Osmanlı Devleti’nde Adliye Teşkilatının Bir Unsuru Olarak Mahkemeler
Osmanlı adliye teşkilatını; hukuk sistemi, hakimlik müessesesi ve mahkemeler olarak üç ana grupta incelemek mümkündür. Araştırma, mahkemelerin nitelikleri ve geçirdikleri değişimlerin kısa tarihini ortaya koymayı amaçlamaktadır. Osmanlı mahkemelerinin, şer’î mahkemeler olarak kuruluşundan itibaren T...
| Main Author: | |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | deu |
| Published: |
Necmettin Erbakan University Press
2023-12-01
|
| Series: | Necmettin Erbakan Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/3417209 |
| _version_ | 1797315282109202432 |
|---|---|
| author | Kemal Faruk Aksoy |
| author_facet | Kemal Faruk Aksoy |
| author_sort | Kemal Faruk Aksoy |
| collection | DOAJ |
| description | Osmanlı adliye teşkilatını; hukuk sistemi, hakimlik müessesesi ve mahkemeler olarak üç ana grupta incelemek mümkündür. Araştırma, mahkemelerin nitelikleri ve geçirdikleri değişimlerin kısa tarihini ortaya koymayı amaçlamaktadır. Osmanlı mahkemelerinin, şer’î mahkemeler olarak kuruluşundan itibaren Tanzimat sonrası yapılan reform ve ıslahat çalışmalarına değinilecektir. Bu dönemdeki düzenlemelerin en önemlilerinin adliye teşkilatında yapıldığı bilinmektedir. Osmanlı mahkemeleri, Osmanlı hukukunun bir sonucudur. Bu alandaki düzenlemeler de hukukun tatbikine, idari otorite tarafından verilmek istenen şekli yansıtmaktadır. Osmanlı idarecileri son yüz elli yıllık zaman diliminde, dönemin gerektirdiği ekonomik ve siyasi ihtiyaçları karşılamak için hukuki düzenlemelerin gerekli olduğunu kabul etmişlerdir. Bu düzenlemelerde halkın herhangi bir talebi söz konusu değildir. Sultanlar tarafından “ihsan” olarak sunulan ıslahatlar, yönetici sınıf tarafından planlanmıştır. İslam hukukunun ve şer’î mahkemelerin varlığına dokunulmadan yapılan bu düzenlemeler, vatandaşların tamamına uygulanabilecek, eşitliği sağlayabilecek, azınlıklar arasında yayılan milliyetçilik duygusunun önüne geçebilecek, egemenliğe mani olan kapitülasyonlara engel olabilecek bir set olarak görülmüştür. Yapılan tanzimat ve düzenlemeleri, günümüz Türkiye’si ve Osmanlı Devleti toprakları üzerinde sonradan kurulan devletler de örnek almışlardır. Dolayısıyla bu dönem mahkemeleri üzerinde yapılan çalışmalar bilinmeden, günümüz adliye teşkilatının problemleri hakkında çözüm sunabilmek kolay görülmemektedir. Çalışmada; kanunname ve nizamnameler ile birlikte hukuk tarihini inceleyen telif eserler değerlendirilmiştir. |
| first_indexed | 2024-03-08T02:59:29Z |
| format | Article |
| id | doaj.art-e20553ff085244b685d4cd1e229d77d1 |
| institution | Directory Open Access Journal |
| issn | 2667-4076 |
| language | deu |
| last_indexed | 2024-03-08T02:59:29Z |
| publishDate | 2023-12-01 |
| publisher | Necmettin Erbakan University Press |
| record_format | Article |
| series | Necmettin Erbakan Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi |
| spelling | doaj.art-e20553ff085244b685d4cd1e229d77d12024-02-13T11:49:02ZdeuNecmettin Erbakan University PressNecmettin Erbakan Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi2667-40762023-12-0162774796370Osmanlı Devleti’nde Adliye Teşkilatının Bir Unsuru Olarak MahkemelerKemal Faruk Aksoy0Diyanet İşleri BaşkanlığıOsmanlı adliye teşkilatını; hukuk sistemi, hakimlik müessesesi ve mahkemeler olarak üç ana grupta incelemek mümkündür. Araştırma, mahkemelerin nitelikleri ve geçirdikleri değişimlerin kısa tarihini ortaya koymayı amaçlamaktadır. Osmanlı mahkemelerinin, şer’î mahkemeler olarak kuruluşundan itibaren Tanzimat sonrası yapılan reform ve ıslahat çalışmalarına değinilecektir. Bu dönemdeki düzenlemelerin en önemlilerinin adliye teşkilatında yapıldığı bilinmektedir. Osmanlı mahkemeleri, Osmanlı hukukunun bir sonucudur. Bu alandaki düzenlemeler de hukukun tatbikine, idari otorite tarafından verilmek istenen şekli yansıtmaktadır. Osmanlı idarecileri son yüz elli yıllık zaman diliminde, dönemin gerektirdiği ekonomik ve siyasi ihtiyaçları karşılamak için hukuki düzenlemelerin gerekli olduğunu kabul etmişlerdir. Bu düzenlemelerde halkın herhangi bir talebi söz konusu değildir. Sultanlar tarafından “ihsan” olarak sunulan ıslahatlar, yönetici sınıf tarafından planlanmıştır. İslam hukukunun ve şer’î mahkemelerin varlığına dokunulmadan yapılan bu düzenlemeler, vatandaşların tamamına uygulanabilecek, eşitliği sağlayabilecek, azınlıklar arasında yayılan milliyetçilik duygusunun önüne geçebilecek, egemenliğe mani olan kapitülasyonlara engel olabilecek bir set olarak görülmüştür. Yapılan tanzimat ve düzenlemeleri, günümüz Türkiye’si ve Osmanlı Devleti toprakları üzerinde sonradan kurulan devletler de örnek almışlardır. Dolayısıyla bu dönem mahkemeleri üzerinde yapılan çalışmalar bilinmeden, günümüz adliye teşkilatının problemleri hakkında çözüm sunabilmek kolay görülmemektedir. Çalışmada; kanunname ve nizamnameler ile birlikte hukuk tarihini inceleyen telif eserler değerlendirilmiştir.https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/3417209osmanlıhukukmahkemetanzimatadliye |
| spellingShingle | Kemal Faruk Aksoy Osmanlı Devleti’nde Adliye Teşkilatının Bir Unsuru Olarak Mahkemeler Necmettin Erbakan Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi osmanlı hukuk mahkeme tanzimat adliye |
| title | Osmanlı Devleti’nde Adliye Teşkilatının Bir Unsuru Olarak Mahkemeler |
| title_full | Osmanlı Devleti’nde Adliye Teşkilatının Bir Unsuru Olarak Mahkemeler |
| title_fullStr | Osmanlı Devleti’nde Adliye Teşkilatının Bir Unsuru Olarak Mahkemeler |
| title_full_unstemmed | Osmanlı Devleti’nde Adliye Teşkilatının Bir Unsuru Olarak Mahkemeler |
| title_short | Osmanlı Devleti’nde Adliye Teşkilatının Bir Unsuru Olarak Mahkemeler |
| title_sort | osmanli devleti nde adliye teskilatinin bir unsuru olarak mahkemeler |
| topic | osmanlı hukuk mahkeme tanzimat adliye |
| url | https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/3417209 |
| work_keys_str_mv | AT kemalfarukaksoy osmanlıdevletindeadliyeteskilatınınbirunsuruolarakmahkemeler |