Miejsce Instytutu Historii Uniwersytetu Łódzkiego w polskiej nauce historycznej (1945–1989)
Przedmiotem analizy jest rola odgrywana przez Instytut Historyczny (od 1970 r. Historii) Uniwersytetu Łódzkiego (IH UŁ) w okresie Polski Ludowej. Wobec niezadowalającego stanu badań zarówno w odniesieniu do dziejów historiografii, jak i organizacji i rozwoju polskiej nauki historycznej autor przyjął...
| Main Author: | |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | English |
| Published: |
Lodz University Press
2019-08-01
|
| Series: | Przegląd Nauk Historycznych |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://czasopisma.uni.lodz.pl/pnh/article/view/5559 |
| _version_ | 1819112841627566080 |
|---|---|
| author | Tadeusz P. Rutkowski |
| author_facet | Tadeusz P. Rutkowski |
| author_sort | Tadeusz P. Rutkowski |
| collection | DOAJ |
| description | Przedmiotem analizy jest rola odgrywana przez Instytut Historyczny (od 1970 r. Historii) Uniwersytetu Łódzkiego (IH UŁ) w okresie Polski Ludowej. Wobec niezadowalającego stanu badań zarówno w odniesieniu do dziejów historiografii, jak i organizacji i rozwoju polskiej nauki historycznej autor przyjął za podstawę swojej analizy trzy aspekty funkcjonowania IH UŁ: warunki prowadzenia działalności naukowej, organizację Instytutu na tle innych instytutów uniwersyteckich w Polsce, udział pracowników IH UŁ w Powszechnych Zjazdach Historyków Polskich. Z tej – z założenia niepełnej – podstawy analizy wynika stosunkowo znaczny udział historyków IH UŁ w ogólnopolskim życiu naukowym w pierwszych latach po wojnie, wynikający m.in. z politycznej roli nadanej mu przez władze, ale również stosunkowo znaczne skonfliktowanie środowiska, nierównomierny rozwój badań w poszczególnych dziedzinach historii, koncentracja na historii gospodarczej i społecznej. Osłabienie roli i pozycji IH UŁ nastąpiło w latach pięćdziesiątych w związku z migracją części pracowników do innych ośrodków i podatnością łódzkich badaczy na presję ideologiczną. Stopniowe wzmacnianie się potencjału naukowego IH UŁ nastąpiło po październiku 1956 r., dzięki mniejszej ingerencji władz w organizację Instytutu i w treść badań. Zostało ono przerwane przez wydarzenia marca ’68, których efektem były największe, w stosunku do innych ośrodków uniwersyteckich, zmiany kadrowe w Instytucie, jego osłabienie merytoryczne, pacyfikacja polityczna. W ślad za tym poszła reorganizacja IH UŁ w 1970 r., co skutkowało przejściową dezorganizacją jego funkcjonowania i dalszym osłabieniem atmosfery pracy i współpracy naukowej. Słabość IH UŁ widać w tym okresie wyraźnie na kolejnych zjazdach historyków polskich. Obecność łodzian na poszczególnych zjazdach, wyraźna w 1948 i 1958 r., zaczyna być bardziej widoczna dopiero w latach osiemdziesiątych, z mocnym (także z naturalnych przyczyn) powrotem na zjeździe w Łodzi w 1989 r. Efektem stosunkowo spokojnego rozwoju IH UŁ w latach siedemdziesiątych i osiemdziesiątych, będących także rezultatem jego znacznego upolitycznienia, było stopniowe powiększanie potencjału badawczego, którego dalszy już swobodny rozwój był możliwy od 1989 r. |
| first_indexed | 2024-12-22T04:19:55Z |
| format | Article |
| id | doaj.art-ebdf6b522e434c4c8a8148abebf28420 |
| institution | Directory Open Access Journal |
| issn | 1644-857X 2450-7660 |
| language | English |
| last_indexed | 2024-12-22T04:19:55Z |
| publishDate | 2019-08-01 |
| publisher | Lodz University Press |
| record_format | Article |
| series | Przegląd Nauk Historycznych |
| spelling | doaj.art-ebdf6b522e434c4c8a8148abebf284202022-12-21T18:39:18ZengLodz University PressPrzegląd Nauk Historycznych1644-857X2450-76602019-08-0118116919410.18778/1644-857X.18.01.075559Miejsce Instytutu Historii Uniwersytetu Łódzkiego w polskiej nauce historycznej (1945–1989)Tadeusz P. Rutkowski0Uniwersytet Warszawski, Wydział Historyczny, Instytut Historyczny, Zakład Historii XX wiekuPrzedmiotem analizy jest rola odgrywana przez Instytut Historyczny (od 1970 r. Historii) Uniwersytetu Łódzkiego (IH UŁ) w okresie Polski Ludowej. Wobec niezadowalającego stanu badań zarówno w odniesieniu do dziejów historiografii, jak i organizacji i rozwoju polskiej nauki historycznej autor przyjął za podstawę swojej analizy trzy aspekty funkcjonowania IH UŁ: warunki prowadzenia działalności naukowej, organizację Instytutu na tle innych instytutów uniwersyteckich w Polsce, udział pracowników IH UŁ w Powszechnych Zjazdach Historyków Polskich. Z tej – z założenia niepełnej – podstawy analizy wynika stosunkowo znaczny udział historyków IH UŁ w ogólnopolskim życiu naukowym w pierwszych latach po wojnie, wynikający m.in. z politycznej roli nadanej mu przez władze, ale również stosunkowo znaczne skonfliktowanie środowiska, nierównomierny rozwój badań w poszczególnych dziedzinach historii, koncentracja na historii gospodarczej i społecznej. Osłabienie roli i pozycji IH UŁ nastąpiło w latach pięćdziesiątych w związku z migracją części pracowników do innych ośrodków i podatnością łódzkich badaczy na presję ideologiczną. Stopniowe wzmacnianie się potencjału naukowego IH UŁ nastąpiło po październiku 1956 r., dzięki mniejszej ingerencji władz w organizację Instytutu i w treść badań. Zostało ono przerwane przez wydarzenia marca ’68, których efektem były największe, w stosunku do innych ośrodków uniwersyteckich, zmiany kadrowe w Instytucie, jego osłabienie merytoryczne, pacyfikacja polityczna. W ślad za tym poszła reorganizacja IH UŁ w 1970 r., co skutkowało przejściową dezorganizacją jego funkcjonowania i dalszym osłabieniem atmosfery pracy i współpracy naukowej. Słabość IH UŁ widać w tym okresie wyraźnie na kolejnych zjazdach historyków polskich. Obecność łodzian na poszczególnych zjazdach, wyraźna w 1948 i 1958 r., zaczyna być bardziej widoczna dopiero w latach osiemdziesiątych, z mocnym (także z naturalnych przyczyn) powrotem na zjeździe w Łodzi w 1989 r. Efektem stosunkowo spokojnego rozwoju IH UŁ w latach siedemdziesiątych i osiemdziesiątych, będących także rezultatem jego znacznego upolitycznienia, było stopniowe powiększanie potencjału badawczego, którego dalszy już swobodny rozwój był możliwy od 1989 r.https://czasopisma.uni.lodz.pl/pnh/article/view/5559Uniwersytet ŁódzkiInstytut Historyczny UŁNatalia Gąsiorowska |
| spellingShingle | Tadeusz P. Rutkowski Miejsce Instytutu Historii Uniwersytetu Łódzkiego w polskiej nauce historycznej (1945–1989) Przegląd Nauk Historycznych Uniwersytet Łódzki Instytut Historyczny UŁ Natalia Gąsiorowska |
| title | Miejsce Instytutu Historii Uniwersytetu Łódzkiego w polskiej nauce historycznej (1945–1989) |
| title_full | Miejsce Instytutu Historii Uniwersytetu Łódzkiego w polskiej nauce historycznej (1945–1989) |
| title_fullStr | Miejsce Instytutu Historii Uniwersytetu Łódzkiego w polskiej nauce historycznej (1945–1989) |
| title_full_unstemmed | Miejsce Instytutu Historii Uniwersytetu Łódzkiego w polskiej nauce historycznej (1945–1989) |
| title_short | Miejsce Instytutu Historii Uniwersytetu Łódzkiego w polskiej nauce historycznej (1945–1989) |
| title_sort | miejsce instytutu historii uniwersytetu lodzkiego w polskiej nauce historycznej 1945 1989 |
| topic | Uniwersytet Łódzki Instytut Historyczny UŁ Natalia Gąsiorowska |
| url | https://czasopisma.uni.lodz.pl/pnh/article/view/5559 |
| work_keys_str_mv | AT tadeuszprutkowski miejsceinstytutuhistoriiuniwersytetułodzkiegowpolskiejnaucehistorycznej19451989 |