الگوی ‌فرهنگ‌سازی رفتار اقتصادی−اجتماعی انفاق در رویکرد قرآنی

یکی از مهم‌ترین آموزه‌های اقتصادی−اجتماعی قرآن، تأکید بر انفاق و پرداخت‌های مالی واجب و مستحب به محرومان جامعه است؛ مسئله‌ای که در جامعه اسلامی امروزی با وجود فقر و فاصله طبقاتی، در حد مطلوب قرار ندارد. براساس آیات قرآنی و شواهد مسلم تاریخی در وضعیت اولیه جامعه صدر اسلام، انفاق چندان رواج نداشت، اما...

Full description

Bibliographic Details
Main Authors: عبدالخالق کریمی, سید رضا حسینی
Format: Article
Language:fas
Published: Research Institute of Hawzah and University (RIHU) 2022-09-01
Series:Islām va ̒ulūm-i ijtimā̒ī
Subjects:
Online Access:https://soci.rihu.ac.ir/article_1965_93e4627d992db8bd97fca0bac8daf963.pdf
_version_ 1797311018781638656
author عبدالخالق کریمی
سید رضا حسینی
author_facet عبدالخالق کریمی
سید رضا حسینی
author_sort عبدالخالق کریمی
collection DOAJ
description یکی از مهم‌ترین آموزه‌های اقتصادی−اجتماعی قرآن، تأکید بر انفاق و پرداخت‌های مالی واجب و مستحب به محرومان جامعه است؛ مسئله‌ای که در جامعه اسلامی امروزی با وجود فقر و فاصله طبقاتی، در حد مطلوب قرار ندارد. براساس آیات قرآنی و شواهد مسلم تاریخی در وضعیت اولیه جامعه صدر اسلام، انفاق چندان رواج نداشت، اما تدابیر فرهنگ‌سازانه قرآن و پیامبر گرامی اسلامn، این امر را با استفاده از عاملیت و ساختار/نهادها در عالی‌ترین شکل خود نهادینه کرد، به‌طوری‌که فقیری وجود نداشت تا از بیت‌المال زکات دریافت کند؛ بنابراین، الگوی فرهنگ‌سازی انفاق برگرفته از قرآن و سیره عملی پیامبر اسلامn به‌عنوان تنها الگوی راهگشا و نجات‌بخش جوامع امروز مطرح است؛ بنابراین، مسئله اصلی پژوهش، ارائۀ الگوی فرهنگ‌سازی رفتار اقتصادی−اجتماعی انفاق در رویکرد قرآنی است. مقالۀ حاضر با بهره‌گیری از روش توصیفی−تحلیلی و با رویکرد تفسیر موضوعی، به بررسی مبانی بینشی و انگیزشی مؤثر بر رفتار اقتصادی−اجتماعی انفاق براساس نقش عامل انسانی، ساختار/نهادها پرداخته است. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که الگوی فرهنگ‌سازی رفتار اقتصادی−اجتماعی انفاق از فرایند تبیین عناصر فرهنگ‌سازی، عوامل فرهنگ‌ساز و راهبردهای فرهنگ‌سازی تشکیل‌ شده است. تبیین راهبردهای فرهنگ‌سازی انفاق با استفاده از رویکرد عاملیت و ساختار/نهادها صورت گرفته است که تقویت بینشی، انگیزشی عاملان انفاق، الگونمایی انفاق‌کنندگان، آموزش و آگاهی‌بخشی، تبلیغات فرهنگی و استفاده از ظرافت‌های هنری تبلیغ، قانونگذاری و وضع حقوق اقتصادی انفاق‌ از مهم‌ترین راهبردهای قرآنی در فرهنگ‌سازی انفاق با توجه به نقش عاملیت و ساختار/نهادها هستند.
first_indexed 2024-03-08T01:51:26Z
format Article
id doaj.art-ebc06f2e630a4111b0a07bf2fca9330e
institution Directory Open Access Journal
issn 2322-2506
2588-4700
language fas
last_indexed 2024-03-08T01:51:26Z
publishDate 2022-09-01
publisher Research Institute of Hawzah and University (RIHU)
record_format Article
series Islām va ̒ulūm-i ijtimā̒ī
spelling doaj.art-ebc06f2e630a4111b0a07bf2fca9330e2024-02-14T10:19:20ZfasResearch Institute of Hawzah and University (RIHU)Islām va ̒ulūm-i ijtimā̒ī2322-25062588-47002022-09-01142817519610.30471/soci.2022.7921.17121965الگوی ‌فرهنگ‌سازی رفتار اقتصادی−اجتماعی انفاق در رویکرد قرآنیعبدالخالق کریمی0سید رضا حسینی1موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره)عضو هیئت علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاهیکی از مهم‌ترین آموزه‌های اقتصادی−اجتماعی قرآن، تأکید بر انفاق و پرداخت‌های مالی واجب و مستحب به محرومان جامعه است؛ مسئله‌ای که در جامعه اسلامی امروزی با وجود فقر و فاصله طبقاتی، در حد مطلوب قرار ندارد. براساس آیات قرآنی و شواهد مسلم تاریخی در وضعیت اولیه جامعه صدر اسلام، انفاق چندان رواج نداشت، اما تدابیر فرهنگ‌سازانه قرآن و پیامبر گرامی اسلامn، این امر را با استفاده از عاملیت و ساختار/نهادها در عالی‌ترین شکل خود نهادینه کرد، به‌طوری‌که فقیری وجود نداشت تا از بیت‌المال زکات دریافت کند؛ بنابراین، الگوی فرهنگ‌سازی انفاق برگرفته از قرآن و سیره عملی پیامبر اسلامn به‌عنوان تنها الگوی راهگشا و نجات‌بخش جوامع امروز مطرح است؛ بنابراین، مسئله اصلی پژوهش، ارائۀ الگوی فرهنگ‌سازی رفتار اقتصادی−اجتماعی انفاق در رویکرد قرآنی است. مقالۀ حاضر با بهره‌گیری از روش توصیفی−تحلیلی و با رویکرد تفسیر موضوعی، به بررسی مبانی بینشی و انگیزشی مؤثر بر رفتار اقتصادی−اجتماعی انفاق براساس نقش عامل انسانی، ساختار/نهادها پرداخته است. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که الگوی فرهنگ‌سازی رفتار اقتصادی−اجتماعی انفاق از فرایند تبیین عناصر فرهنگ‌سازی، عوامل فرهنگ‌ساز و راهبردهای فرهنگ‌سازی تشکیل‌ شده است. تبیین راهبردهای فرهنگ‌سازی انفاق با استفاده از رویکرد عاملیت و ساختار/نهادها صورت گرفته است که تقویت بینشی، انگیزشی عاملان انفاق، الگونمایی انفاق‌کنندگان، آموزش و آگاهی‌بخشی، تبلیغات فرهنگی و استفاده از ظرافت‌های هنری تبلیغ، قانونگذاری و وضع حقوق اقتصادی انفاق‌ از مهم‌ترین راهبردهای قرآنی در فرهنگ‌سازی انفاق با توجه به نقش عاملیت و ساختار/نهادها هستند.https://soci.rihu.ac.ir/article_1965_93e4627d992db8bd97fca0bac8daf963.pdfالگوفرهنگ‌سازیرفتار اقتصادی−اجتماعی انفاق‌عاملیتنهادقرآن کریم
spellingShingle عبدالخالق کریمی
سید رضا حسینی
الگوی ‌فرهنگ‌سازی رفتار اقتصادی−اجتماعی انفاق در رویکرد قرآنی
Islām va ̒ulūm-i ijtimā̒ī
الگو
فرهنگ‌سازی
رفتار اقتصادی−اجتماعی انفاق‌
عاملیت
نهاد
قرآن کریم
title الگوی ‌فرهنگ‌سازی رفتار اقتصادی−اجتماعی انفاق در رویکرد قرآنی
title_full الگوی ‌فرهنگ‌سازی رفتار اقتصادی−اجتماعی انفاق در رویکرد قرآنی
title_fullStr الگوی ‌فرهنگ‌سازی رفتار اقتصادی−اجتماعی انفاق در رویکرد قرآنی
title_full_unstemmed الگوی ‌فرهنگ‌سازی رفتار اقتصادی−اجتماعی انفاق در رویکرد قرآنی
title_short الگوی ‌فرهنگ‌سازی رفتار اقتصادی−اجتماعی انفاق در رویکرد قرآنی
title_sort الگوی ‌فرهنگ‌سازی رفتار اقتصادی اجتماعی انفاق در رویکرد قرآنی
topic الگو
فرهنگ‌سازی
رفتار اقتصادی−اجتماعی انفاق‌
عاملیت
نهاد
قرآن کریم
url https://soci.rihu.ac.ir/article_1965_93e4627d992db8bd97fca0bac8daf963.pdf
work_keys_str_mv AT ʿbdạlkẖạlqḵrymy ạlgwyfrhngsạzyrftạrạqtṣạdyạjtmạʿyạnfạqdrrwyḵrdqrậny
AT sydrḍạḥsyny ạlgwyfrhngsạzyrftạrạqtṣạdyạjtmạʿyạnfạqdrrwyḵrdqrậny