Oğuz Grubu Türk Lehçelerinde Fiil Tamlayıcı İlişkisi Bağlamında Yönelme (+(y)A) ve Belirtme (+(y)I/U) Durum Biçimbirimlerinin Farklı Kullanımı: Acı-, Bak- Döv-, Gül- ve Seyret- Fiilleri Örneği
Türk lehçeleri ve Anadolu ağızlarında durum biçimbirimlerinin birbirlerinin yerine kullanıldığı birçok örnek vardır. Özellikle +(y)A ve +(y)I/U durum biçimbirimleri sıklıkla birbirinin yerine kullanılır. Söz konusu kullanım aynı grup içerisinde yer alan Oğuz grubu Türk lehçelerinde de görülür. Bu le...
| Main Author: | |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | Turkish |
| Published: |
Selçuk University
2021-06-01
|
| Series: | Selçuk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1792054 |
| _version_ | 1797924085868527616 |
|---|---|
| author | Hüseyin Gökçe |
| author_facet | Hüseyin Gökçe |
| author_sort | Hüseyin Gökçe |
| collection | DOAJ |
| description | Türk lehçeleri ve Anadolu ağızlarında durum biçimbirimlerinin birbirlerinin yerine kullanıldığı birçok örnek vardır. Özellikle +(y)A ve +(y)I/U durum biçimbirimleri sıklıkla birbirinin yerine kullanılır. Söz konusu kullanım aynı grup içerisinde yer alan Oğuz grubu Türk lehçelerinde de görülür. Bu lehçelerde ortak olarak -aynı ya da yakın anlamda- kullanılan acı-, bak- döv-, gül- ve seyret- fiilleri bazen yönelme bazen belirtme biçimbirimli tamlayıcılar ile kullanılmıştır. Bu çalışmada mezkûr fiillerin farklı biçimbirimlerle kullanılmasının sebepleri açıklanmaya çalışılmıştır. Bahsi geçen fiiller, daha doğru sonuçlara ulaşabilmek amacıyla her bir oğuz lehçesi içerisinde ayrı ayrı değerlendirilmiştir. Bir dil ya da lehçe içerisindeki durum biçimbirim değişikliği zaman içerisinde meydana gelir. Dolayısıyla fiilde görülen bu değişikliklerin sebeplerinin açıklanabilmesi için o fiilin eski dönemlerde hangi anlamda hangi biçimbirimlerle kullanıldığı bilinmelidir. Bu çalışmada da acı-, bak- döv-, gül- ve seyret- fiillerinin eski dönemlerde hangi anlamda hangi biçimbirimle kullanıldığına değinilmiştir. |
| first_indexed | 2024-04-10T14:56:01Z |
| format | Article |
| id | doaj.art-eafba198b1084ab188329f5e8d7a0d9b |
| institution | Directory Open Access Journal |
| issn | 2458-908X 2458-908X |
| language | Turkish |
| last_indexed | 2024-04-10T14:56:01Z |
| publishDate | 2021-06-01 |
| publisher | Selçuk University |
| record_format | Article |
| series | Selçuk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi |
| spelling | doaj.art-eafba198b1084ab188329f5e8d7a0d9b2023-02-15T16:07:22ZturSelçuk UniversitySelçuk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi2458-908X2458-908X2021-06-0145143158https://doi.org/10.21497/sefad.943958Oğuz Grubu Türk Lehçelerinde Fiil Tamlayıcı İlişkisi Bağlamında Yönelme (+(y)A) ve Belirtme (+(y)I/U) Durum Biçimbirimlerinin Farklı Kullanımı: Acı-, Bak- Döv-, Gül- ve Seyret- Fiilleri ÖrneğiHüseyin GökçeTürk lehçeleri ve Anadolu ağızlarında durum biçimbirimlerinin birbirlerinin yerine kullanıldığı birçok örnek vardır. Özellikle +(y)A ve +(y)I/U durum biçimbirimleri sıklıkla birbirinin yerine kullanılır. Söz konusu kullanım aynı grup içerisinde yer alan Oğuz grubu Türk lehçelerinde de görülür. Bu lehçelerde ortak olarak -aynı ya da yakın anlamda- kullanılan acı-, bak- döv-, gül- ve seyret- fiilleri bazen yönelme bazen belirtme biçimbirimli tamlayıcılar ile kullanılmıştır. Bu çalışmada mezkûr fiillerin farklı biçimbirimlerle kullanılmasının sebepleri açıklanmaya çalışılmıştır. Bahsi geçen fiiller, daha doğru sonuçlara ulaşabilmek amacıyla her bir oğuz lehçesi içerisinde ayrı ayrı değerlendirilmiştir. Bir dil ya da lehçe içerisindeki durum biçimbirim değişikliği zaman içerisinde meydana gelir. Dolayısıyla fiilde görülen bu değişikliklerin sebeplerinin açıklanabilmesi için o fiilin eski dönemlerde hangi anlamda hangi biçimbirimlerle kullanıldığı bilinmelidir. Bu çalışmada da acı-, bak- döv-, gül- ve seyret- fiillerinin eski dönemlerde hangi anlamda hangi biçimbirimle kullanıldığına değinilmiştir.https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1792054i̇stembiçimbirimyönelmebelirtmeoğuz lehçeleri |
| spellingShingle | Hüseyin Gökçe Oğuz Grubu Türk Lehçelerinde Fiil Tamlayıcı İlişkisi Bağlamında Yönelme (+(y)A) ve Belirtme (+(y)I/U) Durum Biçimbirimlerinin Farklı Kullanımı: Acı-, Bak- Döv-, Gül- ve Seyret- Fiilleri Örneği Selçuk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi i̇stem biçimbirim yönelme belirtme oğuz lehçeleri |
| title | Oğuz Grubu Türk Lehçelerinde Fiil Tamlayıcı İlişkisi Bağlamında Yönelme (+(y)A) ve Belirtme (+(y)I/U) Durum Biçimbirimlerinin Farklı Kullanımı: Acı-, Bak- Döv-, Gül- ve Seyret- Fiilleri Örneği |
| title_full | Oğuz Grubu Türk Lehçelerinde Fiil Tamlayıcı İlişkisi Bağlamında Yönelme (+(y)A) ve Belirtme (+(y)I/U) Durum Biçimbirimlerinin Farklı Kullanımı: Acı-, Bak- Döv-, Gül- ve Seyret- Fiilleri Örneği |
| title_fullStr | Oğuz Grubu Türk Lehçelerinde Fiil Tamlayıcı İlişkisi Bağlamında Yönelme (+(y)A) ve Belirtme (+(y)I/U) Durum Biçimbirimlerinin Farklı Kullanımı: Acı-, Bak- Döv-, Gül- ve Seyret- Fiilleri Örneği |
| title_full_unstemmed | Oğuz Grubu Türk Lehçelerinde Fiil Tamlayıcı İlişkisi Bağlamında Yönelme (+(y)A) ve Belirtme (+(y)I/U) Durum Biçimbirimlerinin Farklı Kullanımı: Acı-, Bak- Döv-, Gül- ve Seyret- Fiilleri Örneği |
| title_short | Oğuz Grubu Türk Lehçelerinde Fiil Tamlayıcı İlişkisi Bağlamında Yönelme (+(y)A) ve Belirtme (+(y)I/U) Durum Biçimbirimlerinin Farklı Kullanımı: Acı-, Bak- Döv-, Gül- ve Seyret- Fiilleri Örneği |
| title_sort | oguz grubu turk lehcelerinde fiil tamlayici iliskisi baglaminda yonelme y a ve belirtme y i u durum bicimbirimlerinin farkli kullanimi aci bak dov gul ve seyret fiilleri ornegi |
| topic | i̇stem biçimbirim yönelme belirtme oğuz lehçeleri |
| url | https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1792054 |
| work_keys_str_mv | AT huseyingokce oguzgrubuturklehcelerindefiiltamlayıcıiliskisibaglamındayonelmeyavebelirtmeyiudurumbicimbirimlerininfarklıkullanımıacıbakdovgulveseyretfiilleriornegi |