| Summary: | Bu makalede, Türk edebiyatının ilk edebiyat tarihlerini, daha çok da Abdülhalîm Memdûh’un, Şahabettin Süleyman’ın ve Faik Reşat’ın Târîh-i Edebiyyât-ı‘Osmâniyyeadlıeserlerini bir değerlendirmeye tâbi tutacağız. Ayrıca, ilk Osmanlıedebiyat tarihlerini kaleme alan edebiyat tarihçilerinin benzer yönlerini belirlemeye çalışacağız. Abdülhalîm Memdûh’un özel hayatı, siyasî yaşamı, eserlerine ne derecede yansımıştır? Gizli cemiyetler kurma girişiminde bulunmasıve tutuklanması, zor şartlarda geçen hayatınıhâmisi Prenses Nazlı’nın yardımlarıyla idâme ettirmesi, sürgünlerle geçen hayatı, II. Abdülhamit muhalifi olması, uykusuzluk hastalığıyüzünden uyuşturucu karışımıilaç kullanmasıhasebiyle ölmesi, ölümünün İngiltere’nin Folcestone şehrinde olmasıve naaşının Prenses Nazlı’nın isteğiyle Tunus’ta misafirken beğendiği bir tepeye nakledilmesi dikkatleri çekmektedir. Yine, Abdülhalîm Memdûh’un kaleme aldığı Târîh-i Edebiyyât-ı‘Osmâniyye adlıeserin yayımcısının II. Abdülhamit döneminde ajan olarak bilinen Ermeni kökenli Ohannes Ferît olması, Şahabettin Süleyman ile benzerlik gösteren bohem hayatları, Batıhayranıolmaları, Faik Reşat’ın gelgitlerle dolu hayatı, dinsizlikle suçlanmasıda önemlidir. Burada, bütün bu önemli ayrıntılarıve benzerlikleri değişik bakışaçılarıile değerlendirmeye çalışacağız.
|
|---|