Muzyka baletowa Aleksandra Tansmana – prezentacja źródeł i perspektywy badawcze

Po dekadach nieobecności w polskiej kulturze muzycznej, twórczość Aleksandra Tansmana powraca na rodzime sale koncertowe. Do bogatego i różnorodnego dorobku kompozytora chętnie sięgają orkiestry, zespoły kameralne i soliści. Jego muzyka jest również coraz częściej tematem badań naukowych i różnego...

Full description

Bibliographic Details
Main Author: Łukasz Kaczmarowski
Format: Article
Language:English
Published: Institute of Art of the Polish Academy of Sciences 2022-12-01
Series:Muzyka
Subjects:
Online Access:https://czasopisma.ispan.pl/index.php/m/article/view/1541
_version_ 1797322797004881920
author Łukasz Kaczmarowski
author_facet Łukasz Kaczmarowski
author_sort Łukasz Kaczmarowski
collection DOAJ
description Po dekadach nieobecności w polskiej kulturze muzycznej, twórczość Aleksandra Tansmana powraca na rodzime sale koncertowe. Do bogatego i różnorodnego dorobku kompozytora chętnie sięgają orkiestry, zespoły kameralne i soliści. Jego muzyka jest również coraz częściej tematem badań naukowych i różnego rodzaju opracowań. Pomimo rosnącego zainteresowania Tansmanem, wciąż jednak pozostają obszary, które nie zostały należycie zbadane. Do nich należy z pewnością jego twórczość baletowa. Celem niniejszego komunikatu jest próba uporządkowania dotychczasowej wiedzy na temat baletów Aleksandra Tansmana, wykazanie podstawowych źródeł do ich opracowania oraz zarysowanie perspektyw badawczych. Liczne argumenty pozwalają przypuszczać, że balet był ważnym obszarem działalności kompozytora. Należą do nich chociażby wybitne nazwiska choreografów, z którymi współpracował (Rudolf Laban, Kurt Jooss, Jean Börlin), czy sceny, na których były wystawiane jego dzieła (Metropolitan Opera w Nowym Jorku, Théâtre des Champs-Élysées w Paryżu). Niektóre, tak jak Sextuor czy La Grande Ville (The Big City), osiągnęły ogromną popularność i były wielokrotnie prezentowane na scenach Europy i Stanów Zjednoczonych. Oprócz komponowania baletów z muzyką oryginalną, Tansman w porozumieniu z choreografami adaptował również swoją muzykę symfoniczną do przedstawień tanecznych. Niebagatelne znaczenie w kontekście baletu mogła mieć także jego bliska, trwająca wiele lat przyjaźń z Igorem Strawińskim. Pierwsze kwerendy, przeprowadzone dzięki wsparciu córek kompozytora, wykazały źródła będące podstawą do dalszych badań. Przechowywane w Bibliothèque nationale de France autografy muzyczne, zarówno szkicowe jak i edycyjne, a także wydania partytur, nagrania oraz dokumenty historyczne, takie jak listy, recenzje czy materiał ikonograficzny, mimo pewnych braków, mogą w przyszłości posłużyć do przeprowadzenia pełnowymiarowego opracowania twórczości baletowej Aleksandra Tansmana.
first_indexed 2024-03-08T05:19:26Z
format Article
id doaj.art-de83e4c45e974951a4afe67b701d759d
institution Directory Open Access Journal
issn 0027-5344
2720-7021
language English
last_indexed 2024-03-08T05:19:26Z
publishDate 2022-12-01
publisher Institute of Art of the Polish Academy of Sciences
record_format Article
series Muzyka
spelling doaj.art-de83e4c45e974951a4afe67b701d759d2024-02-06T14:16:30ZengInstitute of Art of the Polish Academy of SciencesMuzyka0027-53442720-70212022-12-0167410.36744/m.1541Muzyka baletowa Aleksandra Tansmana – prezentacja źródeł i perspektywy badawczeŁukasz Kaczmarowski0Instytut Sztuki, Polska Akademia Nauk Po dekadach nieobecności w polskiej kulturze muzycznej, twórczość Aleksandra Tansmana powraca na rodzime sale koncertowe. Do bogatego i różnorodnego dorobku kompozytora chętnie sięgają orkiestry, zespoły kameralne i soliści. Jego muzyka jest również coraz częściej tematem badań naukowych i różnego rodzaju opracowań. Pomimo rosnącego zainteresowania Tansmanem, wciąż jednak pozostają obszary, które nie zostały należycie zbadane. Do nich należy z pewnością jego twórczość baletowa. Celem niniejszego komunikatu jest próba uporządkowania dotychczasowej wiedzy na temat baletów Aleksandra Tansmana, wykazanie podstawowych źródeł do ich opracowania oraz zarysowanie perspektyw badawczych. Liczne argumenty pozwalają przypuszczać, że balet był ważnym obszarem działalności kompozytora. Należą do nich chociażby wybitne nazwiska choreografów, z którymi współpracował (Rudolf Laban, Kurt Jooss, Jean Börlin), czy sceny, na których były wystawiane jego dzieła (Metropolitan Opera w Nowym Jorku, Théâtre des Champs-Élysées w Paryżu). Niektóre, tak jak Sextuor czy La Grande Ville (The Big City), osiągnęły ogromną popularność i były wielokrotnie prezentowane na scenach Europy i Stanów Zjednoczonych. Oprócz komponowania baletów z muzyką oryginalną, Tansman w porozumieniu z choreografami adaptował również swoją muzykę symfoniczną do przedstawień tanecznych. Niebagatelne znaczenie w kontekście baletu mogła mieć także jego bliska, trwająca wiele lat przyjaźń z Igorem Strawińskim. Pierwsze kwerendy, przeprowadzone dzięki wsparciu córek kompozytora, wykazały źródła będące podstawą do dalszych badań. Przechowywane w Bibliothèque nationale de France autografy muzyczne, zarówno szkicowe jak i edycyjne, a także wydania partytur, nagrania oraz dokumenty historyczne, takie jak listy, recenzje czy materiał ikonograficzny, mimo pewnych braków, mogą w przyszłości posłużyć do przeprowadzenia pełnowymiarowego opracowania twórczości baletowej Aleksandra Tansmana. https://czasopisma.ispan.pl/index.php/m/article/view/1541Aleksander Tansman baletneoklasycyzmXX wiekParyżmuzyka polska
spellingShingle Łukasz Kaczmarowski
Muzyka baletowa Aleksandra Tansmana – prezentacja źródeł i perspektywy badawcze
Muzyka
Aleksander Tansman
balet
neoklasycyzm
XX wiek
Paryż
muzyka polska
title Muzyka baletowa Aleksandra Tansmana – prezentacja źródeł i perspektywy badawcze
title_full Muzyka baletowa Aleksandra Tansmana – prezentacja źródeł i perspektywy badawcze
title_fullStr Muzyka baletowa Aleksandra Tansmana – prezentacja źródeł i perspektywy badawcze
title_full_unstemmed Muzyka baletowa Aleksandra Tansmana – prezentacja źródeł i perspektywy badawcze
title_short Muzyka baletowa Aleksandra Tansmana – prezentacja źródeł i perspektywy badawcze
title_sort muzyka baletowa aleksandra tansmana prezentacja zrodel i perspektywy badawcze
topic Aleksander Tansman
balet
neoklasycyzm
XX wiek
Paryż
muzyka polska
url https://czasopisma.ispan.pl/index.php/m/article/view/1541
work_keys_str_mv AT łukaszkaczmarowski muzykabaletowaaleksandratansmanaprezentacjazrodełiperspektywybadawcze