بررسی جایگاه و اهمیت قلعه ساسانی شاه جُغَل (جِقِلَه) بروجرد در حفظ امنیت راههای منطقه زاگرس مرکزی
<em>قلعۀ «شاه جُغَل» یا «جِقِلَه»</em>[1]<em> یکی از قلعههای کوهستانی منطقۀ زاگرس مرکزی است. موقعیت مکانگزینی آن به گونهای است که بر سر یکی از مسیرهای ارتباطی دشت بروجرد به خرمآباد قرار دارد و در کوه‌های غربی دشت «سیلاخور» در دهانۀ تنگه «دره بیداد» بر بالای محیطی صخرهای ساخت...
| Main Authors: | , , |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | fas |
| Published: |
Alzahra University
2020-02-01
|
| Series: | تاریخ اسلام و ایران |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://hii.alzahra.ac.ir/article_4459_5ddc5af6bda45000bec40e736ecbc5e3.pdf |
| _version_ | 1818383630265745408 |
|---|---|
| author | موسی سبزی اسماعیل همتی ازندریانی کاظم امیدی |
| author_facet | موسی سبزی اسماعیل همتی ازندریانی کاظم امیدی |
| author_sort | موسی سبزی |
| collection | DOAJ |
| description | <em>قلعۀ «شاه جُغَل» یا «جِقِلَه»</em>[1]<em> یکی از قلعههای کوهستانی منطقۀ زاگرس مرکزی است. موقعیت مکانگزینی آن به گونهای است که بر سر یکی از مسیرهای ارتباطی دشت بروجرد به خرمآباد قرار دارد و در کوه‌های غربی دشت «سیلاخور» در دهانۀ تنگه «دره بیداد» بر بالای محیطی صخرهای ساخته شده است. از این قلعه اتاقکها، آب انبار و راه پلههایی جهت دسترسی به آن و برخی آثار سفالی باقی مانده است. نکتۀ قابل تأمل در مورد این قلعه، مکانگزینی و قرارگیری آن در ارتفاعاتی مشرف به محیط پیرامونی است. بر این اساس، میتوان سؤالات کلیدی را با در نظر گرفتن بقایای معماری موجود و یافتههای سطحی چنین مطرح کرد که: این قلعه مربوط به کدام دورۀ تاریخی است و ماهیت کاربری آن چیست؟ نگارندگان این پژوهش با رویکرد توصیفی-تحلیلی و با استفاده از روش میدانی (بررسی، مستندنگاری و مطالعات باستانشناختی) و مطالعات کتابخانهای، درصدد ارائۀ پاسخی منطقی و علمی به سؤال مورد نظر بودند. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که این قلعه بیش از هر چیزی کاربری امنیتی در جهت تأمین امنیت راههای ارتباطی-تجاری منطقه شرقی زاگرس مرکزی را داشته است. همچنین میتوان گفت با در نظر گرفتن شواهد باستانشناختی، این قطعه مربوط به دورۀ ساسانی است.</em><br /> <br /> <em><br clear="all" /> </em><br /> <br clear="all" /><br /> <br /> [1]. Jeqela |
| first_indexed | 2024-12-14T03:09:25Z |
| format | Article |
| id | doaj.art-e848f0327bd14ad0bb9a5a1ee394ff30 |
| institution | Directory Open Access Journal |
| issn | 2008-885X 2538-3493 |
| language | fas |
| last_indexed | 2024-12-14T03:09:25Z |
| publishDate | 2020-02-01 |
| publisher | Alzahra University |
| record_format | Article |
| series | تاریخ اسلام و ایران |
| spelling | doaj.art-e848f0327bd14ad0bb9a5a1ee394ff302022-12-21T23:19:19ZfasAlzahra Universityتاریخ اسلام و ایران2008-885X2538-34932020-02-012944355410.22051/hii.2019.24087.18924459بررسی جایگاه و اهمیت قلعه ساسانی شاه جُغَل (جِقِلَه) بروجرد در حفظ امنیت راههای منطقه زاگرس مرکزیموسی سبزی0اسماعیل همتی ازندریانی1کاظم امیدی2استادیار گروه باستان‌شناسی دانشگاه لرستاناستادیار گروه باستان‌شناسی دانشگاه بوعلی سینا همداندانشجوی دکتری باستان‌شناسی دوران اسلامی دانشگاه تهران<em>قلعۀ «شاه جُغَل» یا «جِقِلَه»</em>[1]<em> یکی از قلعههای کوهستانی منطقۀ زاگرس مرکزی است. موقعیت مکانگزینی آن به گونهای است که بر سر یکی از مسیرهای ارتباطی دشت بروجرد به خرمآباد قرار دارد و در کوه‌های غربی دشت «سیلاخور» در دهانۀ تنگه «دره بیداد» بر بالای محیطی صخرهای ساخته شده است. از این قلعه اتاقکها، آب انبار و راه پلههایی جهت دسترسی به آن و برخی آثار سفالی باقی مانده است. نکتۀ قابل تأمل در مورد این قلعه، مکانگزینی و قرارگیری آن در ارتفاعاتی مشرف به محیط پیرامونی است. بر این اساس، میتوان سؤالات کلیدی را با در نظر گرفتن بقایای معماری موجود و یافتههای سطحی چنین مطرح کرد که: این قلعه مربوط به کدام دورۀ تاریخی است و ماهیت کاربری آن چیست؟ نگارندگان این پژوهش با رویکرد توصیفی-تحلیلی و با استفاده از روش میدانی (بررسی، مستندنگاری و مطالعات باستانشناختی) و مطالعات کتابخانهای، درصدد ارائۀ پاسخی منطقی و علمی به سؤال مورد نظر بودند. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که این قلعه بیش از هر چیزی کاربری امنیتی در جهت تأمین امنیت راههای ارتباطی-تجاری منطقه شرقی زاگرس مرکزی را داشته است. همچنین میتوان گفت با در نظر گرفتن شواهد باستانشناختی، این قطعه مربوط به دورۀ ساسانی است.</em><br /> <br /> <em><br clear="all" /> </em><br /> <br clear="all" /><br /> <br /> [1]. Jeqelahttps://hii.alzahra.ac.ir/article_4459_5ddc5af6bda45000bec40e736ecbc5e3.pdfزاگرس مرکزیشهرستان بروجردقلعه شاه جغلکاربری امنیتیساسانی |
| spellingShingle | موسی سبزی اسماعیل همتی ازندریانی کاظم امیدی بررسی جایگاه و اهمیت قلعه ساسانی شاه جُغَل (جِقِلَه) بروجرد در حفظ امنیت راههای منطقه زاگرس مرکزی تاریخ اسلام و ایران زاگرس مرکزی شهرستان بروجرد قلعه شاه جغل کاربری امنیتی ساسانی |
| title | بررسی جایگاه و اهمیت قلعه ساسانی شاه جُغَل (جِقِلَه) بروجرد در حفظ امنیت راههای منطقه زاگرس مرکزی |
| title_full | بررسی جایگاه و اهمیت قلعه ساسانی شاه جُغَل (جِقِلَه) بروجرد در حفظ امنیت راههای منطقه زاگرس مرکزی |
| title_fullStr | بررسی جایگاه و اهمیت قلعه ساسانی شاه جُغَل (جِقِلَه) بروجرد در حفظ امنیت راههای منطقه زاگرس مرکزی |
| title_full_unstemmed | بررسی جایگاه و اهمیت قلعه ساسانی شاه جُغَل (جِقِلَه) بروجرد در حفظ امنیت راههای منطقه زاگرس مرکزی |
| title_short | بررسی جایگاه و اهمیت قلعه ساسانی شاه جُغَل (جِقِلَه) بروجرد در حفظ امنیت راههای منطقه زاگرس مرکزی |
| title_sort | بررسی جایگاه و اهمیت قلعه ساسانی شاه جُغَل جِقِلَه بروجرد در حفظ امنیت راههای منطقه زاگرس مرکزی |
| topic | زاگرس مرکزی شهرستان بروجرد قلعه شاه جغل کاربری امنیتی ساسانی |
| url | https://hii.alzahra.ac.ir/article_4459_5ddc5af6bda45000bec40e736ecbc5e3.pdf |
| work_keys_str_mv | AT mwsysbzy brrsyjạygạhwạhmytqlʿhsạsạnysẖạhjugẖaljiqilahbrwjrddrḥfẓạmnytrạhhạymnṭqhzạgrsmrḵzy AT ạsmạʿylhmtyạzndryạny brrsyjạygạhwạhmytqlʿhsạsạnysẖạhjugẖaljiqilahbrwjrddrḥfẓạmnytrạhhạymnṭqhzạgrsmrḵzy AT ḵạẓmạmydy brrsyjạygạhwạhmytqlʿhsạsạnysẖạhjugẖaljiqilahbrwjrddrḥfẓạmnytrạhhạymnṭqhzạgrsmrḵzy |