تحلیل فضایی تاب‌آوری در محلات دارای بافت ناکارآمد شهر مشهد
شهر مشهد در پهنه‌ای با میزان آسیب‌پذیری بالا قرار گرفته است که وجود 6688 هکتار بافت ناکارآمد (فرسوده و حاشیه) در این شهر، بر میزان این آسیب‌پذیری افزوده است. در این پژوهش، با رویکرد توصیفی_تحلیلی و با استفاده از روش‌های آمار فضایی (تکنیک خودهمبستگی فضایی و رگرسیون وزنی جغرافیایی)، الگوی تاب‌آوری در...
| Main Authors: | , |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | English |
| Published: |
Ferdowsi University of Mashhad
2020-05-01
|
| Series: | جغرافیا و مخاطرات محیطی |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://geoeh.um.ac.ir/article_34059_4ea79b406a300416219639165dc80841.pdf |
| _version_ | 1826860354419818496 |
|---|---|
| author | محمد اجزا شکوهی ساجده باغبان |
| author_facet | محمد اجزا شکوهی ساجده باغبان |
| author_sort | محمد اجزا شکوهی |
| collection | DOAJ |
| description | شهر مشهد در پهنه‌ای با میزان آسیب‌پذیری بالا قرار گرفته است که وجود 6688 هکتار بافت ناکارآمد (فرسوده و حاشیه) در این شهر، بر میزان این آسیب‌پذیری افزوده است. در این پژوهش، با رویکرد توصیفی_تحلیلی و با استفاده از روش‌های آمار فضایی (تکنیک خودهمبستگی فضایی و رگرسیون وزنی جغرافیایی)، الگوی تاب‌آوری در محلات دارای بافت ناکارآمد شهر مشهد مورد ارزیابی قرار گرفته و به مقایسۀ الگوی فضایی تاب‌آوری اجتماعی_کالبدی با الگوی فضایی تاب‌آوری‌اجتماعی پرداخته شده است. نتایج حاصل از کاربرد شاخص موران در توزیع فضایی تاب‌آوری اجتماعی، نشان می‌دهد که این ضریب مثبت و برابر 0.051 است. درواقع این مقدار، خوشه‌ای بودن توزیع فضایی تاب‌آوری اجتماعی در این محلات را نشان می‌دهد؛ در صورتی که این شاخص در مورد تاب‌آوری اجتماعی_کالبدی این محلات منفی و برابر0.03- است و نشان‌دهنده تصادفی بودن توزیع فضایی این عامل در محلات مورد مطالعه است و این مهم، بیانگر آن است که احیای بافت‌های ناکارآمد به صورت تصادفی و با توجه به شرایط اقتصادی، صورت گرفته و منجر به بهبود شرایط کالبدی این محلات گشته است، درحالیکه در بافت اجتماعی محلات تغییری ایجاد نشده است. تحلیل آماره G نشان می‌دهد که خوشه‌های اجتماعی بالا در کنار یکدیگر قرار دارند و از الگوی خوشه‌ای با تمرکز بالا پیروی می‌کنند. خوشه‌های گرم و نسبتاً گرم حدود 30 درصد از محلات را شامل می‌شوند که 14 محله از شهر مشهد را تشکیل داده‌اند. همچنین مدل‌سازی عوامل مؤثر بر تاب‌آوری اجتماعی محلات دارای بافت ناکارآمد شهر مشهد با استفاده از رگرسیون وزنی جغرافیایی نشان داد که متغیرهای نرخ باسوادی، سطح تحصیلات، درصد جمعیت شاغل، میانگین سنی و بار تکفل میزان تأثیرگذاری بیشتری بر تاب‌آوری محلات مورد مطالعه دارند. ازاین‌رو می‌توان این متغیرها را مبنای علمی برای افزایش تاب‌آوری اجتماعی این محلات در روند احیای آن‌ها دانست. |
| first_indexed | 2024-03-11T19:34:15Z |
| format | Article |
| id | doaj.art-fbdda2510eb248f795941a40dd24ea05 |
| institution | Directory Open Access Journal |
| issn | 2322-1682 2383-3076 |
| language | English |
| last_indexed | 2025-02-16T19:48:04Z |
| publishDate | 2020-05-01 |
| publisher | Ferdowsi University of Mashhad |
| record_format | Article |
| series | جغرافیا و مخاطرات محیطی |
| spelling | doaj.art-fbdda2510eb248f795941a40dd24ea052025-01-22T12:11:50ZengFerdowsi University of Mashhadجغرافیا و مخاطرات محیطی2322-16822383-30762020-05-019118921310.22067/geo.v0i0.8290534059تحلیل فضایی تاب‌آوری در محلات دارای بافت ناکارآمد شهر مشهدمحمد اجزا شکوهی0ساجده باغبان1دانشگاه فردوسی مشهددانشگاه فردوسی مشهدشهر مشهد در پهنه‌ای با میزان آسیب‌پذیری بالا قرار گرفته است که وجود 6688 هکتار بافت ناکارآمد (فرسوده و حاشیه) در این شهر، بر میزان این آسیب‌پذیری افزوده است. در این پژوهش، با رویکرد توصیفی_تحلیلی و با استفاده از روش‌های آمار فضایی (تکنیک خودهمبستگی فضایی و رگرسیون وزنی جغرافیایی)، الگوی تاب‌آوری در محلات دارای بافت ناکارآمد شهر مشهد مورد ارزیابی قرار گرفته و به مقایسۀ الگوی فضایی تاب‌آوری اجتماعی_کالبدی با الگوی فضایی تاب‌آوری‌اجتماعی پرداخته شده است. نتایج حاصل از کاربرد شاخص موران در توزیع فضایی تاب‌آوری اجتماعی، نشان می‌دهد که این ضریب مثبت و برابر 0.051 است. درواقع این مقدار، خوشه‌ای بودن توزیع فضایی تاب‌آوری اجتماعی در این محلات را نشان می‌دهد؛ در صورتی که این شاخص در مورد تاب‌آوری اجتماعی_کالبدی این محلات منفی و برابر0.03- است و نشان‌دهنده تصادفی بودن توزیع فضایی این عامل در محلات مورد مطالعه است و این مهم، بیانگر آن است که احیای بافت‌های ناکارآمد به صورت تصادفی و با توجه به شرایط اقتصادی، صورت گرفته و منجر به بهبود شرایط کالبدی این محلات گشته است، درحالیکه در بافت اجتماعی محلات تغییری ایجاد نشده است. تحلیل آماره G نشان می‌دهد که خوشه‌های اجتماعی بالا در کنار یکدیگر قرار دارند و از الگوی خوشه‌ای با تمرکز بالا پیروی می‌کنند. خوشه‌های گرم و نسبتاً گرم حدود 30 درصد از محلات را شامل می‌شوند که 14 محله از شهر مشهد را تشکیل داده‌اند. همچنین مدل‌سازی عوامل مؤثر بر تاب‌آوری اجتماعی محلات دارای بافت ناکارآمد شهر مشهد با استفاده از رگرسیون وزنی جغرافیایی نشان داد که متغیرهای نرخ باسوادی، سطح تحصیلات، درصد جمعیت شاغل، میانگین سنی و بار تکفل میزان تأثیرگذاری بیشتری بر تاب‌آوری محلات مورد مطالعه دارند. ازاین‌رو می‌توان این متغیرها را مبنای علمی برای افزایش تاب‌آوری اجتماعی این محلات در روند احیای آن‌ها دانست.https://geoeh.um.ac.ir/article_34059_4ea79b406a300416219639165dc80841.pdfتاب‌آوریخودهمبستگی فضاییرگرسیون وزنی جغرافیاییمشهدبافت ناکارآمد |
| spellingShingle | محمد اجزا شکوهی ساجده باغبان تحلیل فضایی تاب‌آوری در محلات دارای بافت ناکارآمد شهر مشهد جغرافیا و مخاطرات محیطی تاب‌آوری خودهمبستگی فضایی رگرسیون وزنی جغرافیایی مشهد بافت ناکارآمد |
| title | تحلیل فضایی تاب‌آوری در محلات دارای بافت ناکارآمد شهر مشهد |
| title_full | تحلیل فضایی تاب‌آوری در محلات دارای بافت ناکارآمد شهر مشهد |
| title_fullStr | تحلیل فضایی تاب‌آوری در محلات دارای بافت ناکارآمد شهر مشهد |
| title_full_unstemmed | تحلیل فضایی تاب‌آوری در محلات دارای بافت ناکارآمد شهر مشهد |
| title_short | تحلیل فضایی تاب‌آوری در محلات دارای بافت ناکارآمد شهر مشهد |
| title_sort | تحلیل فضایی تاب‌آوری در محلات دارای بافت ناکارآمد شهر مشهد |
| topic | تاب‌آوری خودهمبستگی فضایی رگرسیون وزنی جغرافیایی مشهد بافت ناکارآمد |
| url | https://geoeh.um.ac.ir/article_34059_4ea79b406a300416219639165dc80841.pdf |
| work_keys_str_mv | AT mḥmdạjzạsẖḵwhy tḥlylfḍạyytạbậwrydrmḥlạtdạrạybạftnạḵạrậmdsẖhrmsẖhd AT sạjdhbạgẖbạn tḥlylfḍạyytạbậwrydrmḥlạtdạrạybạftnạḵạrậmdsẖhrmsẖhd |