Genetyczne podłoże współwystępowania ADHD i dysleksji rozwojowej

Zespół nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi (ADHD) i dysleksja rozwojowa (RD) należą do najczę- ściej diagnozowanych zaburzeń rozwojowych dzieci w wieku szkolnym. Dane dotyczące częstości występowania obu tych zaburzeń wskazują, że ponad 10% uczniów dotkniętych jest przynajmniej jednym...

Full description

Bibliographic Details
Main Authors: Anna Wysocka, Małgorzata Lipowska
Format: Article
Language:English
Published: Medical Communications Sp. z o.o. 2010-09-01
Series:Psychiatria i Psychologia Kliniczna
Subjects:
Online Access:http://www.psychiatria.com.pl/index.php/wydawnictwa/2010-vol-10-no-3/genetyczne-podloze-wspolwystepowania-adhd-i-dysleksji-rozwojowej?aid=56
_version_ 1811242053617582080
author Anna Wysocka
Małgorzata Lipowska
author_facet Anna Wysocka
Małgorzata Lipowska
author_sort Anna Wysocka
collection DOAJ
description Zespół nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi (ADHD) i dysleksja rozwojowa (RD) należą do najczę- ściej diagnozowanych zaburzeń rozwojowych dzieci w wieku szkolnym. Dane dotyczące częstości występowania obu tych zaburzeń wskazują, że ponad 10% uczniów dotkniętych jest przynajmniej jednym z nich, 25-40% osób z ADHD ma również symptomy dysleksji, a 15-40% osób z dysleksją rozwojową przejawia zachowania diagnostyczne charakterystyczne dla nadpobudliwości psychoruchowej. Istnieje wiele konkurencyjnych hipotez tłumaczących współwystępowanie zaburzeń. Najpopularniejsze koncepcje współwystępowania tych zaburzeń to: koncepcja objawów fenotypowych, nielosowego doboru, poznawczego podtypu ADHD oraz zbliżonej etiologii. Jako że w obu zaburzeniach niezwykle istotną rolę odgrywają czynniki genetyczne, stosunkowo często obserwowane ich współwystępowanie można tłumaczyć po części także wspólnym podłożem genetycznym. Przesłankami poszukiwania wspólnych wpływów genetycznych są też liczne badania wskazujące na występowanie podobnych deficytów neuropoznawczych w obu zaburzeniach. Wyniki badań bliźniąt potwierdzają tę koncepcję, niemniej stopień, w jakim wpływy genetyczne warunkujące oba deficyty rozwojowe się pokrywają, pozostaje sprawą dyskusyjną. Ustalenie konkretnych wariantów genetycznego ryzyka jest o tyle trudne, że dla obu zaburzeń zasadniczo przyjmuje się model dziedziczenia poligenowego. Jak dotąd dwa regiony chromosomalne: 6p i 15q dostarczają najwięcej obiecujących danych w badaniach genetycznych podstaw współwystępowania dysleksji i ADHD.
first_indexed 2024-04-12T13:45:17Z
format Article
id doaj.art-f349e4d85a3748e490508661b3af4b4b
institution Directory Open Access Journal
issn 1644-6313
2451-0645
language English
last_indexed 2024-04-12T13:45:17Z
publishDate 2010-09-01
publisher Medical Communications Sp. z o.o.
record_format Article
series Psychiatria i Psychologia Kliniczna
spelling doaj.art-f349e4d85a3748e490508661b3af4b4b2022-12-22T03:30:42ZengMedical Communications Sp. z o.o.Psychiatria i Psychologia Kliniczna1644-63132451-06452010-09-01103189194Genetyczne podłoże współwystępowania ADHD i dysleksji rozwojowejAnna Wysocka0Małgorzata Lipowska1Katedra Genetyki, Uniwersytet GdańskiInstytut Psychologii, Uniwersytet GdańskiZespół nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi (ADHD) i dysleksja rozwojowa (RD) należą do najczę- ściej diagnozowanych zaburzeń rozwojowych dzieci w wieku szkolnym. Dane dotyczące częstości występowania obu tych zaburzeń wskazują, że ponad 10% uczniów dotkniętych jest przynajmniej jednym z nich, 25-40% osób z ADHD ma również symptomy dysleksji, a 15-40% osób z dysleksją rozwojową przejawia zachowania diagnostyczne charakterystyczne dla nadpobudliwości psychoruchowej. Istnieje wiele konkurencyjnych hipotez tłumaczących współwystępowanie zaburzeń. Najpopularniejsze koncepcje współwystępowania tych zaburzeń to: koncepcja objawów fenotypowych, nielosowego doboru, poznawczego podtypu ADHD oraz zbliżonej etiologii. Jako że w obu zaburzeniach niezwykle istotną rolę odgrywają czynniki genetyczne, stosunkowo często obserwowane ich współwystępowanie można tłumaczyć po części także wspólnym podłożem genetycznym. Przesłankami poszukiwania wspólnych wpływów genetycznych są też liczne badania wskazujące na występowanie podobnych deficytów neuropoznawczych w obu zaburzeniach. Wyniki badań bliźniąt potwierdzają tę koncepcję, niemniej stopień, w jakim wpływy genetyczne warunkujące oba deficyty rozwojowe się pokrywają, pozostaje sprawą dyskusyjną. Ustalenie konkretnych wariantów genetycznego ryzyka jest o tyle trudne, że dla obu zaburzeń zasadniczo przyjmuje się model dziedziczenia poligenowego. Jak dotąd dwa regiony chromosomalne: 6p i 15q dostarczają najwięcej obiecujących danych w badaniach genetycznych podstaw współwystępowania dysleksji i ADHD.http://www.psychiatria.com.pl/index.php/wydawnictwa/2010-vol-10-no-3/genetyczne-podloze-wspolwystepowania-adhd-i-dysleksji-rozwojowej?aid=56ADHDdysleksjawspółwystępowaniepodłoże genetycznegeny kandydujące
spellingShingle Anna Wysocka
Małgorzata Lipowska
Genetyczne podłoże współwystępowania ADHD i dysleksji rozwojowej
Psychiatria i Psychologia Kliniczna
ADHD
dysleksja
współwystępowanie
podłoże genetyczne
geny kandydujące
title Genetyczne podłoże współwystępowania ADHD i dysleksji rozwojowej
title_full Genetyczne podłoże współwystępowania ADHD i dysleksji rozwojowej
title_fullStr Genetyczne podłoże współwystępowania ADHD i dysleksji rozwojowej
title_full_unstemmed Genetyczne podłoże współwystępowania ADHD i dysleksji rozwojowej
title_short Genetyczne podłoże współwystępowania ADHD i dysleksji rozwojowej
title_sort genetyczne podloze wspolwystepowania adhd i dysleksji rozwojowej
topic ADHD
dysleksja
współwystępowanie
podłoże genetyczne
geny kandydujące
url http://www.psychiatria.com.pl/index.php/wydawnictwa/2010-vol-10-no-3/genetyczne-podloze-wspolwystepowania-adhd-i-dysleksji-rozwojowej?aid=56
work_keys_str_mv AT annawysocka genetycznepodłozewspołwystepowaniaadhdidysleksjirozwojowej
AT małgorzatalipowska genetycznepodłozewspołwystepowaniaadhdidysleksjirozwojowej