تحلیل هواشناختی بارشهای سیلآسا و فراگیر در جنوب شرق ایران
هدف از این پژوهش تحلیل هواشناختی الگوهای گردشی بزرگ مقیاس جوی بارشهای فراگیر و سیلآسا در نیمه گرم سال در جنوب شرق ایران است. در ابتدا بر اساس دادههای بارش شش ایستگاه سینوپتیک استان سیستان و بلوچستان طی دوره آماری (2018-1979)، برای استخراج روزهای بارشی، شدت بارش با آستانه صدک نودم و فراگیری بارش ب...
| Main Authors: | , |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | fas |
| Published: |
Ferdowsi University of Mashhad
2022-02-01
|
| Series: | مجله آب و خاک |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://jsw.um.ac.ir/article_41663_3f39059e61249204237e7a2aff78bb92.pdf |
| _version_ | 1818041321748692992 |
|---|---|
| author | مازیار محمدی مهری اکبری |
| author_facet | مازیار محمدی مهری اکبری |
| author_sort | مازیار محمدی |
| collection | DOAJ |
| description | هدف از این پژوهش تحلیل هواشناختی الگوهای گردشی بزرگ مقیاس جوی بارشهای فراگیر و سیلآسا در نیمه گرم سال در جنوب شرق ایران است. در ابتدا بر اساس دادههای بارش شش ایستگاه سینوپتیک استان سیستان و بلوچستان طی دوره آماری (2018-1979)، برای استخراج روزهای بارشی، شدت بارش با آستانه صدک نودم و فراگیری بارش با رخداد بارش همزمان مساوی یا بیشتر از نیمی از ایستگاهها تعیین شد. فراسنجهای فشار تراز دریا، ارتفاع ژئوپتانسیل، رطوبت ویژه، چرخندگی نسبی، مؤلفههای باد در ترازهای مختلف جو از مرکز پیش بینیهای میان مدت اروپایی نسخه بازکاوی شده ERA5 دریافت شد. بررسی شرایط ترمودینامیکی این سامانهها نشان داد که در الگوی اول پر ارتفاع تشکیل شده بر روی شبه قاره هند در تراز میانی به صورت یک مانع عمل کرده و مانع حرکت طوفان به طرف شرق شده و منجر به هدایت طوفان به سمت شرق ایران شده است. الگوی دوم به نحوهی توزیع پراکندگی فشار بر روی زمین در این روز مربوط است. الاکلنگ فشاری ناشی از بلاکینگ امگا مناطق جنوب شرقی ایران را تحت تاثیر قرار داده است. الگوی سوم با عمیق شدن تراف میانی اتمسفر و قرارگیری منطقه در زیر محور فرود توام بوده است. منبع رطوبتی الگوی دوم و سوم یک رودخانه اتمسفری بوده که با سوگیری شمال شرقی از استوا به حرکت درآمده و به جنوب شرق ایران رسیده است. در هر سه الگو شار رطوبت از سطح زمین تا تراز 700 هکتوپاسکال برقرار بوده و مقدار رطوبت به علت چینش و ارتفاع ناهمواریها از جنوب به شمال استان کاهش پیدا کرده است. از آنجا که گرمایش جهانی منجر به افزایش دمای سطح آب اقیانوسها و دریاها بعنوان منابع تامین رطوبت بارش شده است، انتظار میرود بر اساس الگوهای شناسایی شده در این پژوهش، در این پژوهش در دهههای آتی شاهد بارشهای سیلآسای بهاره و تابستانهی بیشتری در استان سیستان و بلوچستان خواهیم بود. |
| first_indexed | 2024-12-10T08:28:34Z |
| format | Article |
| id | doaj.art-f49c0296dc5f4b7da4c8eb161e8cb23a |
| institution | Directory Open Access Journal |
| issn | 2008-4757 2423-396X |
| language | fas |
| last_indexed | 2024-12-10T08:28:34Z |
| publishDate | 2022-02-01 |
| publisher | Ferdowsi University of Mashhad |
| record_format | Article |
| series | مجله آب و خاک |
| spelling | doaj.art-f49c0296dc5f4b7da4c8eb161e8cb23a2022-12-22T01:56:09ZfasFerdowsi University of Mashhadمجله آب و خاک2008-47572423-396X2022-02-0135690789110.22067/jsw.2022.68783.102441663تحلیل هواشناختی بارشهای سیلآسا و فراگیر در جنوب شرق ایرانمازیار محمدی0مهری اکبری1دانش آموخته کارشناسی ارشد آب و هواشناسی، دانشکده علوم جغرافیایی، دانشگاه خوارزمیدانشیار آب و هواشناسی، دانشکده علوم جغرافیایی، دانشگاه خوارزمیهدف از این پژوهش تحلیل هواشناختی الگوهای گردشی بزرگ مقیاس جوی بارشهای فراگیر و سیلآسا در نیمه گرم سال در جنوب شرق ایران است. در ابتدا بر اساس دادههای بارش شش ایستگاه سینوپتیک استان سیستان و بلوچستان طی دوره آماری (2018-1979)، برای استخراج روزهای بارشی، شدت بارش با آستانه صدک نودم و فراگیری بارش با رخداد بارش همزمان مساوی یا بیشتر از نیمی از ایستگاهها تعیین شد. فراسنجهای فشار تراز دریا، ارتفاع ژئوپتانسیل، رطوبت ویژه، چرخندگی نسبی، مؤلفههای باد در ترازهای مختلف جو از مرکز پیش بینیهای میان مدت اروپایی نسخه بازکاوی شده ERA5 دریافت شد. بررسی شرایط ترمودینامیکی این سامانهها نشان داد که در الگوی اول پر ارتفاع تشکیل شده بر روی شبه قاره هند در تراز میانی به صورت یک مانع عمل کرده و مانع حرکت طوفان به طرف شرق شده و منجر به هدایت طوفان به سمت شرق ایران شده است. الگوی دوم به نحوهی توزیع پراکندگی فشار بر روی زمین در این روز مربوط است. الاکلنگ فشاری ناشی از بلاکینگ امگا مناطق جنوب شرقی ایران را تحت تاثیر قرار داده است. الگوی سوم با عمیق شدن تراف میانی اتمسفر و قرارگیری منطقه در زیر محور فرود توام بوده است. منبع رطوبتی الگوی دوم و سوم یک رودخانه اتمسفری بوده که با سوگیری شمال شرقی از استوا به حرکت درآمده و به جنوب شرق ایران رسیده است. در هر سه الگو شار رطوبت از سطح زمین تا تراز 700 هکتوپاسکال برقرار بوده و مقدار رطوبت به علت چینش و ارتفاع ناهمواریها از جنوب به شمال استان کاهش پیدا کرده است. از آنجا که گرمایش جهانی منجر به افزایش دمای سطح آب اقیانوسها و دریاها بعنوان منابع تامین رطوبت بارش شده است، انتظار میرود بر اساس الگوهای شناسایی شده در این پژوهش، در این پژوهش در دهههای آتی شاهد بارشهای سیلآسای بهاره و تابستانهی بیشتری در استان سیستان و بلوچستان خواهیم بود.https://jsw.um.ac.ir/article_41663_3f39059e61249204237e7a2aff78bb92.pdfبارش سیل‌آسابارش فراگیرسیستان و بلوچستان |
| spellingShingle | مازیار محمدی مهری اکبری تحلیل هواشناختی بارشهای سیلآسا و فراگیر در جنوب شرق ایران مجله آب و خاک بارش سیلآسا بارش فراگیر سیستان و بلوچستان |
| title | تحلیل هواشناختی بارشهای سیلآسا و فراگیر در جنوب شرق ایران |
| title_full | تحلیل هواشناختی بارشهای سیلآسا و فراگیر در جنوب شرق ایران |
| title_fullStr | تحلیل هواشناختی بارشهای سیلآسا و فراگیر در جنوب شرق ایران |
| title_full_unstemmed | تحلیل هواشناختی بارشهای سیلآسا و فراگیر در جنوب شرق ایران |
| title_short | تحلیل هواشناختی بارشهای سیلآسا و فراگیر در جنوب شرق ایران |
| title_sort | تحلیل هواشناختی بارشهای سیلآسا و فراگیر در جنوب شرق ایران |
| topic | بارش سیلآسا بارش فراگیر سیستان و بلوچستان |
| url | https://jsw.um.ac.ir/article_41663_3f39059e61249204237e7a2aff78bb92.pdf |
| work_keys_str_mv | AT mạzyạrmḥmdy tḥlylhwạsẖnạkẖtybạrsẖhạysylậsạwfrạgyrdrjnwbsẖrqạyrạn AT mhryạḵbry tḥlylhwạsẖnạkẖtybạrsẖhạysylậsạwfrạgyrdrjnwbsẖrqạyrạn |