تبیین مفاهیم عرفانی آرایه‌های حرم مطهر رضوی در عهد صفوی (با تاکید بر صحن عتیق)
حرم مطهر رضوی با شکوه ترین بارگاهی است که در طی ادوار مختلف، هنرمندان تلاش کرده اند آثار بیبدیلی را در آن به یادگار بگذارند. در عهد صفویه، حرم رضوی ضمن توسعه، بسیار آراسته شده و مانند الگویی در ادوار بعد نیز تکرار گردیده است. علت این تاثیرگذاری و شناخت آرایه های این عهد، به همراه درک مفاهیم و...
| Main Authors: | , , |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | English |
| Published: |
Iranian Scientific Association of Visual Arts
2021-12-01
|
| Series: | مبانی نظری هنرهای تجسمی |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://jtpva.alzahra.ac.ir/article_6032_d592f72c28ab00729d281def9f5385f4.pdf |
| _version_ | 1828218892171870208 |
|---|---|
| author | ملوسک رحیم زاده تبریزی محمد خزایی محمد عارف |
| author_facet | ملوسک رحیم زاده تبریزی محمد خزایی محمد عارف |
| author_sort | ملوسک رحیم زاده تبریزی |
| collection | DOAJ |
| description | حرم مطهر رضوی با شکوه ترین بارگاهی است که در طی ادوار مختلف، هنرمندان تلاش کرده اند آثار بیبدیلی را در آن به یادگار بگذارند. در عهد صفویه، حرم رضوی ضمن توسعه، بسیار آراسته شده و مانند الگویی در ادوار بعد نیز تکرار گردیده است. علت این تاثیرگذاری و شناخت آرایه های این عهد، به همراه درک مفاهیم و معانی آن ها از دلایل مهم این پژوهش بوده است؛ لذا، در این مقاله، سعی می شود ضمن بررسی آرایه های عهد صفوی حرم مطهر رضوی، مفاهیم مستتر در هنرهای آن مکان مقدس، تحلیل و تبیین شود و پاسخ متقن به این سوال داده شود که: مفاهیم آرایه های حرم مطهر رضوی و علت استفاده از آن ها در دوره صفویه چه بوده است؟ این مقاله کیفی بوده و با استفاده از منابع مکتوب و تحقیقات میدانی انجام شده و روش آن توصیفی، تحلیلی - تاریخی است؛ شیوه جمع آوری و روش تجزیه و تحلیل مطالب به روش استقرایی است و دستاوردها نشان می دهند: مفاهیم عرفانی پنهان در آرایه ها در عهد صفوی، کاملا با قداست این فضای مقدس و هم‌چنین، با اعتقادات شیعی و اندیشه وحدت وجود، به دلیل آنکه مظاهر نمادین نور هستند، همراه و همراستا بوده و علاوه بر زیبایی بخشی و تلطیف فضا، تجلی حق را داراست؛ این موضوع به دلیل پیوند هنرمندان این دوران با سلوک عملی بوده؛ که به وسیله آموزه های عرفانی از طریق فتوت بر قلب و روح و رفتار و احوال آنان رسوخ کرده و بر هنرشان تاثیر گذاشته است؛ به این دلیل بوده که از این زمان استفاده از آرایه ای چون طلاکاری خصوصا برای بارگاه دیگر ائمه (ع) بدعت هنری می شود. |
| first_indexed | 2024-04-12T16:09:28Z |
| format | Article |
| id | doaj.art-f406fc8d880e4090be75f99aeb8255d9 |
| institution | Directory Open Access Journal |
| issn | 2538-5666 2676-6701 |
| language | English |
| last_indexed | 2024-04-12T16:09:28Z |
| publishDate | 2021-12-01 |
| publisher | Iranian Scientific Association of Visual Arts |
| record_format | Article |
| series | مبانی نظری هنرهای تجسمی |
| spelling | doaj.art-f406fc8d880e4090be75f99aeb8255d92022-12-22T03:25:57ZengIranian Scientific Association of Visual Artsمبانی نظری هنرهای تجسمی2538-56662676-67012021-12-0162536810.22051/jtpva.2021.35906.12976032تبیین مفاهیم عرفانی آرایه‌های حرم مطهر رضوی در عهد صفوی (با تاکید بر صحن عتیق)ملوسک رحیم زاده تبریزی0محمد خزایی1محمد عارف2گروه مطالعات تطبیقی و تحلیلی هنر اسلامی، دانشکده هنر واحد تهران مرکز، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.گروه گرافیک دانشکده هنرو معماری، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران.گروه نمایش، دانشکده هنر، واحد تهران مرکز، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.حرم مطهر رضوی با شکوه ترین بارگاهی است که در طی ادوار مختلف، هنرمندان تلاش کرده اند آثار بیبدیلی را در آن به یادگار بگذارند. در عهد صفویه، حرم رضوی ضمن توسعه، بسیار آراسته شده و مانند الگویی در ادوار بعد نیز تکرار گردیده است. علت این تاثیرگذاری و شناخت آرایه های این عهد، به همراه درک مفاهیم و معانی آن ها از دلایل مهم این پژوهش بوده است؛ لذا، در این مقاله، سعی می شود ضمن بررسی آرایه های عهد صفوی حرم مطهر رضوی، مفاهیم مستتر در هنرهای آن مکان مقدس، تحلیل و تبیین شود و پاسخ متقن به این سوال داده شود که: مفاهیم آرایه های حرم مطهر رضوی و علت استفاده از آن ها در دوره صفویه چه بوده است؟ این مقاله کیفی بوده و با استفاده از منابع مکتوب و تحقیقات میدانی انجام شده و روش آن توصیفی، تحلیلی - تاریخی است؛ شیوه جمع آوری و روش تجزیه و تحلیل مطالب به روش استقرایی است و دستاوردها نشان می دهند: مفاهیم عرفانی پنهان در آرایه ها در عهد صفوی، کاملا با قداست این فضای مقدس و هم‌چنین، با اعتقادات شیعی و اندیشه وحدت وجود، به دلیل آنکه مظاهر نمادین نور هستند، همراه و همراستا بوده و علاوه بر زیبایی بخشی و تلطیف فضا، تجلی حق را داراست؛ این موضوع به دلیل پیوند هنرمندان این دوران با سلوک عملی بوده؛ که به وسیله آموزه های عرفانی از طریق فتوت بر قلب و روح و رفتار و احوال آنان رسوخ کرده و بر هنرشان تاثیر گذاشته است؛ به این دلیل بوده که از این زمان استفاده از آرایه ای چون طلاکاری خصوصا برای بارگاه دیگر ائمه (ع) بدعت هنری می شود.https://jtpva.alzahra.ac.ir/article_6032_d592f72c28ab00729d281def9f5385f4.pdfمفاهیم عرفانیآرایه هاحرم مطهررضویعهدصفویهصحن عتیق |
| spellingShingle | ملوسک رحیم زاده تبریزی محمد خزایی محمد عارف تبیین مفاهیم عرفانی آرایه‌های حرم مطهر رضوی در عهد صفوی (با تاکید بر صحن عتیق) مبانی نظری هنرهای تجسمی مفاهیم عرفانی آرایه ها حرم مطهررضوی عهدصفویه صحن عتیق |
| title | تبیین مفاهیم عرفانی آرایه‌های حرم مطهر رضوی در عهد صفوی (با تاکید بر صحن عتیق) |
| title_full | تبیین مفاهیم عرفانی آرایه‌های حرم مطهر رضوی در عهد صفوی (با تاکید بر صحن عتیق) |
| title_fullStr | تبیین مفاهیم عرفانی آرایه‌های حرم مطهر رضوی در عهد صفوی (با تاکید بر صحن عتیق) |
| title_full_unstemmed | تبیین مفاهیم عرفانی آرایه‌های حرم مطهر رضوی در عهد صفوی (با تاکید بر صحن عتیق) |
| title_short | تبیین مفاهیم عرفانی آرایه‌های حرم مطهر رضوی در عهد صفوی (با تاکید بر صحن عتیق) |
| title_sort | تبیین مفاهیم عرفانی آرایه‌های حرم مطهر رضوی در عهد صفوی با تاکید بر صحن عتیق |
| topic | مفاهیم عرفانی آرایه ها حرم مطهررضوی عهدصفویه صحن عتیق |
| url | https://jtpva.alzahra.ac.ir/article_6032_d592f72c28ab00729d281def9f5385f4.pdf |
| work_keys_str_mv | AT mlwsḵrḥymzạdhtbryzy tbyynmfạhymʿrfạnyậrạyhhạyḥrmmṭhrrḍwydrʿhdṣfwybạtạḵydbrṣḥnʿtyq AT mḥmdkẖzạyy tbyynmfạhymʿrfạnyậrạyhhạyḥrmmṭhrrḍwydrʿhdṣfwybạtạḵydbrṣḥnʿtyq AT mḥmdʿạrf tbyynmfạhymʿrfạnyậrạyhhạyḥrmmṭhrrḍwydrʿhdṣfwybạtạḵydbrṣḥnʿtyq |