الگوی ‌فرهنگ‌سازی رفتار اقتصادی−اجتماعی انفاق در رویکرد قرآنی

یکی از مهم‌ترین آموزه‌های اقتصادی−اجتماعی قرآن، تأکید بر انفاق و پرداخت‌های مالی واجب و مستحب به محرومان جامعه است؛ مسئله‌ای که در جامعه اسلامی امروزی با وجود فقر و فاصله طبقاتی، در حد مطلوب قرار ندارد. براساس آیات قرآنی و شواهد مسلم تاریخی در وضعیت اولیه جامعه صدر اسلام، انفاق چندان رواج نداشت، اما...

Full description

Bibliographic Details
Main Authors: عبدالخالق کریمی, سید رضا حسینی
Format: Article
Language:fas
Published: Research Institute of Hawzah and University (RIHU) 2022-09-01
Series:Islām va ̒ulūm-i ijtimā̒ī
Subjects:
Online Access:https://soci.rihu.ac.ir/article_1965_93e4627d992db8bd97fca0bac8daf963.pdf
Description
Summary:یکی از مهم‌ترین آموزه‌های اقتصادی−اجتماعی قرآن، تأکید بر انفاق و پرداخت‌های مالی واجب و مستحب به محرومان جامعه است؛ مسئله‌ای که در جامعه اسلامی امروزی با وجود فقر و فاصله طبقاتی، در حد مطلوب قرار ندارد. براساس آیات قرآنی و شواهد مسلم تاریخی در وضعیت اولیه جامعه صدر اسلام، انفاق چندان رواج نداشت، اما تدابیر فرهنگ‌سازانه قرآن و پیامبر گرامی اسلامn، این امر را با استفاده از عاملیت و ساختار/نهادها در عالی‌ترین شکل خود نهادینه کرد، به‌طوری‌که فقیری وجود نداشت تا از بیت‌المال زکات دریافت کند؛ بنابراین، الگوی فرهنگ‌سازی انفاق برگرفته از قرآن و سیره عملی پیامبر اسلامn به‌عنوان تنها الگوی راهگشا و نجات‌بخش جوامع امروز مطرح است؛ بنابراین، مسئله اصلی پژوهش، ارائۀ الگوی فرهنگ‌سازی رفتار اقتصادی−اجتماعی انفاق در رویکرد قرآنی است. مقالۀ حاضر با بهره‌گیری از روش توصیفی−تحلیلی و با رویکرد تفسیر موضوعی، به بررسی مبانی بینشی و انگیزشی مؤثر بر رفتار اقتصادی−اجتماعی انفاق براساس نقش عامل انسانی، ساختار/نهادها پرداخته است. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که الگوی فرهنگ‌سازی رفتار اقتصادی−اجتماعی انفاق از فرایند تبیین عناصر فرهنگ‌سازی، عوامل فرهنگ‌ساز و راهبردهای فرهنگ‌سازی تشکیل‌ شده است. تبیین راهبردهای فرهنگ‌سازی انفاق با استفاده از رویکرد عاملیت و ساختار/نهادها صورت گرفته است که تقویت بینشی، انگیزشی عاملان انفاق، الگونمایی انفاق‌کنندگان، آموزش و آگاهی‌بخشی، تبلیغات فرهنگی و استفاده از ظرافت‌های هنری تبلیغ، قانونگذاری و وضع حقوق اقتصادی انفاق‌ از مهم‌ترین راهبردهای قرآنی در فرهنگ‌سازی انفاق با توجه به نقش عاملیت و ساختار/نهادها هستند.
ISSN:2322-2506
2588-4700