Firmaların İş Sağlığı ve Güvenliği Performansının Çok Kriterli Karar Verme Yöntemleri Yardımıyla Ölçülmesi
İş sağlığı ve güvenliği yönetim sistemleri, iş süreçlerinde oluşan kaza ve hastalıkların sayısının azaltılması amacıyla kullanılan temel yaklaşımlardan biridir. Sürekli gelişme bağlamında inşa edilen bu sistemlerin hedeflenen sonuçları doğurması, sistem kapsamında geliştirilen performans ölçüm araçl...
| Main Authors: | , |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | English |
| Published: |
Düzce University
2021-01-01
|
| Series: | Düzce Üniversitesi Bilim ve Teknoloji Dergisi |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1316256 |
| _version_ | 1797300745214623744 |
|---|---|
| author | Merve Erol Babek Erdebilli |
| author_facet | Merve Erol Babek Erdebilli |
| author_sort | Merve Erol |
| collection | DOAJ |
| description | İş sağlığı ve güvenliği yönetim sistemleri, iş süreçlerinde oluşan kaza ve hastalıkların sayısının azaltılması amacıyla kullanılan temel yaklaşımlardan biridir. Sürekli gelişme bağlamında inşa edilen bu sistemlerin hedeflenen sonuçları doğurması, sistem kapsamında geliştirilen performans ölçüm araçlarının oluşturulması ile mümkündür. Kapsamlı bir performans ölçüm aracı, birden fazla göstergeyi içermeli, sayısal analiz imkanı sunmalı ve karşılaştırma yapabilmeye elverişli olmalıdır. Bu araştırmada, etkin bir iş sağlığı ve güvenliği performans ölçümü aracının geliştirilmesi amacıyla; performans gösterge havuzu oluşturulmuş ve uygun göstergeler taranarak belirlenmiş, Entropy ve TOPSIS tabanlı çok kriterli bir karar verme modeli geliştirilmiş, Türkiye’de demir-çelik sektöründe faaliyet gösteren bir firmadan elde edilen veriler kullanılarak Entropy tabanlı bir gösterge ağırlığı belirleme çalışması yapılmış, firmanın iş sağlığı ve güvenliği performansı, yıllar itibariyle TOPSIS kullanılarak karşılaştırmalı olarak hesaplanmış ve araştırmanın sonuçları, zayıf yanları ve yeni araştırma imkanları tartışılmıştır. Araştırmanın bulgularına göre, “güvenli olmayan faaliyetler nedeniyle meydana gelen kazaların sayısı”, 0,2971 ağırlığıyla en önemli göstergedir. Buna ek olarak, TOPSIS tabanlı göreceli yakınlık değerleri, firmanın iş sağlığı ve güvenliği performans sıralamasının 2018, 2017, 2016, 2015 ve 2014 şeklinde gerçekleştiğini ortaya koymaktadır. Bu bulgulara göre, firmanın iş sağlığı ve güvenliği performansında yıllar itibari ile bir gelişme sağlandığı sonucuna ulaşılmıştır. Bu araştırmada geliştirilen çok kriterli karar verme modelinin karar vericilerin karar alma süreçlerine belirtilen katkıları sunabileceği öngörülmektedir: iş sağlığı ve güvenliği performanslarının karşılaştırmalı analizlerinin yapılması, iş sağlığı ve güvenliği alanındaki farklı göstergelerin dikkate alınması, bu analizlerin yıllık raporlarda kullanılmasıyla paydaşların firma hakkında yapacakları yatırım kararlarının sağlıklı bir biçimde alınabilmesi ve sezgilere dönük karar verme sürecinin bilimsel olarak desteklenmesi. |
| first_indexed | 2024-03-07T23:11:33Z |
| format | Article |
| id | doaj.art-fb5250e0b29b4788b89f9bf8b8f40193 |
| institution | Directory Open Access Journal |
| issn | 2148-2446 |
| language | English |
| last_indexed | 2024-03-07T23:11:33Z |
| publishDate | 2021-01-01 |
| publisher | Düzce University |
| record_format | Article |
| series | Düzce Üniversitesi Bilim ve Teknoloji Dergisi |
| spelling | doaj.art-fb5250e0b29b4788b89f9bf8b8f401932024-02-21T14:07:36ZengDüzce UniversityDüzce Üniversitesi Bilim ve Teknoloji Dergisi2148-24462021-01-019133735910.29130/dubited.80186797Firmaların İş Sağlığı ve Güvenliği Performansının Çok Kriterli Karar Verme Yöntemleri Yardımıyla ÖlçülmesiMerve Erol0Babek Erdebilli1ANKARA YILDIRIM BEYAZIT ÜNİVERSİTESİYILDIRIM BEYAZIT ÜNİVERSİTESİİş sağlığı ve güvenliği yönetim sistemleri, iş süreçlerinde oluşan kaza ve hastalıkların sayısının azaltılması amacıyla kullanılan temel yaklaşımlardan biridir. Sürekli gelişme bağlamında inşa edilen bu sistemlerin hedeflenen sonuçları doğurması, sistem kapsamında geliştirilen performans ölçüm araçlarının oluşturulması ile mümkündür. Kapsamlı bir performans ölçüm aracı, birden fazla göstergeyi içermeli, sayısal analiz imkanı sunmalı ve karşılaştırma yapabilmeye elverişli olmalıdır. Bu araştırmada, etkin bir iş sağlığı ve güvenliği performans ölçümü aracının geliştirilmesi amacıyla; performans gösterge havuzu oluşturulmuş ve uygun göstergeler taranarak belirlenmiş, Entropy ve TOPSIS tabanlı çok kriterli bir karar verme modeli geliştirilmiş, Türkiye’de demir-çelik sektöründe faaliyet gösteren bir firmadan elde edilen veriler kullanılarak Entropy tabanlı bir gösterge ağırlığı belirleme çalışması yapılmış, firmanın iş sağlığı ve güvenliği performansı, yıllar itibariyle TOPSIS kullanılarak karşılaştırmalı olarak hesaplanmış ve araştırmanın sonuçları, zayıf yanları ve yeni araştırma imkanları tartışılmıştır. Araştırmanın bulgularına göre, “güvenli olmayan faaliyetler nedeniyle meydana gelen kazaların sayısı”, 0,2971 ağırlığıyla en önemli göstergedir. Buna ek olarak, TOPSIS tabanlı göreceli yakınlık değerleri, firmanın iş sağlığı ve güvenliği performans sıralamasının 2018, 2017, 2016, 2015 ve 2014 şeklinde gerçekleştiğini ortaya koymaktadır. Bu bulgulara göre, firmanın iş sağlığı ve güvenliği performansında yıllar itibari ile bir gelişme sağlandığı sonucuna ulaşılmıştır. Bu araştırmada geliştirilen çok kriterli karar verme modelinin karar vericilerin karar alma süreçlerine belirtilen katkıları sunabileceği öngörülmektedir: iş sağlığı ve güvenliği performanslarının karşılaştırmalı analizlerinin yapılması, iş sağlığı ve güvenliği alanındaki farklı göstergelerin dikkate alınması, bu analizlerin yıllık raporlarda kullanılmasıyla paydaşların firma hakkında yapacakları yatırım kararlarının sağlıklı bir biçimde alınabilmesi ve sezgilere dönük karar verme sürecinin bilimsel olarak desteklenmesi.https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1316256occupational health and safety systemsindicatorsentropytopsisperformancei̇ş sağlığı ve güvenliğigöstergelerentropytopsisperformans |
| spellingShingle | Merve Erol Babek Erdebilli Firmaların İş Sağlığı ve Güvenliği Performansının Çok Kriterli Karar Verme Yöntemleri Yardımıyla Ölçülmesi Düzce Üniversitesi Bilim ve Teknoloji Dergisi occupational health and safety systems indicators entropy topsis performance i̇ş sağlığı ve güvenliği göstergeler entropy topsis performans |
| title | Firmaların İş Sağlığı ve Güvenliği Performansının Çok Kriterli Karar Verme Yöntemleri Yardımıyla Ölçülmesi |
| title_full | Firmaların İş Sağlığı ve Güvenliği Performansının Çok Kriterli Karar Verme Yöntemleri Yardımıyla Ölçülmesi |
| title_fullStr | Firmaların İş Sağlığı ve Güvenliği Performansının Çok Kriterli Karar Verme Yöntemleri Yardımıyla Ölçülmesi |
| title_full_unstemmed | Firmaların İş Sağlığı ve Güvenliği Performansının Çok Kriterli Karar Verme Yöntemleri Yardımıyla Ölçülmesi |
| title_short | Firmaların İş Sağlığı ve Güvenliği Performansının Çok Kriterli Karar Verme Yöntemleri Yardımıyla Ölçülmesi |
| title_sort | firmalarin is sagligi ve guvenligi performansinin cok kriterli karar verme yontemleri yardimiyla olculmesi |
| topic | occupational health and safety systems indicators entropy topsis performance i̇ş sağlığı ve güvenliği göstergeler entropy topsis performans |
| url | https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1316256 |
| work_keys_str_mv | AT merveerol firmalarınissaglıgıveguvenligiperformansınıncokkriterlikararvermeyontemleriyardımıylaolculmesi AT babekerdebilli firmalarınissaglıgıveguvenligiperformansınıncokkriterlikararvermeyontemleriyardımıylaolculmesi |