GAZİANTEP İLİ AĞIZLARINDA ÜNLÜ YUVARLAKLAŞMASI
Türk dilinde sözcük kök veya gövdelerinin eklerle birleşmesi, ses uyumları doğrultusunda gerçekleşmektedir. Bir sözcükte yer alan ünlü ya da ünsüz sesler, aynı sözcükte bulunan diğer sesler üzerinde etkili olabilmektedir. Türkiye Türkçesi yazı dilinde bazı istisnalar olsa da ses uyumları daha belirg...
| Main Authors: | , |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | English |
| Published: |
Gaziantep University
2023-01-01
|
| Series: | Gaziantep University Journal of Social Sciences |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/2385045 |
| _version_ | 1797912619055579136 |
|---|---|
| author | Ahat Üstüner Emine Soyyigit |
| author_facet | Ahat Üstüner Emine Soyyigit |
| author_sort | Ahat Üstüner |
| collection | DOAJ |
| description | Türk dilinde sözcük kök veya gövdelerinin eklerle birleşmesi, ses uyumları doğrultusunda gerçekleşmektedir. Bir sözcükte yer alan ünlü ya da ünsüz sesler, aynı sözcükte bulunan diğer sesler üzerinde etkili olabilmektedir. Türkiye Türkçesi yazı dilinde bazı istisnalar olsa da ses uyumları daha belirginken, ağızlarda bu durum değişmektedir. Bazı ses olaylarından dolayı ağızlarda standart dilin kuralları dışında kalan özelliklerle karşılaşmaktayız. Bu özellikler, bazen Türk dilinin eski bir döneminin ses özelliklerinin kalıntısı da olabilmektedir.
Bu çalışmada Gaziantep ağzında belli bir bölgede görülen ünlü yuvarlaklaşması ve bu yuvarlaklaşmaların sebepleri üzerinde durulacaktır. Gaziantep, coğrafi ve tarihî konumu dolayısıyla Türk dili ve kültürü içinde bazı farklılıklar taşıyan ve önem arz eden bir ilimizdir. Türklerin bölgede yerleşmeye başlamasıyla birlikte Gaziantep ağzının özellikleri oluşmaya başlamıştır. Tarihî bilgilere göre Gaziantep’e Oğuz boyunun en az on sekizi yerleşmiştir. Bu durum, Gaziantep’in söyleyiş özelliklerine de yansımıştır. Bu tarihî derinlik ve coğrafi özellikleri dolayısıyla Gaziantep ağzı ses ve şekil bakımından farklı bir zenginlik kazanmıştır. |
| first_indexed | 2024-04-10T11:59:48Z |
| format | Article |
| id | doaj.art-fb72392fde164393ab5baf4abe6c756f |
| institution | Directory Open Access Journal |
| issn | 1303-0094 2149-5459 |
| language | English |
| last_indexed | 2024-04-10T11:59:48Z |
| publishDate | 2023-01-01 |
| publisher | Gaziantep University |
| record_format | Article |
| series | Gaziantep University Journal of Social Sciences |
| spelling | doaj.art-fb72392fde164393ab5baf4abe6c756f2023-02-15T16:16:42ZengGaziantep UniversityGaziantep University Journal of Social Sciences1303-00942149-54592023-01-0122110411410.21547/jss.1106113136GAZİANTEP İLİ AĞIZLARINDA ÜNLÜ YUVARLAKLAŞMASIAhat Üstüner0Emine Soyyigit1FIRAT ÜNİVERSİTESİ, İNSANİ VE SOSYAL BİLİMLER FAKÜLTESİ, TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI BÖLÜMÜ, ESKİ TÜRK DİLİ ANABİLİM DALIGaziantep Üniversitesi / Türk Dili OkutmanıTürk dilinde sözcük kök veya gövdelerinin eklerle birleşmesi, ses uyumları doğrultusunda gerçekleşmektedir. Bir sözcükte yer alan ünlü ya da ünsüz sesler, aynı sözcükte bulunan diğer sesler üzerinde etkili olabilmektedir. Türkiye Türkçesi yazı dilinde bazı istisnalar olsa da ses uyumları daha belirginken, ağızlarda bu durum değişmektedir. Bazı ses olaylarından dolayı ağızlarda standart dilin kuralları dışında kalan özelliklerle karşılaşmaktayız. Bu özellikler, bazen Türk dilinin eski bir döneminin ses özelliklerinin kalıntısı da olabilmektedir. Bu çalışmada Gaziantep ağzında belli bir bölgede görülen ünlü yuvarlaklaşması ve bu yuvarlaklaşmaların sebepleri üzerinde durulacaktır. Gaziantep, coğrafi ve tarihî konumu dolayısıyla Türk dili ve kültürü içinde bazı farklılıklar taşıyan ve önem arz eden bir ilimizdir. Türklerin bölgede yerleşmeye başlamasıyla birlikte Gaziantep ağzının özellikleri oluşmaya başlamıştır. Tarihî bilgilere göre Gaziantep’e Oğuz boyunun en az on sekizi yerleşmiştir. Bu durum, Gaziantep’in söyleyiş özelliklerine de yansımıştır. Bu tarihî derinlik ve coğrafi özellikleri dolayısıyla Gaziantep ağzı ses ve şekil bakımından farklı bir zenginlik kazanmıştır.https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/2385045ağız araştırmalarıgaziantep ağzıünlü yuvarlaklaşması.dialect studiesgaziantep dialectvowel rounding |
| spellingShingle | Ahat Üstüner Emine Soyyigit GAZİANTEP İLİ AĞIZLARINDA ÜNLÜ YUVARLAKLAŞMASI Gaziantep University Journal of Social Sciences ağız araştırmaları gaziantep ağzı ünlü yuvarlaklaşması. dialect studies gaziantep dialect vowel rounding |
| title | GAZİANTEP İLİ AĞIZLARINDA ÜNLÜ YUVARLAKLAŞMASI |
| title_full | GAZİANTEP İLİ AĞIZLARINDA ÜNLÜ YUVARLAKLAŞMASI |
| title_fullStr | GAZİANTEP İLİ AĞIZLARINDA ÜNLÜ YUVARLAKLAŞMASI |
| title_full_unstemmed | GAZİANTEP İLİ AĞIZLARINDA ÜNLÜ YUVARLAKLAŞMASI |
| title_short | GAZİANTEP İLİ AĞIZLARINDA ÜNLÜ YUVARLAKLAŞMASI |
| title_sort | gaziantep ili agizlarinda unlu yuvarlaklasmasi |
| topic | ağız araştırmaları gaziantep ağzı ünlü yuvarlaklaşması. dialect studies gaziantep dialect vowel rounding |
| url | https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/2385045 |
| work_keys_str_mv | AT ahatustuner gaziantepiliagizlarindaunluyuvarlaklasmasi AT eminesoyyigit gaziantepiliagizlarindaunluyuvarlaklasmasi |