ЕЖЕЛГІ ТҮРІК РУХАНИЯТЫ МЕН ӘЛ-ФАРАБИДІҢ ҚОҒАМДЫҚ ОЙ-ПІКІРЛЕРІНІҢ САБАҚТАСТЫҒЫ
Аталмыш мақалада ежелгі түрік дүние танымының тарихи-философиялық ойларына шолу жасалынып, оның қайнар көзі - табиғат пен адам өмірі байланыстарын ашуға тырысады. Үш мың жылдан астам тарихы бар түркі әлемі адамзат өркениетінде, оның дамуына өзіндік қайталанбас рухани дүниесі арқылы сүбелі үлес қос...
| Main Authors: | , |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | English |
| Published: |
Al-Farabi Kazakh National University
2023-06-01
|
| Series: | Әл-Фараби Атындағы Қазақ Ұлттық Университеті хабаршы шығыстану сериясы |
| Online Access: | https://bulletin-orientalism.kaznu.kz/index.php/1-vostok/article/view/1938 |
| _version_ | 1797652286041751552 |
|---|---|
| author | P.M. Suleimenov Y.B. Моldabek |
| author_facet | P.M. Suleimenov Y.B. Моldabek |
| author_sort | P.M. Suleimenov |
| collection | DOAJ |
| description |
Аталмыш мақалада ежелгі түрік дүние танымының тарихи-философиялық ойларына шолу жасалынып, оның қайнар көзі - табиғат пен адам өмірі байланыстарын ашуға тырысады. Үш мың жылдан астам тарихы бар түркі әлемі адамзат өркениетінде, оның дамуына өзіндік қайталанбас рухани дүниесі арқылы сүбелі үлес қосқан. Сол рухани дүниелер әдет-ғұрып, дәстүрі мен күнделікті тіршіліктерінде көрініс тапқан. Ғасырлар қойнауынан бүгінгі күнге дейін фольклор, этногенезисі және тарихи тұлғалардың шығармалары арқылы жетіп отырған. Түркі дүниесінің менталитеті мен көзқарасын өз бойына сіңіріп, ислам мәдениеті мен грек, парсы, үнді және христиан оқымыстылырының ойларын саралаған Әбу Насыр әл-Фараби өз заманының бірнеше ғылым түрлерінің биігіне шықты. Оның ой түйіндеуі мен философиялық көзқарасынан Ұлы даланың өмір сүру салты мен адами көзқарастарын, Жаратушы мен жаралушының арақатынасын ислам әлемімен сабақтастығын көруге болады. Оқырмандарға ұсынылып отырылған мақаланың негізгі мақсаты – ежелгі түркілік заманының рухани дүниесі мен философиялық ой-тұжырымдарының Әбу Насыр әл-Фараби еңбектерімен сабақтастығын көрсете білу, ғалымның рухани жан дүниесімен байланыстыра отырып оны тарихи-философиялық және этномәдени талдаулар тұрғысынан зерделеу, қазіргі түркілік қоғамдағы руханият әлемінің қалыптасуы мен дамуының тарихи, дүниетанымдық қайнар көздерін ашып көрсету.
Түйін сөздер: Түрік әлемі, дүниетаным, руханият, Қорқыт, Әл-Фараби.
|
| first_indexed | 2024-03-11T16:26:41Z |
| format | Article |
| id | doaj.art-e6bec672a9ff46e4bee322b74f3fb17c |
| institution | Directory Open Access Journal |
| issn | 1563-0226 2617-1864 |
| language | English |
| last_indexed | 2024-03-11T16:26:41Z |
| publishDate | 2023-06-01 |
| publisher | Al-Farabi Kazakh National University |
| record_format | Article |
| series | Әл-Фараби Атындағы Қазақ Ұлттық Университеті хабаршы шығыстану сериясы |
| spelling | doaj.art-e6bec672a9ff46e4bee322b74f3fb17c2023-10-24T10:05:19ZengAl-Farabi Kazakh National UniversityӘл-Фараби Атындағы Қазақ Ұлттық Университеті хабаршы шығыстану сериясы1563-02262617-18642023-06-01105210.26577/JOS.2023.v105.i2.010ЕЖЕЛГІ ТҮРІК РУХАНИЯТЫ МЕН ӘЛ-ФАРАБИДІҢ ҚОҒАМДЫҚ ОЙ-ПІКІРЛЕРІНІҢ САБАҚТАСТЫҒЫP.M. Suleimenov0Y.B. Моldabek1Әл-Фapaби aтындaғы Қaзaқ ұлттық yнивepситeтi, Қaзaқстaн, Aлмaты қ.Әл-Фapaби aтындaғы Қaзaқ ұлттық yнивepситeтi, Қaзaқстaн, Aлмaты қ. Аталмыш мақалада ежелгі түрік дүние танымының тарихи-философиялық ойларына шолу жасалынып, оның қайнар көзі - табиғат пен адам өмірі байланыстарын ашуға тырысады. Үш мың жылдан астам тарихы бар түркі әлемі адамзат өркениетінде, оның дамуына өзіндік қайталанбас рухани дүниесі арқылы сүбелі үлес қосқан. Сол рухани дүниелер әдет-ғұрып, дәстүрі мен күнделікті тіршіліктерінде көрініс тапқан. Ғасырлар қойнауынан бүгінгі күнге дейін фольклор, этногенезисі және тарихи тұлғалардың шығармалары арқылы жетіп отырған. Түркі дүниесінің менталитеті мен көзқарасын өз бойына сіңіріп, ислам мәдениеті мен грек, парсы, үнді және христиан оқымыстылырының ойларын саралаған Әбу Насыр әл-Фараби өз заманының бірнеше ғылым түрлерінің биігіне шықты. Оның ой түйіндеуі мен философиялық көзқарасынан Ұлы даланың өмір сүру салты мен адами көзқарастарын, Жаратушы мен жаралушының арақатынасын ислам әлемімен сабақтастығын көруге болады. Оқырмандарға ұсынылып отырылған мақаланың негізгі мақсаты – ежелгі түркілік заманының рухани дүниесі мен философиялық ой-тұжырымдарының Әбу Насыр әл-Фараби еңбектерімен сабақтастығын көрсете білу, ғалымның рухани жан дүниесімен байланыстыра отырып оны тарихи-философиялық және этномәдени талдаулар тұрғысынан зерделеу, қазіргі түркілік қоғамдағы руханият әлемінің қалыптасуы мен дамуының тарихи, дүниетанымдық қайнар көздерін ашып көрсету. Түйін сөздер: Түрік әлемі, дүниетаным, руханият, Қорқыт, Әл-Фараби. https://bulletin-orientalism.kaznu.kz/index.php/1-vostok/article/view/1938 |
| spellingShingle | P.M. Suleimenov Y.B. Моldabek ЕЖЕЛГІ ТҮРІК РУХАНИЯТЫ МЕН ӘЛ-ФАРАБИДІҢ ҚОҒАМДЫҚ ОЙ-ПІКІРЛЕРІНІҢ САБАҚТАСТЫҒЫ Әл-Фараби Атындағы Қазақ Ұлттық Университеті хабаршы шығыстану сериясы |
| title | ЕЖЕЛГІ ТҮРІК РУХАНИЯТЫ МЕН ӘЛ-ФАРАБИДІҢ ҚОҒАМДЫҚ ОЙ-ПІКІРЛЕРІНІҢ САБАҚТАСТЫҒЫ |
| title_full | ЕЖЕЛГІ ТҮРІК РУХАНИЯТЫ МЕН ӘЛ-ФАРАБИДІҢ ҚОҒАМДЫҚ ОЙ-ПІКІРЛЕРІНІҢ САБАҚТАСТЫҒЫ |
| title_fullStr | ЕЖЕЛГІ ТҮРІК РУХАНИЯТЫ МЕН ӘЛ-ФАРАБИДІҢ ҚОҒАМДЫҚ ОЙ-ПІКІРЛЕРІНІҢ САБАҚТАСТЫҒЫ |
| title_full_unstemmed | ЕЖЕЛГІ ТҮРІК РУХАНИЯТЫ МЕН ӘЛ-ФАРАБИДІҢ ҚОҒАМДЫҚ ОЙ-ПІКІРЛЕРІНІҢ САБАҚТАСТЫҒЫ |
| title_short | ЕЖЕЛГІ ТҮРІК РУХАНИЯТЫ МЕН ӘЛ-ФАРАБИДІҢ ҚОҒАМДЫҚ ОЙ-ПІКІРЛЕРІНІҢ САБАҚТАСТЫҒЫ |
| title_sort | ежелгі түрік руханияты мен әл фарабидің қоғамдық ой пікірлерінің сабақтастығы |
| url | https://bulletin-orientalism.kaznu.kz/index.php/1-vostok/article/view/1938 |
| work_keys_str_mv | AT pmsuleimenov eželgítүríkruhaniâtymenəlfarabidíңkˌoġamdykˌojpíkírleríníңsabakˌtastyġy AT ybmoldabek eželgítүríkruhaniâtymenəlfarabidíңkˌoġamdykˌojpíkírleríníңsabakˌtastyġy |