Karşılıklı kuyu yer radarı verilerinin modellenmesi
Uygulamalı jeofiziğin girişimsel olmayan elektromanyetik yöntemlerinden biri olan yer radarı sığ yeraltının oldukça yüksek çözünürlükle görüntülenmesi için yaygın olarak kullanılmaktadır. Bir yer radarı çalışmasında iki önemli unsur olan çözünürlük ve derinlik, zeminlerin su, kil, çözülebilir tuz iç...
| Main Authors: | , |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | English |
| Published: |
Pamukkale University
2016-12-01
|
| Series: | Pamukkale University Journal of Engineering Sciences |
| Subjects: | |
| Online Access: | http://dergipark.gov.tr/pajes/issue/26682/286582?publisher=pamukkale |
| _version_ | 1797913159079559168 |
|---|---|
| author | Çağlayan Balkaya Gökhan Göktürkler |
| author_facet | Çağlayan Balkaya Gökhan Göktürkler |
| author_sort | Çağlayan Balkaya |
| collection | DOAJ |
| description | Uygulamalı
jeofiziğin girişimsel olmayan elektromanyetik yöntemlerinden biri olan yer
radarı sığ yeraltının oldukça yüksek çözünürlükle görüntülenmesi için yaygın
olarak kullanılmaktadır. Bir yer radarı çalışmasında iki önemli unsur olan çözünürlük
ve derinlik, zeminlerin su, kil, çözülebilir tuz içeriklerinden ve antenin
merkez frekansından etkilenir. Elektriksel iletkenliğin yüksek olduğu alanlarda
istenilen çözünürlük ve hedeflenen derinlikte iyi bir yeraltı görüntüsü elde
etmek zor olabilir. Bu nedenle, karşılıklı kuyu dizilimine dayanan bir yer
radarı çalışması daha detaylı bir yeraltı radar hız dağılımının elde edilmesi için
iyi bir alternatif yaklaşım olabilir. Bu çalışmada, karşılıklı kuyu yer radarı
veri kümelerinin tomografik ters çözümü için gerekli olan ilk varış seyahat
süreleri Maxwell denklemlerinin zaman ortamı sonlu farklar ve gridlenmiş bir
hız alanı boyunca Eikonal denkleminin sonlu farklar çözümünden hesaplanmıştır.
Modellemede iki kuramsal yeraltı modeli kullanılmıştır. İlk modelde yeraltı iki
tabakadan oluşmaktadır. İkinci model tekdüze bir ortam içerisinde gömülü düşük
ve yüksek hızlı bloklar içermektedir. Yer-hava arayüzeyinin modellemedeki etkisi
ve bir kuyu içi radar çalışmasında kuyuların derinliği ve mesafesi arasındaki
oranının önemi test çalışmalarında gösterilmiştir. Tüm alıcı konumlarında
zamanda kaydedilmiş elektrik alanın düşey bileşenini (Ez) içeren radargramlar
zaman ortamı sonlu farklar modellemesinden elde edilmiştir. Farklı derinlikteki
kaynak konumları için seyahat süresi kontur haritaları hızlı bir sonlu farklar Eikonal
çözücüsünden elde edilmiştir. Daha sonra, minimum seyahat süresine sahip ışın
yolları alıcıdan kaynağa en dik iniş doğrultusunda izlenerek hesaplanmıştır.
Sonuç olarak, her iki modelleme yaklaşımından elde edilen seyahat süreleri
birbirleriyle oldukça uyumludur. Zaman ortamı sonlu farklar modellemesi ilk
varışlarla ilişkili dalga fazlarının belirlenmesi ve değerlendirilmesi için
önemli bir araçtır. Diğer taraftan, Eikonal denklemi temelli modelleme ilk
varış sürelerinin doğrudan hesaplanması için oldukça etkili bir yaklaşım
sunmaktadır. |
| first_indexed | 2024-04-10T12:07:29Z |
| format | Article |
| id | doaj.art-e772dd4157a84d96a9f2f74e991d9482 |
| institution | Directory Open Access Journal |
| issn | 1300-7009 2147-5881 |
| language | English |
| last_indexed | 2024-04-10T12:07:29Z |
| publishDate | 2016-12-01 |
| publisher | Pamukkale University |
| record_format | Article |
| series | Pamukkale University Journal of Engineering Sciences |
| spelling | doaj.art-e772dd4157a84d96a9f2f74e991d94822023-02-15T16:16:10ZengPamukkale UniversityPamukkale University Journal of Engineering Sciences1300-70092147-58812016-12-01226581596218Karşılıklı kuyu yer radarı verilerinin modellenmesiÇağlayan BalkayaGökhan GöktürklerUygulamalı jeofiziğin girişimsel olmayan elektromanyetik yöntemlerinden biri olan yer radarı sığ yeraltının oldukça yüksek çözünürlükle görüntülenmesi için yaygın olarak kullanılmaktadır. Bir yer radarı çalışmasında iki önemli unsur olan çözünürlük ve derinlik, zeminlerin su, kil, çözülebilir tuz içeriklerinden ve antenin merkez frekansından etkilenir. Elektriksel iletkenliğin yüksek olduğu alanlarda istenilen çözünürlük ve hedeflenen derinlikte iyi bir yeraltı görüntüsü elde etmek zor olabilir. Bu nedenle, karşılıklı kuyu dizilimine dayanan bir yer radarı çalışması daha detaylı bir yeraltı radar hız dağılımının elde edilmesi için iyi bir alternatif yaklaşım olabilir. Bu çalışmada, karşılıklı kuyu yer radarı veri kümelerinin tomografik ters çözümü için gerekli olan ilk varış seyahat süreleri Maxwell denklemlerinin zaman ortamı sonlu farklar ve gridlenmiş bir hız alanı boyunca Eikonal denkleminin sonlu farklar çözümünden hesaplanmıştır. Modellemede iki kuramsal yeraltı modeli kullanılmıştır. İlk modelde yeraltı iki tabakadan oluşmaktadır. İkinci model tekdüze bir ortam içerisinde gömülü düşük ve yüksek hızlı bloklar içermektedir. Yer-hava arayüzeyinin modellemedeki etkisi ve bir kuyu içi radar çalışmasında kuyuların derinliği ve mesafesi arasındaki oranının önemi test çalışmalarında gösterilmiştir. Tüm alıcı konumlarında zamanda kaydedilmiş elektrik alanın düşey bileşenini (Ez) içeren radargramlar zaman ortamı sonlu farklar modellemesinden elde edilmiştir. Farklı derinlikteki kaynak konumları için seyahat süresi kontur haritaları hızlı bir sonlu farklar Eikonal çözücüsünden elde edilmiştir. Daha sonra, minimum seyahat süresine sahip ışın yolları alıcıdan kaynağa en dik iniş doğrultusunda izlenerek hesaplanmıştır. Sonuç olarak, her iki modelleme yaklaşımından elde edilen seyahat süreleri birbirleriyle oldukça uyumludur. Zaman ortamı sonlu farklar modellemesi ilk varışlarla ilişkili dalga fazlarının belirlenmesi ve değerlendirilmesi için önemli bir araçtır. Diğer taraftan, Eikonal denklemi temelli modelleme ilk varış sürelerinin doğrudan hesaplanması için oldukça etkili bir yaklaşım sunmaktadır.http://dergipark.gov.tr/pajes/issue/26682/286582?publisher=pamukkaleEikonal çözücüModellemeKarşılıklı kuyuSeyahat zamanıSonlu farklarYer radarıEikonal solverModelingCrossholeTraveltimeFinite differencesGround-penetrating radar |
| spellingShingle | Çağlayan Balkaya Gökhan Göktürkler Karşılıklı kuyu yer radarı verilerinin modellenmesi Pamukkale University Journal of Engineering Sciences Eikonal çözücü Modelleme Karşılıklı kuyu Seyahat zamanı Sonlu farklar Yer radarı Eikonal solver Modeling Crosshole Traveltime Finite differences Ground-penetrating radar |
| title | Karşılıklı kuyu yer radarı verilerinin modellenmesi |
| title_full | Karşılıklı kuyu yer radarı verilerinin modellenmesi |
| title_fullStr | Karşılıklı kuyu yer radarı verilerinin modellenmesi |
| title_full_unstemmed | Karşılıklı kuyu yer radarı verilerinin modellenmesi |
| title_short | Karşılıklı kuyu yer radarı verilerinin modellenmesi |
| title_sort | karsilikli kuyu yer radari verilerinin modellenmesi |
| topic | Eikonal çözücü Modelleme Karşılıklı kuyu Seyahat zamanı Sonlu farklar Yer radarı Eikonal solver Modeling Crosshole Traveltime Finite differences Ground-penetrating radar |
| url | http://dergipark.gov.tr/pajes/issue/26682/286582?publisher=pamukkale |
| work_keys_str_mv | AT caglayanbalkaya karsılıklıkuyuyerradarıverilerininmodellenmesi AT gokhangokturkler karsılıklıkuyuyerradarıverilerininmodellenmesi |