Kur’ân’da Hidayet ve Dalâletin Allah’a Nispetinin Kulun İradesiyle İlişkisi
Bu çalışmada Kur’ân’ın dalâlet konusuna nasıl yaklaştığı incelenmeye çalışılmıştır. Kur’ân’da her ne kadar dalâlete erdirme fiili Allah’a izafe ediliyorsa da, ilgili ayetlerin geçtiği bağlamlar değerlendirildiğinde, bilinçli şekilde inkâra yönelmiş kulların işledikleri kalbi ve ameli olumsuz ahlaki...
| Main Author: | |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | Arabic |
| Published: |
Nevsehir Haci Bektas Veli University
2023-07-01
|
| Series: | Umde Dini Tetkikler Dergisi |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/3141681 |
| _version_ | 1797355402703142912 |
|---|---|
| author | Zeynel Abidin Alptekin |
| author_facet | Zeynel Abidin Alptekin |
| author_sort | Zeynel Abidin Alptekin |
| collection | DOAJ |
| description | Bu çalışmada Kur’ân’ın dalâlet konusuna nasıl yaklaştığı incelenmeye çalışılmıştır. Kur’ân’da her ne kadar dalâlete erdirme fiili Allah’a izafe ediliyorsa da, ilgili ayetlerin geçtiği bağlamlar değerlendirildiğinde, bilinçli şekilde inkâra yönelmiş kulların işledikleri kalbi ve ameli olumsuz ahlaki davranışlar sebebiyle, kullar bu yönde bir iradede bulundukları için Allah’ın dalâlete erdirdiği görülür. Dalâlet fiilinin kulda kevnî yaratılışı Allah’a ait olduğu için Allah dalâlete erdirmeyi kendine izafe etmiştir. Kur’ân’da yer alan dalâlet ve hidayetle ilgili ayetler incelendiğinde, imtihan edilmek üzere yeryüzüne gönderilen insanın akıl ve iradeyle donatılarak tercihlerinin sorumluluğunu üstlenmesi adalet ilkesi gereğince sağlanmaktadır. Ayrıca Allah, kullarına rahmet ve şefkati gereği hidayete erişmeyi kolaylaştırıcı, dalâlete düşmeye mâni etmenleri devreye koymaktadır. Kur’ân’da iman-küfür kavram sahasında çokça kullanılan dalâlet kavramı gerek sözcük gerekse ıstılahî anlamda 200’den fazla yerde kullanılmıştır. Değişik formlarda geçen dalâlet kelimesi çoğunlukla fiil halinde ele alınır. Bu fiil Kur’ân’da zaman zaman Allah’a, bazen Şeytan’a bazen de insana izafe edilir. Allah’a izafe edildiği ayetlerin genel bağlamı dikkate alındığında dalâlet fiilinin kul tarafından kalbî ve fiili bir takım olumsuz ahlaki davranışlar sebebiyle Allah tarafından yaratıldığı vurgulanır. Kul bilinçli iradesiyle tercihini batıldan yana kullandığı için Allah bunu kevnî bir yaratılışla husule getirmektedir. Allah dilediği ya da bu fiili yarattığı için kul dalâlete düşmemektedir. Kul bu yönde davrandığı ve bu şekilde iradede bulunduğu için dalâlete düşmektedir. |
| first_indexed | 2024-03-08T14:10:32Z |
| format | Article |
| id | doaj.art-fac2b59189404b0dabbc55eff5d434b2 |
| institution | Directory Open Access Journal |
| issn | 2667-4939 |
| language | Arabic |
| last_indexed | 2024-03-08T14:10:32Z |
| publishDate | 2023-07-01 |
| publisher | Nevsehir Haci Bektas Veli University |
| record_format | Article |
| series | Umde Dini Tetkikler Dergisi |
| spelling | doaj.art-fac2b59189404b0dabbc55eff5d434b22024-01-14T17:53:36ZaraNevsehir Haci Bektas Veli UniversityUmde Dini Tetkikler Dergisi2667-49392023-07-016111314310.54122/umde.1296868371Kur’ân’da Hidayet ve Dalâletin Allah’a Nispetinin Kulun İradesiyle İlişkisiZeynel Abidin Alptekin0TC MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞIBu çalışmada Kur’ân’ın dalâlet konusuna nasıl yaklaştığı incelenmeye çalışılmıştır. Kur’ân’da her ne kadar dalâlete erdirme fiili Allah’a izafe ediliyorsa da, ilgili ayetlerin geçtiği bağlamlar değerlendirildiğinde, bilinçli şekilde inkâra yönelmiş kulların işledikleri kalbi ve ameli olumsuz ahlaki davranışlar sebebiyle, kullar bu yönde bir iradede bulundukları için Allah’ın dalâlete erdirdiği görülür. Dalâlet fiilinin kulda kevnî yaratılışı Allah’a ait olduğu için Allah dalâlete erdirmeyi kendine izafe etmiştir. Kur’ân’da yer alan dalâlet ve hidayetle ilgili ayetler incelendiğinde, imtihan edilmek üzere yeryüzüne gönderilen insanın akıl ve iradeyle donatılarak tercihlerinin sorumluluğunu üstlenmesi adalet ilkesi gereğince sağlanmaktadır. Ayrıca Allah, kullarına rahmet ve şefkati gereği hidayete erişmeyi kolaylaştırıcı, dalâlete düşmeye mâni etmenleri devreye koymaktadır. Kur’ân’da iman-küfür kavram sahasında çokça kullanılan dalâlet kavramı gerek sözcük gerekse ıstılahî anlamda 200’den fazla yerde kullanılmıştır. Değişik formlarda geçen dalâlet kelimesi çoğunlukla fiil halinde ele alınır. Bu fiil Kur’ân’da zaman zaman Allah’a, bazen Şeytan’a bazen de insana izafe edilir. Allah’a izafe edildiği ayetlerin genel bağlamı dikkate alındığında dalâlet fiilinin kul tarafından kalbî ve fiili bir takım olumsuz ahlaki davranışlar sebebiyle Allah tarafından yaratıldığı vurgulanır. Kul bilinçli iradesiyle tercihini batıldan yana kullandığı için Allah bunu kevnî bir yaratılışla husule getirmektedir. Allah dilediği ya da bu fiili yarattığı için kul dalâlete düşmemektedir. Kul bu yönde davrandığı ve bu şekilde iradede bulunduğu için dalâlete düşmektedir.https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/3141681tafsīrallahthe qur’ānfaithmisguidanceguidancetefsirallahkur’âni̇nançdalâletrehber |
| spellingShingle | Zeynel Abidin Alptekin Kur’ân’da Hidayet ve Dalâletin Allah’a Nispetinin Kulun İradesiyle İlişkisi Umde Dini Tetkikler Dergisi tafsīr allah the qur’ān faith misguidance guidance tefsir allah kur’ân i̇nanç dalâlet rehber |
| title | Kur’ân’da Hidayet ve Dalâletin Allah’a Nispetinin Kulun İradesiyle İlişkisi |
| title_full | Kur’ân’da Hidayet ve Dalâletin Allah’a Nispetinin Kulun İradesiyle İlişkisi |
| title_fullStr | Kur’ân’da Hidayet ve Dalâletin Allah’a Nispetinin Kulun İradesiyle İlişkisi |
| title_full_unstemmed | Kur’ân’da Hidayet ve Dalâletin Allah’a Nispetinin Kulun İradesiyle İlişkisi |
| title_short | Kur’ân’da Hidayet ve Dalâletin Allah’a Nispetinin Kulun İradesiyle İlişkisi |
| title_sort | kur an da hidayet ve dalaletin allah a nispetinin kulun iradesiyle iliskisi |
| topic | tafsīr allah the qur’ān faith misguidance guidance tefsir allah kur’ân i̇nanç dalâlet rehber |
| url | https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/3141681 |
| work_keys_str_mv | AT zeynelabidinalptekin kurandahidayetvedalaletinallahanispetininkuluniradesiyleiliskisi |