VEKTÖR OTOREGRESİF MODEL YARDIMIYLA TÜRKİYE EKONOMİSİNDE DOĞRUDAN YABANCI SERMAYE YATIRIMLARININ EKONOMİK BÜYÜME ÜZERİNDEKİ ETKİLERİNİN İNCELENMESİ
Türkiye’de doğrudan yabancı sermaye girişlerinde özelleştirme hareketlerinin hız kazanmaya başladığı 1990’lı yılların ortalarından itibaren gözle görülür artışlar yaşanmaya başlamıştır. Özellikle 2000’li yıllardan itibaren bu artışlar rekor seviyelerde gerçekleşmeye başlamıştır. Çalışmamızda ülk...
| Main Author: | |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | English |
| Published: |
Selcuk University
2014-05-01
|
| Series: | Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi |
| Online Access: | https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/116750 |
| _version_ | 1797666742835609600 |
|---|---|
| author | Mustafa Gerçeker |
| author_facet | Mustafa Gerçeker |
| author_sort | Mustafa Gerçeker |
| collection | DOAJ |
| description | Türkiye’de doğrudan yabancı sermaye girişlerinde özelleştirme hareketlerinin hız
kazanmaya başladığı 1990’lı yılların ortalarından itibaren gözle görülür artışlar
yaşanmaya başlamıştır. Özellikle 2000’li yıllardan itibaren bu artışlar rekor
seviyelerde gerçekleşmeye başlamıştır.
Çalışmamızda ülkemize gelen bu yabancı yatırımların ekonomik büyüme üzerine
bıraktığı etkiler incelenmiştir. Doğrudan yabancı sermaye yatırımları ile ekonomik
büyüme değişkenleri arasındaki ilişki Türkiye açısından 1995: 1 ile 2007: 9 arası aylık
verileri kullanılarak ilk olarak değişkenler birim kök analizine tabi tutulmuş ve birinci
dereceden farkları alınarak seriler birim kökten arındırılmıştır. Daha sonra sekiz
gecikmeli VAR modeli tahmin edilerek, ekonomik büyüme ve doğrudan yabancı
yatırımların birbirlerini pozitif yönde etkiledikleri sonuncuna ulaşılmıştır. Bir sonraki
adımda eşbütünleşme analizi gerçekleştirilerek söz konusu iki değişkenin uzun dönemde
birlikte hareket ettikleri saptanmıştır.
Granger nedensellik testi sonucunda ortaya çıkan bulgulara göre doğrudan yabancı
sermaye yatırımlarından ekonomik büyümeye doğru olmak üzere tek taraflı bir
nedensellik ilişkisi olduğu gözlemlenmiştir. Etki – tepki analiziyle de söz konusu iki
değişkende meydana gelebilecek artışların birbirlerini pozitif yönde etkileyecekleri
ortaya konulmuş ve son olarak varyans ayrıştırması metoduyla büyüme ile doğrudan
yabancı sermaye yatırımlarında meydana gelen artışların birbirlerini açıklama gücü
ortaya konulmuştur. Buna göre her iki değişken de birbirini açıklama gücüne sahip
olmakla birlikte ekonomik büyümede meydana gelen artış durumunda doğrudan
yabancı sermaye faktörünün payı, doğrudan yabancı sermaye yatırımlarında yaşanan
artışlar içerisindeki ekonomik büyüme faktörünün payından daha belirgin nitelikte
ortaya çıkmıştır. |
| first_indexed | 2024-03-11T20:02:57Z |
| format | Article |
| id | doaj.art-e6e0fee98fa3489bba2006be063b90e8 |
| institution | Directory Open Access Journal |
| issn | 2564-7458 |
| language | English |
| last_indexed | 2024-03-11T20:02:57Z |
| publishDate | 2014-05-01 |
| publisher | Selcuk University |
| record_format | Article |
| series | Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi |
| spelling | doaj.art-e6e0fee98fa3489bba2006be063b90e82023-10-04T08:25:07ZengSelcuk UniversitySelçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi2564-74582014-05-01131-2385403154VEKTÖR OTOREGRESİF MODEL YARDIMIYLA TÜRKİYE EKONOMİSİNDE DOĞRUDAN YABANCI SERMAYE YATIRIMLARININ EKONOMİK BÜYÜME ÜZERİNDEKİ ETKİLERİNİN İNCELENMESİMustafa GerçekerTürkiye’de doğrudan yabancı sermaye girişlerinde özelleştirme hareketlerinin hız kazanmaya başladığı 1990’lı yılların ortalarından itibaren gözle görülür artışlar yaşanmaya başlamıştır. Özellikle 2000’li yıllardan itibaren bu artışlar rekor seviyelerde gerçekleşmeye başlamıştır. Çalışmamızda ülkemize gelen bu yabancı yatırımların ekonomik büyüme üzerine bıraktığı etkiler incelenmiştir. Doğrudan yabancı sermaye yatırımları ile ekonomik büyüme değişkenleri arasındaki ilişki Türkiye açısından 1995: 1 ile 2007: 9 arası aylık verileri kullanılarak ilk olarak değişkenler birim kök analizine tabi tutulmuş ve birinci dereceden farkları alınarak seriler birim kökten arındırılmıştır. Daha sonra sekiz gecikmeli VAR modeli tahmin edilerek, ekonomik büyüme ve doğrudan yabancı yatırımların birbirlerini pozitif yönde etkiledikleri sonuncuna ulaşılmıştır. Bir sonraki adımda eşbütünleşme analizi gerçekleştirilerek söz konusu iki değişkenin uzun dönemde birlikte hareket ettikleri saptanmıştır. Granger nedensellik testi sonucunda ortaya çıkan bulgulara göre doğrudan yabancı sermaye yatırımlarından ekonomik büyümeye doğru olmak üzere tek taraflı bir nedensellik ilişkisi olduğu gözlemlenmiştir. Etki – tepki analiziyle de söz konusu iki değişkende meydana gelebilecek artışların birbirlerini pozitif yönde etkileyecekleri ortaya konulmuş ve son olarak varyans ayrıştırması metoduyla büyüme ile doğrudan yabancı sermaye yatırımlarında meydana gelen artışların birbirlerini açıklama gücü ortaya konulmuştur. Buna göre her iki değişken de birbirini açıklama gücüne sahip olmakla birlikte ekonomik büyümede meydana gelen artış durumunda doğrudan yabancı sermaye faktörünün payı, doğrudan yabancı sermaye yatırımlarında yaşanan artışlar içerisindeki ekonomik büyüme faktörünün payından daha belirgin nitelikte ortaya çıkmıştır.https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/116750 |
| spellingShingle | Mustafa Gerçeker VEKTÖR OTOREGRESİF MODEL YARDIMIYLA TÜRKİYE EKONOMİSİNDE DOĞRUDAN YABANCI SERMAYE YATIRIMLARININ EKONOMİK BÜYÜME ÜZERİNDEKİ ETKİLERİNİN İNCELENMESİ Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi |
| title | VEKTÖR OTOREGRESİF MODEL YARDIMIYLA TÜRKİYE EKONOMİSİNDE DOĞRUDAN YABANCI SERMAYE YATIRIMLARININ EKONOMİK BÜYÜME ÜZERİNDEKİ ETKİLERİNİN İNCELENMESİ |
| title_full | VEKTÖR OTOREGRESİF MODEL YARDIMIYLA TÜRKİYE EKONOMİSİNDE DOĞRUDAN YABANCI SERMAYE YATIRIMLARININ EKONOMİK BÜYÜME ÜZERİNDEKİ ETKİLERİNİN İNCELENMESİ |
| title_fullStr | VEKTÖR OTOREGRESİF MODEL YARDIMIYLA TÜRKİYE EKONOMİSİNDE DOĞRUDAN YABANCI SERMAYE YATIRIMLARININ EKONOMİK BÜYÜME ÜZERİNDEKİ ETKİLERİNİN İNCELENMESİ |
| title_full_unstemmed | VEKTÖR OTOREGRESİF MODEL YARDIMIYLA TÜRKİYE EKONOMİSİNDE DOĞRUDAN YABANCI SERMAYE YATIRIMLARININ EKONOMİK BÜYÜME ÜZERİNDEKİ ETKİLERİNİN İNCELENMESİ |
| title_short | VEKTÖR OTOREGRESİF MODEL YARDIMIYLA TÜRKİYE EKONOMİSİNDE DOĞRUDAN YABANCI SERMAYE YATIRIMLARININ EKONOMİK BÜYÜME ÜZERİNDEKİ ETKİLERİNİN İNCELENMESİ |
| title_sort | vektor otoregresif model yardimiyla turkiye ekonomisinde dogrudan yabanci sermaye yatirimlarinin ekonomik buyume uzerindeki etkilerinin incelenmesi |
| url | https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/116750 |
| work_keys_str_mv | AT mustafagerceker vektorotoregresifmodelyardimiylaturkiyeekonomisindedogrudanyabancisermayeyatirimlarininekonomikbuyumeuzerindekietkilerininincelenmesi |