KLASİK ŞERH GELENEĞİ: YÛNUS EDÎB VE ŞERH-İ DÎVÂN-I ŞEVKET İSİMLİ ESERİ ÜZERİNE BİR İNCELEME
Klasik Türk edebiyatında şerh, literatürü oldukça zengin, müstakil bir telif türüdür. Edebiyatımızda Arapça, Farsça ve Türkçe olmak üzere üç farklı dilde yazılmış eserlere şerhler kaleme alınmıştır. Farsça eserlere yazılmış şerhlerde daha çok o dilde kalem oynatmış büyük ediplerin sanat anlayışların...
| Main Author: | |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | English |
| Published: |
Osmanlı Mirası Araştırmaları Dergisi
2020-07-01
|
| Series: | Journal of Ottoman Legacy Studies |
| Subjects: | |
| Online Access: | http://www.osmanlimirasi.net/dergi//klasik-serh-gelenegi-yunus-edib-ve-serh-i-divan-i-sevket-isimli-eseri-uzerine-bir-inceleme-ss-151-17620200788822f7.pdf |
| _version_ | 1797915470425227264 |
|---|---|
| author | Abdulkadir KIZILTAŞ |
| author_facet | Abdulkadir KIZILTAŞ |
| author_sort | Abdulkadir KIZILTAŞ |
| collection | DOAJ |
| description | Klasik Türk edebiyatında şerh, literatürü oldukça zengin, müstakil bir telif türüdür. Edebiyatımızda Arapça, Farsça ve Türkçe olmak üzere üç farklı dilde yazılmış eserlere şerhler kaleme alınmıştır. Farsça eserlere yazılmış şerhlerde daha çok o dilde kalem oynatmış büyük ediplerin sanat anlayışlarını, eserlerindeki derin manaları ve mazmunları okuyucuya bildirme, açma kaygısı olduğu görülmektedir. XVIII. yüzyıl şarihlerinden Yûnus Edîb’in Şerh-i Dîvân-ı Şevket isimli eseri de bu kaygıyla kaleme alınmıştır. Tek nüsha ve 373 varak olan eserin, yazı biçimi taliktir. Müellif hattı olduğunu düşündüğümüz nüsha, Şevket-i Buhârî gazellerinin şerhinden oluşmaktadır. Makalenin birinci bölümünde “şerh” mefhumunun tarifi, şerh metinlerinin amacı ve yazım sebebi, Türk edebiyatında şerh ve şerh metinlerinin neşri gibi genel konular ele alınmıştır. İkinci bölümde kaynaklarda hakkında hiçbir bilgiye tesadüf edemediğimiz şarih Yûnus Edîb’in hayatı, edebî şahsiyeti ve eserleri, Şerh-i Dîvân-ı Şevket’ten istihraç edilerek yazılmaya çalışılmıştır. Şerh-i Dîvân-ı Şevket’in incelemesine ayırdığımız üçuncü bölümde eser ayrıntılı bir şekilde tahlile tabi tutulmuştur. Şerhin sebeb-i teşrihi, metodu ve yaklaşımı izah edildi, şerhte geçen ayet ve hadis iktibasları, atasözü ve deyimler, tazminler ve şerhin birtakım imla hususiyetleri metinden örneklerle ele alınıp değerlendirilmiştir. |
| first_indexed | 2024-04-10T12:42:17Z |
| format | Article |
| id | doaj.art-e3db4269fff145e3984dc42e902ff48a |
| institution | Directory Open Access Journal |
| issn | 2148-5704 |
| language | English |
| last_indexed | 2024-04-10T12:42:17Z |
| publishDate | 2020-07-01 |
| publisher | Osmanlı Mirası Araştırmaları Dergisi |
| record_format | Article |
| series | Journal of Ottoman Legacy Studies |
| spelling | doaj.art-e3db4269fff145e3984dc42e902ff48a2023-02-15T16:14:14ZengOsmanlı Mirası Araştırmaları DergisiJournal of Ottoman Legacy Studies2148-57042020-07-01718151176http://dx.doi.org/10.17822/omad.2020.152KLASİK ŞERH GELENEĞİ: YÛNUS EDÎB VE ŞERH-İ DÎVÂN-I ŞEVKET İSİMLİ ESERİ ÜZERİNE BİR İNCELEMEAbdulkadir KIZILTAŞhttps://orcid.org/0000-0002-6261-9496Klasik Türk edebiyatında şerh, literatürü oldukça zengin, müstakil bir telif türüdür. Edebiyatımızda Arapça, Farsça ve Türkçe olmak üzere üç farklı dilde yazılmış eserlere şerhler kaleme alınmıştır. Farsça eserlere yazılmış şerhlerde daha çok o dilde kalem oynatmış büyük ediplerin sanat anlayışlarını, eserlerindeki derin manaları ve mazmunları okuyucuya bildirme, açma kaygısı olduğu görülmektedir. XVIII. yüzyıl şarihlerinden Yûnus Edîb’in Şerh-i Dîvân-ı Şevket isimli eseri de bu kaygıyla kaleme alınmıştır. Tek nüsha ve 373 varak olan eserin, yazı biçimi taliktir. Müellif hattı olduğunu düşündüğümüz nüsha, Şevket-i Buhârî gazellerinin şerhinden oluşmaktadır. Makalenin birinci bölümünde “şerh” mefhumunun tarifi, şerh metinlerinin amacı ve yazım sebebi, Türk edebiyatında şerh ve şerh metinlerinin neşri gibi genel konular ele alınmıştır. İkinci bölümde kaynaklarda hakkında hiçbir bilgiye tesadüf edemediğimiz şarih Yûnus Edîb’in hayatı, edebî şahsiyeti ve eserleri, Şerh-i Dîvân-ı Şevket’ten istihraç edilerek yazılmaya çalışılmıştır. Şerh-i Dîvân-ı Şevket’in incelemesine ayırdığımız üçuncü bölümde eser ayrıntılı bir şekilde tahlile tabi tutulmuştur. Şerhin sebeb-i teşrihi, metodu ve yaklaşımı izah edildi, şerhte geçen ayet ve hadis iktibasları, atasözü ve deyimler, tazminler ve şerhin birtakım imla hususiyetleri metinden örneklerle ele alınıp değerlendirilmiştir.http://www.osmanlimirasi.net/dergi//klasik-serh-gelenegi-yunus-edib-ve-serh-i-divan-i-sevket-isimli-eseri-uzerine-bir-inceleme-ss-151-17620200788822f7.pdfşerhşerh-i dîvân-ı şevketsebk-i hindiyûnus edîb |
| spellingShingle | Abdulkadir KIZILTAŞ KLASİK ŞERH GELENEĞİ: YÛNUS EDÎB VE ŞERH-İ DÎVÂN-I ŞEVKET İSİMLİ ESERİ ÜZERİNE BİR İNCELEME Journal of Ottoman Legacy Studies şerh şerh-i dîvân-ı şevket sebk-i hindi yûnus edîb |
| title | KLASİK ŞERH GELENEĞİ: YÛNUS EDÎB VE ŞERH-İ DÎVÂN-I ŞEVKET İSİMLİ ESERİ ÜZERİNE BİR İNCELEME |
| title_full | KLASİK ŞERH GELENEĞİ: YÛNUS EDÎB VE ŞERH-İ DÎVÂN-I ŞEVKET İSİMLİ ESERİ ÜZERİNE BİR İNCELEME |
| title_fullStr | KLASİK ŞERH GELENEĞİ: YÛNUS EDÎB VE ŞERH-İ DÎVÂN-I ŞEVKET İSİMLİ ESERİ ÜZERİNE BİR İNCELEME |
| title_full_unstemmed | KLASİK ŞERH GELENEĞİ: YÛNUS EDÎB VE ŞERH-İ DÎVÂN-I ŞEVKET İSİMLİ ESERİ ÜZERİNE BİR İNCELEME |
| title_short | KLASİK ŞERH GELENEĞİ: YÛNUS EDÎB VE ŞERH-İ DÎVÂN-I ŞEVKET İSİMLİ ESERİ ÜZERİNE BİR İNCELEME |
| title_sort | klasik serh gelenegi yunus edib ve serh i divan i sevket isimli eseri uzerine bir inceleme |
| topic | şerh şerh-i dîvân-ı şevket sebk-i hindi yûnus edîb |
| url | http://www.osmanlimirasi.net/dergi//klasik-serh-gelenegi-yunus-edib-ve-serh-i-divan-i-sevket-isimli-eseri-uzerine-bir-inceleme-ss-151-17620200788822f7.pdf |
| work_keys_str_mv | AT abdulkadirkiziltas klasikserhgelenegiyunusedibveserhidivanisevketisimlieseriuzerinebirinceleme |