فرضیه در تاریخچه پژوهش علمی و مشکلات فرضیه آزمایی در علوم تربیتی و رفتاری
در تاریخچه آموزش عالی کشور ما، دهه 1370 شاهد توسعه پژوهشهای علمی در اکثر زمینه‌ها و از جمله علوم تربیتی و رفتاری بوده است. در پژوهشهای تربیتی - رفتاری که در کشور ما عمدتاً جنبه توصیفی، میدانی و نیمه آزمایشی دارند، فرضیه آزمائی که معمولاً با بهره‌گیری از آزمونهای معنی‌داری...
| Main Author: | |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | fas |
| Published: |
Shahid Chamran University of Ahvaz
2000-08-01
|
| Series: | مجله علوم تربیتی |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://education.scu.ac.ir/article_16081_6ac105ee72ddcada79154ff0ebd0d184.pdf |
| _version_ | 1818885426833784832 |
|---|---|
| author | محمدجعفر پاک‌سرشت |
| author_facet | محمدجعفر پاک‌سرشت |
| author_sort | محمدجعفر پاک‌سرشت |
| collection | DOAJ |
| description | در تاریخچه آموزش عالی کشور ما، دهه 1370 شاهد توسعه پژوهشهای علمی در اکثر زمینه‌ها و از جمله علوم تربیتی و رفتاری بوده است. در پژوهشهای تربیتی - رفتاری که در کشور ما عمدتاً جنبه توصیفی، میدانی و نیمه آزمایشی دارند، فرضیه آزمائی که معمولاً با بهره‌گیری از آزمونهای معنی‌داری آماری انجام می‌شود، جایگاه ممتازی یافته است. اما در خصوص شیوه‌های فرضیه آزمایی و نیز میزان کارایی آزمونهای معنی‌داری در پژوهشهای علوم تربیتی و رفتاری نه تنها اتفاق نظر کافی وجود ندارد، بلکه مناظره‌هایی هم در جریان است. در این مقاله کوشش شده است تا پژوهش در علوم تربیتی- رفتاری در چشم انداز تئوریک وسیعی مورد بررسی قرار گیرد تا موقعیت فرضیه آزمایی در آن با توجه با دیدگاههای شناخت‌شناسی و روش علمی مشخص شود. برای حصول این نتیجه، نخست تعریف و تبینی از مفهوم فرضیه عرضه می‌شود و دیدگاههای دو مکتب تجربه گرایی و عقلگرایی و دو رویکرد متناظر با آنها یعنی استقرایی‌گری رایشنباخ و استنباطی‌گری پوپر در این خصوص بررسی و مقایسه خواهند شد. سپس به برخی از انتقادات وارده به فرضیه آزمایی از طریق اعمال آزمونهای معنی‌داری اشاره خواهد شد. مطالب و تحلیلهای این مقاله برخی از ضعف‌های مبنایی و تئوریک پژوهش در علوم تربیتی و رفتاری را نشان می‌دهند و ضمناً مدلل می‌دارند که اگر بنا باشد این علوم به طور بنیادی پیشرفت حاصل کنند باید برخی از وجوه متدلوژی تحقیق مورد بازاندیشی قرار گیرد. |
| first_indexed | 2024-12-19T16:05:16Z |
| format | Article |
| id | doaj.art-e9cf49943cdf4b728a5f79679e0630a9 |
| institution | Directory Open Access Journal |
| issn | 2008-8817 2588-672X |
| language | fas |
| last_indexed | 2024-12-19T16:05:16Z |
| publishDate | 2000-08-01 |
| publisher | Shahid Chamran University of Ahvaz |
| record_format | Article |
| series | مجله علوم تربیتی |
| spelling | doaj.art-e9cf49943cdf4b728a5f79679e0630a92022-12-21T20:14:51ZfasShahid Chamran University of Ahvazمجله علوم تربیتی2008-88172588-672X2000-08-017112810.22055/edus.2000.1608116081فرضیه در تاریخچه پژوهش علمی و مشکلات فرضیه آزمایی در علوم تربیتی و رفتاری‌محمدجعفر پاک‌سرشت0عضو هیئت علمی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایراندر تاریخچه آموزش عالی کشور ما، دهه 1370 شاهد توسعه پژوهشهای علمی در اکثر زمینه‌ها و از جمله علوم تربیتی و رفتاری بوده است. در پژوهشهای تربیتی - رفتاری که در کشور ما عمدتاً جنبه توصیفی، میدانی و نیمه آزمایشی دارند، فرضیه آزمائی که معمولاً با بهره‌گیری از آزمونهای معنی‌داری آماری انجام می‌شود، جایگاه ممتازی یافته است. اما در خصوص شیوه‌های فرضیه آزمایی و نیز میزان کارایی آزمونهای معنی‌داری در پژوهشهای علوم تربیتی و رفتاری نه تنها اتفاق نظر کافی وجود ندارد، بلکه مناظره‌هایی هم در جریان است. در این مقاله کوشش شده است تا پژوهش در علوم تربیتی- رفتاری در چشم انداز تئوریک وسیعی مورد بررسی قرار گیرد تا موقعیت فرضیه آزمایی در آن با توجه با دیدگاههای شناخت‌شناسی و روش علمی مشخص شود. برای حصول این نتیجه، نخست تعریف و تبینی از مفهوم فرضیه عرضه می‌شود و دیدگاههای دو مکتب تجربه گرایی و عقلگرایی و دو رویکرد متناظر با آنها یعنی استقرایی‌گری رایشنباخ و استنباطی‌گری پوپر در این خصوص بررسی و مقایسه خواهند شد. سپس به برخی از انتقادات وارده به فرضیه آزمایی از طریق اعمال آزمونهای معنی‌داری اشاره خواهد شد. مطالب و تحلیلهای این مقاله برخی از ضعف‌های مبنایی و تئوریک پژوهش در علوم تربیتی و رفتاری را نشان می‌دهند و ضمناً مدلل می‌دارند که اگر بنا باشد این علوم به طور بنیادی پیشرفت حاصل کنند باید برخی از وجوه متدلوژی تحقیق مورد بازاندیشی قرار گیرد.https://education.scu.ac.ir/article_16081_6ac105ee72ddcada79154ff0ebd0d184.pdfفرضیه آزمائی‌عقل‌گرایی‌تجربه‌گرائی‌استنباطی‌گری‌استقرایی‌گرایی |
| spellingShingle | محمدجعفر پاک‌سرشت فرضیه در تاریخچه پژوهش علمی و مشکلات فرضیه آزمایی در علوم تربیتی و رفتاری مجله علوم تربیتی فرضیه آزمائی عقلگرایی تجربه‌گرائی استنباطی‌گری استقرایی‌گرایی |
| title | فرضیه در تاریخچه پژوهش علمی و مشکلات فرضیه آزمایی در علوم تربیتی و رفتاری |
| title_full | فرضیه در تاریخچه پژوهش علمی و مشکلات فرضیه آزمایی در علوم تربیتی و رفتاری |
| title_fullStr | فرضیه در تاریخچه پژوهش علمی و مشکلات فرضیه آزمایی در علوم تربیتی و رفتاری |
| title_full_unstemmed | فرضیه در تاریخچه پژوهش علمی و مشکلات فرضیه آزمایی در علوم تربیتی و رفتاری |
| title_short | فرضیه در تاریخچه پژوهش علمی و مشکلات فرضیه آزمایی در علوم تربیتی و رفتاری |
| title_sort | فرضیه در تاریخچه پژوهش علمی و مشکلات فرضیه آزمایی در علوم تربیتی و رفتاری |
| topic | فرضیه آزمائی عقلگرایی تجربه‌گرائی استنباطی‌گری استقرایی‌گرایی |
| url | https://education.scu.ac.ir/article_16081_6ac105ee72ddcada79154ff0ebd0d184.pdf |
| work_keys_str_mv | AT mḥmdjʿfrpạḵsrsẖt frḍyhdrtạrykẖcẖhpzẖwhsẖʿlmywmsẖḵlạtfrḍyhậzmạyydrʿlwmtrbytywrftạry |