19:41:00Z
format Article
id doaj.art-de50e4394e414a9a92a8fd5721740ac4
institution Directory Open Access Journal
issn 2322-1682
2383-3076
language English
last_indexed 2024-03-11T19:41:00Z
publishDate 2014-07-01
publisher Ferdowsi University of Mashhad
record_format Article
series جغرافیا و مخاطرات محیطی
spelling doaj.art-de50e4394e414a9a92a8fd5721740ac42023-10-06T13:03:55ZengFerdowsi University of Mashhadجغرافیا و مخاطرات محیطی2322-16822383-30762014-07-0132375410.22067/geo.v3i2.3343527271ارزیابی توان الگوی زنجیرۀ مارکوف در برآورد و پهنه‌بندی احتمالاتی روزهای خشک ایرانحسین عساکره0فریبا صیادی1دانشگاه زنجاندانشگاه زنجانیکی از شاخه‌های دانش بشری که قادر است برخی رخدادهای اقلیم را نمایش و ترسیم کند، دانش احتمالات است. در این تحقیق، صلاحیت الگوی زنجیره مارکوف برای برآورد روزهای خشک و پهنه‌بندی احتمالاتی مورد ارزیابی قرار گرفت. بر این اساس، داده‎های شبکه‎ای بارش روزانۀ ایران با تفکیک زمانی روزانه از 01/01/1340 - 11/10/1389 و مکانی داده‎ها 15 15 کیلومتر موردبررسی قرار گرفت. سپس با استفاده از زنجیرۀ مارکوف به تحلیل احتمالی و پهنه‌بندی روزهای خشک ‏ایران پرداخته شد. روزهای خشک پیش‌بینی‌شده در ماه‌های فصل زمستان و فصول دیگر به‌روزهای خشک واقعی اتفاق افتاده، نزدیک بوده است. بر اساس 48 نقشۀ مشخصات مارکوفی روزهای خشک، داده‌های مربوط به هر نقشه در کنار هم جمع آمدند. عملیات تحلیل خوشه‌ای بر این آرایه مشاهدات اعمال شد. بر اساس روش آزمون‌وخطا تعداد 6 پهنه استخراج گردید. پهنه‌های موردبررسی در این مطالعه ازنظر خشکسالی با همدیگر تفاوت داشته‌اند. پهنۀ اول دامنه‌های غربی زاگرس، پهنۀ دوم نواری از شمال‌شرقی، جنوب البرز، شمال‌غربی و تا حدودی غرب کشور، پهنۀ سوم بخش‌هایی از مناطق شمال‌شرقی و ارتفاعات لاله‌زار و هزار و قسمت‌هایی از جنوب، پهنۀ چهارم تقریباً نیمی از مساحت کشور در مناطق مرکزی، شرق و بخش‌هایی از جنوب، پهنۀ پنجم با کم‌ترین مساحت بخش‌های مرکز و غرب کرانه‌های خزری و گروه ششم بخش‌هایی از شرق دریای خزر و شمال‌غربی کشور را در برمی‌گیرد. درنهایت یافته‌ها نشان داد که صلاحیت الگوی زنجیرۀ مارکوف در برآورد روزهای خشک (برای تمام فصول پهنه کشور) از صلاحیت بسیار بالایی برخوردار است.https://geoeh.um.ac.ir/article_27271_afdf08122a62176a959e5c3704f483f0.pdfاحتمالپهنه‌بندیروز خشکالگوی زنجیره مارکوفایران
spellingShingle حسین عساکره
فریبا صیادی
ارزیابی توان الگوی زنجیرۀ مارکوف در برآورد و پهنه‌بندی احتمالاتی روزهای خشک ایران
جغرافیا و مخاطرات محیطی
احتمال
پهنه‌بندی
روز خشک
الگوی زنجیره مارکوف
ایران
title ارزیابی توان الگوی زنجیرۀ مارکوف در برآورد و پهنه‌بندی احتمالاتی روزهای خشک ایران
title_full ارزیابی توان الگوی زنجیرۀ مارکوف در برآورد و پهنه‌بندی احتمالاتی روزهای خشک ایران
title_fullStr ارزیابی توان الگوی زنجیرۀ مارکوف در برآورد و پهنه‌بندی احتمالاتی روزهای خشک ایران
title_full_unstemmed ارزیابی توان الگوی زنجیرۀ مارکوف در برآورد و پهنه‌بندی احتمالاتی روزهای خشک ایران
title_short ارزیابی توان الگوی زنجیرۀ مارکوف در برآورد و پهنه‌بندی احتمالاتی روزهای خشک ایران
title_sort ارزیابی توان الگوی زنجیرۀ مارکوف در برآورد و پهنه‌بندی احتمالاتی روزهای خشک ایران
topic احتمال
پهنه‌بندی
روز خشک
الگوی زنجیره مارکوف
ایران
url https://geoeh.um.ac.ir/article_27271_afdf08122a62176a959e5c3704f483f0.pdf
work_keys_str_mv AT ḥsynʿsạḵrh ạrzyạbytwạnạlgwyznjyrەmạrḵwfdrbrậwrdwphnhbndyạḥtmạlạtyrwzhạykẖsẖḵạyrạn
AT frybạṣyạdy ạrzyạbytwạnạlgwyznjyrەmạrḵwfdrbrậwrdwphnhbndyạḥtmạlạtyrwzhạykẖsẖḵạyrạn