Tekstualizm, materializm, imersja, interpretacja
Krzysztof Uniłowski zmarł na początku grudnia. Przez ostatnie dwadzieścia lat był wśrod kluczowych figur polskiego literaturoznawstwa. Pisząc na bardzo zróżnicowane tematy - od recenzji współczesnych polskich powieści po eseje o ideach nowoczesności, od klasowo podbudowanych analiz fantastyki i seri...
| Main Author: | |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | English |
| Published: |
Adam Mickiewicz University
2019-12-01
|
| Series: | Praktyka Teoretyczna |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://pressto.amu.edu.pl/index.php/prt/article/view/21921 |
| _version_ | 1798027702546989056 |
|---|---|
| author | Krzysztof Uniłowski |
| author_facet | Krzysztof Uniłowski |
| author_sort | Krzysztof Uniłowski |
| collection | DOAJ |
| description | Krzysztof Uniłowski zmarł na początku grudnia. Przez ostatnie dwadzieścia lat był wśrod kluczowych figur polskiego literaturoznawstwa. Pisząc na bardzo zróżnicowane tematy - od recenzji współczesnych polskich powieści po eseje o ideach nowoczesności, od klasowo podbudowanych analiz fantastyki i seriali telewizyjnych po komentarze dotyczące polityczności i etosu krytyki literackiej - Uniłowski rozwinął imponującą i wyjątkową krytyczną perspektywę, a wręcz szczególny język krytyki, który zainspirował - i bez wątpienia nadal będzie inspirować - krytyków wszystkich pokoleń. W swojej pracy Uniłowski czerpał chętnie z materializmu historycznego, stale balansując swoje intuicyjne skupienie na tym, co polityczne (w szczególności na kategorii klasy) z równie intuicyjnym przekonaniem co do niezastępowalności formy literackiej. Chociaż nie zawsze się z nim zgadzaliśmy - co jest na lewicy normą, jeśli nie tradycją - to jako redaktorzy i redaktorki „Praktyki Teoretycznej” cieszymy się, mogąc nazwać go nie
tylko punktem odniesienia, ale towarzyszem. Uniłowski zmarł w trakcie końcowych prac nad esejem, który prezentujemy poniżej. Niestety, nie zdążył przesłać nam gotowego abstraktu/streszczenia, musimy więc sami podjąć próbę podsumowania jego głównych punktów. Kwestie podniesione w tym erudycyjnym i formalnie złożonym artykule dotyczą spraw zasadniczych: w jakim sensie fikcyjne światy przypominają świat niefikcyjny, i w jaki sposób owe światy zamieszkujemy? Jak wygląda relacja między imersją i interpretacją? Jakie figury mogą pomóc nam w wyobrażeniu sobie - zwizualizowaniu - naszej intymnej, lecz przecież nieuchronnie społecznej relacji z tym, co fikcyjne (czy jesteśmy gośćmi, mieszkańcami, przechodniami...)? Uniłowski szuka odpowiedzi we współczesnej krytyce marksistowskiej (Eagleton, Jameson, Berardi), w pisarstwie sci-fi i fantasy (Lem, Sapkowski, Martin), a także w nowoczesnej filozofii kontynentalnej (Gadamer, Heidegger) oraz - w ostatniej części eseju - we współczesnych badaniach gier. Cieszymy się, mogąc przedstawić artykuł Uniłowskiego w dwóch wersjach - w polskim oryginale oraz w angielskim tłumaczeniu (autorstwa Jakoba Zigurasa). Po to, by zachować trudny do pomylenia flow myśli Uniłowskiego w języku angielskim, do tekstu wprowadzono na etapie tłumaczenia - przy pełnej współpracy autora - drobne zmiany. Mamy nadzieję, że dla naszych polskojęzycznych czytelniczek i czytelników porównanie obu wersji okaże się ciekawe i pożyteczne - wydaje sie bowiem oferować szczególny wgląd w warsztat pisarski Uniłowskiego. |
| first_indexed | 2024-04-11T18:55:50Z |
| format | Article |
| id | doaj.art-f9ac9cacccc64da0870574f8ba2a7342 |
| institution | Directory Open Access Journal |
| issn | 2081-8130 |
| language | English |
| last_indexed | 2024-04-11T18:55:50Z |
| publishDate | 2019-12-01 |
| publisher | Adam Mickiewicz University |
| record_format | Article |
| series | Praktyka Teoretyczna |
| spelling | doaj.art-f9ac9cacccc64da0870574f8ba2a73422022-12-22T04:08:12ZengAdam Mickiewicz UniversityPraktyka Teoretyczna2081-81302019-12-0134410.14746/prt2019.4.3Tekstualizm, materializm, imersja, interpretacjaKrzysztof Uniłowski0Uniwersytet ŚląskiKrzysztof Uniłowski zmarł na początku grudnia. Przez ostatnie dwadzieścia lat był wśrod kluczowych figur polskiego literaturoznawstwa. Pisząc na bardzo zróżnicowane tematy - od recenzji współczesnych polskich powieści po eseje o ideach nowoczesności, od klasowo podbudowanych analiz fantastyki i seriali telewizyjnych po komentarze dotyczące polityczności i etosu krytyki literackiej - Uniłowski rozwinął imponującą i wyjątkową krytyczną perspektywę, a wręcz szczególny język krytyki, który zainspirował - i bez wątpienia nadal będzie inspirować - krytyków wszystkich pokoleń. W swojej pracy Uniłowski czerpał chętnie z materializmu historycznego, stale balansując swoje intuicyjne skupienie na tym, co polityczne (w szczególności na kategorii klasy) z równie intuicyjnym przekonaniem co do niezastępowalności formy literackiej. Chociaż nie zawsze się z nim zgadzaliśmy - co jest na lewicy normą, jeśli nie tradycją - to jako redaktorzy i redaktorki „Praktyki Teoretycznej” cieszymy się, mogąc nazwać go nie tylko punktem odniesienia, ale towarzyszem. Uniłowski zmarł w trakcie końcowych prac nad esejem, który prezentujemy poniżej. Niestety, nie zdążył przesłać nam gotowego abstraktu/streszczenia, musimy więc sami podjąć próbę podsumowania jego głównych punktów. Kwestie podniesione w tym erudycyjnym i formalnie złożonym artykule dotyczą spraw zasadniczych: w jakim sensie fikcyjne światy przypominają świat niefikcyjny, i w jaki sposób owe światy zamieszkujemy? Jak wygląda relacja między imersją i interpretacją? Jakie figury mogą pomóc nam w wyobrażeniu sobie - zwizualizowaniu - naszej intymnej, lecz przecież nieuchronnie społecznej relacji z tym, co fikcyjne (czy jesteśmy gośćmi, mieszkańcami, przechodniami...)? Uniłowski szuka odpowiedzi we współczesnej krytyce marksistowskiej (Eagleton, Jameson, Berardi), w pisarstwie sci-fi i fantasy (Lem, Sapkowski, Martin), a także w nowoczesnej filozofii kontynentalnej (Gadamer, Heidegger) oraz - w ostatniej części eseju - we współczesnych badaniach gier. Cieszymy się, mogąc przedstawić artykuł Uniłowskiego w dwóch wersjach - w polskim oryginale oraz w angielskim tłumaczeniu (autorstwa Jakoba Zigurasa). Po to, by zachować trudny do pomylenia flow myśli Uniłowskiego w języku angielskim, do tekstu wprowadzono na etapie tłumaczenia - przy pełnej współpracy autora - drobne zmiany. Mamy nadzieję, że dla naszych polskojęzycznych czytelniczek i czytelników porównanie obu wersji okaże się ciekawe i pożyteczne - wydaje sie bowiem oferować szczególny wgląd w warsztat pisarski Uniłowskiego.https://pressto.amu.edu.pl/index.php/prt/article/view/21921tekstualizmmaterializmimersjainterpretacjautopia |
| spellingShingle | Krzysztof Uniłowski Tekstualizm, materializm, imersja, interpretacja Praktyka Teoretyczna tekstualizm materializm imersja interpretacja utopia |
| title | Tekstualizm, materializm, imersja, interpretacja |
| title_full | Tekstualizm, materializm, imersja, interpretacja |
| title_fullStr | Tekstualizm, materializm, imersja, interpretacja |
| title_full_unstemmed | Tekstualizm, materializm, imersja, interpretacja |
| title_short | Tekstualizm, materializm, imersja, interpretacja |
| title_sort | tekstualizm materializm imersja interpretacja |
| topic | tekstualizm materializm imersja interpretacja utopia |
| url | https://pressto.amu.edu.pl/index.php/prt/article/view/21921 |
| work_keys_str_mv | AT krzysztofuniłowski tekstualizmmaterializmimersjainterpretacja |