Antropologia a historia
W artykule tym została omówiona relacja antropologii i historii. Postawione zostało pytanie o nierówność legitymizacji społecznej tych dyscyplin, o to, w jaki sposób historia bywa uważana w dyskursie potocznym i publicznym za źródło obiektywnego opisu przeszłości, oraz o zbyt małą słyszalność środow...
| Main Author: | |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | English |
| Published: |
Institute of Archaeology and Ethnology Polish Academy of Sciences
2018-01-01
|
| Series: | Kwartalnik Historii Kultury Materialnej |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://journals.iaepan.pl/khkm/article/view/1004 |
| _version_ | 1798023486820581376 |
|---|---|
| author | Joanna Mroczkowska |
| author_facet | Joanna Mroczkowska |
| author_sort | Joanna Mroczkowska |
| collection | DOAJ |
| description | W artykule tym została omówiona relacja antropologii i historii. Postawione zostało pytanie o nierówność legitymizacji społecznej tych dyscyplin, o to, w jaki sposób historia bywa uważana w dyskursie potocznym i publicznym za źródło obiektywnego opisu przeszłości, oraz o zbyt małą słyszalność środowisk antropologicznych w debacie publicznej o przeszłości. Autorka wskazuje, że wyjaśnienie tej nierówności tkwi w podejściu uprzywilejowującym subiektywizm i konstrukcjonizm w antropologii oraz w fakcie, że wiele twierdzeń stawianych przez antropologów stoi w sprzeczności z dominującymi, potocznymi i politycznymi dyskursami, w szczególności zaś te, bazujące na dekonstrukcji niektórych pojęć uważanych za oczywiste i zgodne z „naturalnym porządkiem”. Jednocześnie Autorka podkreśla, za Katarzyną Kaniowską, że różnica dotycząca źródeł historyka i antropologa jest pozornie głęboka, bowiem prawda obiektywnego opisu staje się mitem, gdy bada się pamięć społeczną. Na podstawie przykładu badań prowadzonych na Podlasiu w latach 2007-2015, dotyczącego narracji o Żydach w lokalnych społecznościach małych miasteczek, pokazuje jak problematyczne są takie kategorie jak: pamięć, rzeczywistość, narodowość oraz stereotyp. Autorka wskazuje też, w jaki sposób i w jakim celu można antropologicznie patrzeć w przeszłość. W tym przypadku podstawowe kwestie dotyczyły tego, jak pisać o ludziach, których fizycznie już nie ma, ale którzy stanowią punkt odniesienia w życiu i pamięci mieszkańców okolic. Jako metaforę płaszczyzny porozumienia oraz łącznika, poprzez który wnoszone są wartości najważniejsze dla obu dyscyplin, zaproponowano odniesienie do greckiego źródłosłowu pojęcia historie, które oznaczać miało rozmowę z „naocznym świadkiem, wywiad z nim, pytania stawiane mu do wyjaśnienia, dokładny opis zdarzenia”. Elementem łączącym obie dyscyplin mógłby być kontakt ze świadkiem, z drugim człowiekiem, próbującym przekazać nam swój subiektywny opis rzeczywistości. |
| first_indexed | 2024-04-11T17:47:07Z |
| format | Article |
| id | doaj.art-f103fc5dd7cc4d24b1df1453a53d327e |
| institution | Directory Open Access Journal |
| issn | 0023-5881 2719-6496 |
| language | English |
| last_indexed | 2024-04-11T17:47:07Z |
| publishDate | 2018-01-01 |
| publisher | Institute of Archaeology and Ethnology Polish Academy of Sciences |
| record_format | Article |
| series | Kwartalnik Historii Kultury Materialnej |
| spelling | doaj.art-f103fc5dd7cc4d24b1df1453a53d327e2022-12-22T04:11:20ZengInstitute of Archaeology and Ethnology Polish Academy of SciencesKwartalnik Historii Kultury Materialnej0023-58812719-64962018-01-01662Antropologia a historiaJoanna Mroczkowska0Instytut Archeologii i Etnologii PAN, Al. Solidarności 105, 00-140 WarszawaW artykule tym została omówiona relacja antropologii i historii. Postawione zostało pytanie o nierówność legitymizacji społecznej tych dyscyplin, o to, w jaki sposób historia bywa uważana w dyskursie potocznym i publicznym za źródło obiektywnego opisu przeszłości, oraz o zbyt małą słyszalność środowisk antropologicznych w debacie publicznej o przeszłości. Autorka wskazuje, że wyjaśnienie tej nierówności tkwi w podejściu uprzywilejowującym subiektywizm i konstrukcjonizm w antropologii oraz w fakcie, że wiele twierdzeń stawianych przez antropologów stoi w sprzeczności z dominującymi, potocznymi i politycznymi dyskursami, w szczególności zaś te, bazujące na dekonstrukcji niektórych pojęć uważanych za oczywiste i zgodne z „naturalnym porządkiem”. Jednocześnie Autorka podkreśla, za Katarzyną Kaniowską, że różnica dotycząca źródeł historyka i antropologa jest pozornie głęboka, bowiem prawda obiektywnego opisu staje się mitem, gdy bada się pamięć społeczną. Na podstawie przykładu badań prowadzonych na Podlasiu w latach 2007-2015, dotyczącego narracji o Żydach w lokalnych społecznościach małych miasteczek, pokazuje jak problematyczne są takie kategorie jak: pamięć, rzeczywistość, narodowość oraz stereotyp. Autorka wskazuje też, w jaki sposób i w jakim celu można antropologicznie patrzeć w przeszłość. W tym przypadku podstawowe kwestie dotyczyły tego, jak pisać o ludziach, których fizycznie już nie ma, ale którzy stanowią punkt odniesienia w życiu i pamięci mieszkańców okolic. Jako metaforę płaszczyzny porozumienia oraz łącznika, poprzez który wnoszone są wartości najważniejsze dla obu dyscyplin, zaproponowano odniesienie do greckiego źródłosłowu pojęcia historie, które oznaczać miało rozmowę z „naocznym świadkiem, wywiad z nim, pytania stawiane mu do wyjaśnienia, dokładny opis zdarzenia”. Elementem łączącym obie dyscyplin mógłby być kontakt ze świadkiem, z drugim człowiekiem, próbującym przekazać nam swój subiektywny opis rzeczywistości.https://journals.iaepan.pl/khkm/article/view/1004antropologiahistoriarelacja antropologii i historiiŻydzipamięć społeczna |
| spellingShingle | Joanna Mroczkowska Antropologia a historia Kwartalnik Historii Kultury Materialnej antropologia historia relacja antropologii i historii Żydzi pamięć społeczna |
| title | Antropologia a historia |
| title_full | Antropologia a historia |
| title_fullStr | Antropologia a historia |
| title_full_unstemmed | Antropologia a historia |
| title_short | Antropologia a historia |
| title_sort | antropologia a historia |
| topic | antropologia historia relacja antropologii i historii Żydzi pamięć społeczna |
| url | https://journals.iaepan.pl/khkm/article/view/1004 |
| work_keys_str_mv | AT joannamroczkowska antropologiaahistoria |