Doğrudan Yabancı Yatırımlar ve Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişki: Orta Asya Ülkeleri Örneği
Son zamanlarda, ekonomik literatür, doğrudan yabancı yatırımın DYY ekonomik büyüme üzerindeki etkisinin araştırılması üzerine yoğunlaşmaktadır. DYY’nin ekonomik büyüme üzerindeki etkisini ampirik bir bakış açısından değerlendirme sorununun teorik açıdan daha tartışmalı olduğu unutulmamalıdır. Eğe...
| Main Authors: | , , |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | English |
| Published: |
Selçuk University
2020-02-01
|
| Series: | Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1725325 |
| _version_ | 1797686529487798272 |
|---|---|
| author | Hakan Acet Emomdzhafar Hasanovich Ashurov Abdul Qahar Khatır |
| author_facet | Hakan Acet Emomdzhafar Hasanovich Ashurov Abdul Qahar Khatır |
| author_sort | Hakan Acet |
| collection | DOAJ |
| description | Son zamanlarda, ekonomik literatür, doğrudan yabancı yatırımın DYY ekonomik büyüme üzerindeki etkisinin araştırılması üzerine yoğunlaşmaktadır. DYY’nin ekonomik büyüme üzerindeki etkisini ampirik bir bakış açısından değerlendirme sorununun teorik açıdan daha tartışmalı olduğu unutulmamalıdır. Eğer literatüre bakacak olursak son yıllarda bu konu hakkında uygulamalı çalışmalar çok olmuştur ve bu çalışmaların değişkenlik göstermektedir. Bazı araştırmacılar DYY'nin ekonomik büyüme üzerindeki olumlu etkisini not ederken, diğerleri de bu değişkenler arasında olumsuz bir ilişki bulmuşlardır.Doğrudan Yabancı Yatırım DYY Orta Asya ülkelerinde Kazakistan, Kırgızistan, Tacikistan, Türkmenistan ve Özbekistan giderek ekonomik büyüme için önemli bir kaynak olmuştur. Bu nedenle, bu çalışmada Orta Asya ülkelerinde doğrudan yabancı yatırımlar ile ekonomik büyüme arasındaki ilişki ele alınmaktadır. Bu çalışmada yapılan analiz için 2001-2016 yıllarına ait veriler kullanılmıştır. Analiz, Panel veri analizi ile yapılmıştır. Veriler Dünya Bankası veri tabandan ve UNCTADSTAT’dan alınmıştır.Bu çalışmanın amacı doğrudan yabancı yatırımlar ve ekonomik büyüme arasında ilişkini olup olmadığını belirtmek için yapılmıştır. Eğer bu değişkenler arasında ilişki varsa, ilişki nasıldır; pozitif mi, negatif mi? Bu çerçevede çalışmamızda ilk olarak değişkenlerimizin durağın olup olmadığını görmek için Birim kök testi uygulanmıştır. Değişkenlerimizin durağın olduğunu tespit ettikten sonra ilk olarak VAR model kararlılık testi, sonra Panel VAR Granger Nedensellik / Blok Dışsallık Wald Testleri ve OLS gibi testleri uygulandık. Panel VAR Granger Nedensellik / Blok Dışsallık Wald Testleri ile elde ettiğimiz sonuçlara göre doğrudan yabancı yatırımlar ve ekonomik büyüme arasında çift nedensellik ilişki bulunmaktadır. OLS test sonuçlarına göre, DYY'nin GSYİH üzerindeki etkisi pozitif olup, doğrudan yabancı yatırımlardaki yüzde bir artış -P değeri 0 olduğu için- GSYH’yi yüzde 0,78'i gibi önemli ölçüde arttırmaktadır |
| first_indexed | 2024-03-12T01:06:24Z |
| format | Article |
| id | doaj.art-e0266d76f6cb44308c8f794d71c051b3 |
| institution | Directory Open Access Journal |
| issn | 2667-4750 |
| language | English |
| last_indexed | 2024-03-12T01:06:24Z |
| publishDate | 2020-02-01 |
| publisher | Selçuk University |
| record_format | Article |
| series | Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi |
| spelling | doaj.art-e0266d76f6cb44308c8f794d71c051b32023-09-14T08:49:19ZengSelçuk UniversitySelçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi2667-47502020-02-0143391402154Doğrudan Yabancı Yatırımlar ve Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişki: Orta Asya Ülkeleri ÖrneğiHakan Acet0Emomdzhafar Hasanovich Ashurov1Abdul Qahar Khatır2Selçuk ÜniversitesiDoktora Öğrenci, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İktisat Anabilim DalıDoktora Öğrenci, Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü İktisat Anabilim DalıSon zamanlarda, ekonomik literatür, doğrudan yabancı yatırımın DYY ekonomik büyüme üzerindeki etkisinin araştırılması üzerine yoğunlaşmaktadır. DYY’nin ekonomik büyüme üzerindeki etkisini ampirik bir bakış açısından değerlendirme sorununun teorik açıdan daha tartışmalı olduğu unutulmamalıdır. Eğer literatüre bakacak olursak son yıllarda bu konu hakkında uygulamalı çalışmalar çok olmuştur ve bu çalışmaların değişkenlik göstermektedir. Bazı araştırmacılar DYY'nin ekonomik büyüme üzerindeki olumlu etkisini not ederken, diğerleri de bu değişkenler arasında olumsuz bir ilişki bulmuşlardır.Doğrudan Yabancı Yatırım DYY Orta Asya ülkelerinde Kazakistan, Kırgızistan, Tacikistan, Türkmenistan ve Özbekistan giderek ekonomik büyüme için önemli bir kaynak olmuştur. Bu nedenle, bu çalışmada Orta Asya ülkelerinde doğrudan yabancı yatırımlar ile ekonomik büyüme arasındaki ilişki ele alınmaktadır. Bu çalışmada yapılan analiz için 2001-2016 yıllarına ait veriler kullanılmıştır. Analiz, Panel veri analizi ile yapılmıştır. Veriler Dünya Bankası veri tabandan ve UNCTADSTAT’dan alınmıştır.Bu çalışmanın amacı doğrudan yabancı yatırımlar ve ekonomik büyüme arasında ilişkini olup olmadığını belirtmek için yapılmıştır. Eğer bu değişkenler arasında ilişki varsa, ilişki nasıldır; pozitif mi, negatif mi? Bu çerçevede çalışmamızda ilk olarak değişkenlerimizin durağın olup olmadığını görmek için Birim kök testi uygulanmıştır. Değişkenlerimizin durağın olduğunu tespit ettikten sonra ilk olarak VAR model kararlılık testi, sonra Panel VAR Granger Nedensellik / Blok Dışsallık Wald Testleri ve OLS gibi testleri uygulandık. Panel VAR Granger Nedensellik / Blok Dışsallık Wald Testleri ile elde ettiğimiz sonuçlara göre doğrudan yabancı yatırımlar ve ekonomik büyüme arasında çift nedensellik ilişki bulunmaktadır. OLS test sonuçlarına göre, DYY'nin GSYİH üzerindeki etkisi pozitif olup, doğrudan yabancı yatırımlardaki yüzde bir artış -P değeri 0 olduğu için- GSYH’yi yüzde 0,78'i gibi önemli ölçüde arttırmaktadırhttps://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1725325doğrudan yabancı yatırımlarekonomik büyümeorta asya ülkeleripanel var granger nedensellikforeign direct investmentseconomic growthcentral asian countriespanel var granger causality |
| spellingShingle | Hakan Acet Emomdzhafar Hasanovich Ashurov Abdul Qahar Khatır Doğrudan Yabancı Yatırımlar ve Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişki: Orta Asya Ülkeleri Örneği Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi doğrudan yabancı yatırımlar ekonomik büyüme orta asya ülkeleri panel var granger nedensellik foreign direct investments economic growth central asian countries panel var granger causality |
| title | Doğrudan Yabancı Yatırımlar ve Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişki: Orta Asya Ülkeleri Örneği |
| title_full | Doğrudan Yabancı Yatırımlar ve Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişki: Orta Asya Ülkeleri Örneği |
| title_fullStr | Doğrudan Yabancı Yatırımlar ve Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişki: Orta Asya Ülkeleri Örneği |
| title_full_unstemmed | Doğrudan Yabancı Yatırımlar ve Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişki: Orta Asya Ülkeleri Örneği |
| title_short | Doğrudan Yabancı Yatırımlar ve Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişki: Orta Asya Ülkeleri Örneği |
| title_sort | dogrudan yabanci yatirimlar ve ekonomik buyume arasindaki iliski orta asya ulkeleri ornegi |
| topic | doğrudan yabancı yatırımlar ekonomik büyüme orta asya ülkeleri panel var granger nedensellik foreign direct investments economic growth central asian countries panel var granger causality |
| url | https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1725325 |
| work_keys_str_mv | AT hakanacet dogrudanyabancıyatırımlarveekonomikbuyumearasındakiiliskiortaasyaulkeleriornegi AT emomdzhafarhasanovichashurov dogrudanyabancıyatırımlarveekonomikbuyumearasındakiiliskiortaasyaulkeleriornegi AT abdulqaharkhatır dogrudanyabancıyatırımlarveekonomikbuyumearasındakiiliskiortaasyaulkeleriornegi |