Allah Tahayyülleri Ölçeği
Bu çalışmada Tanrı’ya yönelik tahayyül biçimlerini ölçmeye yönelik kültüre duyarlı bir ölçme aracı geliştirilmiştir. Ölçekle ilgili yapılan psikometrik analizler, ölçeğin yeterli derecede geçerli ve güvenilir bir araç olduğunu göstermektedir. Allah tahayyülleri ölçeği, toplam varyansın %50,35’ini aç...
| Main Authors: | , |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | Arabic |
| Published: |
Atatürk University
2020-12-01
|
| Series: | İlahiyat Tetkikleri Dergisi |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://dergipark.org.tr/tr/pub/ilted/issue/59089/771686?publisher=atauni |
| _version_ | 1797417757457776640 |
|---|---|
| author | Faruk Karaca Hızır Hacıkeleşoğlu |
| author_facet | Faruk Karaca Hızır Hacıkeleşoğlu |
| author_sort | Faruk Karaca |
| collection | DOAJ |
| description | Bu çalışmada Tanrı’ya yönelik tahayyül biçimlerini ölçmeye yönelik kültüre duyarlı bir ölçme aracı geliştirilmiştir. Ölçekle ilgili yapılan psikometrik analizler, ölçeğin yeterli derecede geçerli ve güvenilir bir araç olduğunu göstermektedir. Allah tahayyülleri ölçeği, toplam varyansın %50,35’ini açıklayan dört faktörden ve toplam 19 maddeden müteşekkil bir yapı sergilemektedir. Yapılan faktör analizine göre ölçekteki birinci faktöre “İlgisiz Allah” (ilgisiz), ikinci faktöre “Korkutan Allah” (korku-ceza yönelimli), üçüncü faktöre “Seven ve korkutan Allah” (dengeli), dördüncü faktöre ise “seven Allah” (sevgi yönelimli) ismi verilmiştir. Yapılan doğrulayıcı faktör analizi, ölçeğin dört faktörlü yapısını doğrulamıştır. Güvenirlik analizlerine göre Allah Tahayyülleri ölçeği (ATÖ) için iç tutarlılık ölçütü olan Cronbach’s alpha katsayısı α=.61 olarak hesaplanmıştır. Aynı ölçeği oluşturan maddeler yarıya bölme tekniği (Split-half) ile analiz edildiğinde iki yarım ölçek arasındaki korelasyon katsayısının .69 olduğu görülmüştür. 53 kişilik bir popülasyon ile on gün arayla yapılan iki ölçüm sonuçları arasındaki korelasyon katsayısı ise .69, (p<.01) olarak ölçülmüştür. Sonuç olarak Allah Tahayyülleri Ölçeğinin yeterli düzeyde güvenilir ve geçerlik skorları ürettiği, konuyla ilgili çalışmalarda rahatlıkla kullanılabileceği söylenebilir. |
| first_indexed | 2024-03-09T06:23:16Z |
| format | Article |
| id | doaj.art-e5ab091ab7264dd1af1e454c7a584580 |
| institution | Directory Open Access Journal |
| issn | 2458-7508 2602-3946 |
| language | Arabic |
| last_indexed | 2024-03-09T06:23:16Z |
| publishDate | 2020-12-01 |
| publisher | Atatürk University |
| record_format | Article |
| series | İlahiyat Tetkikleri Dergisi |
| spelling | doaj.art-e5ab091ab7264dd1af1e454c7a5845802023-12-03T11:31:55ZaraAtatürk Universityİlahiyat Tetkikleri Dergisi2458-75082602-39462020-12-0154678310.29288/ilted.77168655Allah Tahayyülleri ÖlçeğiFaruk Karaca0Hızır Hacıkeleşoğlu1RECEP TAYYİP ERDOĞAN ÜNİVERSİTESİGÜMÜŞHANE ÜNİVERSİTESİ, GÜMÜŞHANE SAĞLIK HİZMETLERİ MESLEK YÜKSEKOKULUBu çalışmada Tanrı’ya yönelik tahayyül biçimlerini ölçmeye yönelik kültüre duyarlı bir ölçme aracı geliştirilmiştir. Ölçekle ilgili yapılan psikometrik analizler, ölçeğin yeterli derecede geçerli ve güvenilir bir araç olduğunu göstermektedir. Allah tahayyülleri ölçeği, toplam varyansın %50,35’ini açıklayan dört faktörden ve toplam 19 maddeden müteşekkil bir yapı sergilemektedir. Yapılan faktör analizine göre ölçekteki birinci faktöre “İlgisiz Allah” (ilgisiz), ikinci faktöre “Korkutan Allah” (korku-ceza yönelimli), üçüncü faktöre “Seven ve korkutan Allah” (dengeli), dördüncü faktöre ise “seven Allah” (sevgi yönelimli) ismi verilmiştir. Yapılan doğrulayıcı faktör analizi, ölçeğin dört faktörlü yapısını doğrulamıştır. Güvenirlik analizlerine göre Allah Tahayyülleri ölçeği (ATÖ) için iç tutarlılık ölçütü olan Cronbach’s alpha katsayısı α=.61 olarak hesaplanmıştır. Aynı ölçeği oluşturan maddeler yarıya bölme tekniği (Split-half) ile analiz edildiğinde iki yarım ölçek arasındaki korelasyon katsayısının .69 olduğu görülmüştür. 53 kişilik bir popülasyon ile on gün arayla yapılan iki ölçüm sonuçları arasındaki korelasyon katsayısı ise .69, (p<.01) olarak ölçülmüştür. Sonuç olarak Allah Tahayyülleri Ölçeğinin yeterli düzeyde güvenilir ve geçerlik skorları ürettiği, konuyla ilgili çalışmalarda rahatlıkla kullanılabileceği söylenebilir.https://dergipark.org.tr/tr/pub/ilted/issue/59089/771686?publisher=ataunidin psikolojisiallahtahayyülölçekgeçerlikgüvenirlikpsychology of religionreligion, allahimaginationscalevalidityreliability |
| spellingShingle | Faruk Karaca Hızır Hacıkeleşoğlu Allah Tahayyülleri Ölçeği İlahiyat Tetkikleri Dergisi din psikolojisi allah tahayyül ölçek geçerlik güvenirlik psychology of religion religion, allah imagination scale validity reliability |
| title | Allah Tahayyülleri Ölçeği |
| title_full | Allah Tahayyülleri Ölçeği |
| title_fullStr | Allah Tahayyülleri Ölçeği |
| title_full_unstemmed | Allah Tahayyülleri Ölçeği |
| title_short | Allah Tahayyülleri Ölçeği |
| title_sort | allah tahayyulleri olcegi |
| topic | din psikolojisi allah tahayyül ölçek geçerlik güvenirlik psychology of religion religion, allah imagination scale validity reliability |
| url | https://dergipark.org.tr/tr/pub/ilted/issue/59089/771686?publisher=atauni |
| work_keys_str_mv | AT farukkaraca allahtahayyulleriolcegi AT hızırhacıkelesoglu allahtahayyulleriolcegi |