شبیه سازی تغییرات کاربری اراضی در پیراشهر زاهدان
توسعه سریع پیراشهری در دهههای اخیر موجب تغییرات وسیعی در الگوی کاربری‌زمین پیرامون شهرها شده‌است. هدف این مقاله بررسی تغییرات کاربری‌اراضی پیراشهری زاهدان با استفاده‌ازتصاویر ماهواره‌ای در سالهای 2000، 2010،2021 و پیش‌بینی سال2040 می باشد. بدین منظور تغییرات صورت گرفته در کاربری‌اراضی(باغات و ز...
| Main Authors: | , , |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | fas |
| Published: |
Iranian association of geography and rural planning
2023-05-01
|
| Series: | توسعه فضاهای پیراشهری |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://www.jpusd.ir/article_169158_340e6accf77929bd7d66b6dc747244a6.pdf |
| _version_ | 1797739934893735936 |
|---|---|
| author | محمد رحیم رهنما امیر حمزه شهبازی زینب سرگزی |
| author_facet | محمد رحیم رهنما امیر حمزه شهبازی زینب سرگزی |
| author_sort | محمد رحیم رهنما |
| collection | DOAJ |
| description | توسعه سریع پیراشهری در دهههای اخیر موجب تغییرات وسیعی در الگوی کاربری‌زمین پیرامون شهرها شده‌است. هدف این مقاله بررسی تغییرات کاربری‌اراضی پیراشهری زاهدان با استفاده‌ازتصاویر ماهواره‌ای در سالهای 2000، 2010،2021 و پیش‌بینی سال2040 می باشد. بدین منظور تغییرات صورت گرفته در کاربری‌اراضی(باغات و زمین کشاورزی پیرامون شهر، محدوده‌های ساخته شده، اراضی بایر و مراتع )و پیش‌بینی روند تغییرات تا سال 2040 از مدل زنجیره مارکوف در نرم‌افزار ArcGIS و TerrSet استفاده‌شده است. نتایج نشان می‌دهد ،بیشترین کاهش کاربری، در سالهای 2000 تا 2010 در باغات ،اراضی‌کشاورزی پیراشهرزاهدان 1/33%-و مراتع 15/27%- و افزایش کاربری در محدوده ساخته شده 9/5 % و اراضی‌بایر 98/1 % اتفاق افتاده است.در سالهای 2021 -2010، مساحت مراتع با 240 % ، محدوده ساخته‌شده با 82/83 % افزایش چشمگیری داشته است، اراضی کشاورزی و باغات 61/9 % افزایش واراضی‌بایر حدود2/28 % -کاهش‌یافته است . براساس پیش‌بینی سال 2040 محدوده‌های ساخته‌شده حدود 11/7 %افزایش مساحت خواهد داشت. میتوان گفت ادامه روند فعلی توسعه شهر و تغییر کاربری اراضی پیراشهر به خسارات جبران ناپذیرمنابع طبیعی می‌انجامد. لذا ضروری است مدیریت شهری، رویکردی جامع برای مهار توسعه افقی شهر در پیش گیرد و از گسترش بدون برنامه و خارج از مصوبات طرح جامع جلوگیری نماید. |
| first_indexed | 2024-03-12T14:05:19Z |
| format | Article |
| id | doaj.art-fc82305c6004467b8391e02216033ea0 |
| institution | Directory Open Access Journal |
| issn | 2676-4164 2676-4172 |
| language | fas |
| last_indexed | 2024-03-12T14:05:19Z |
| publishDate | 2023-05-01 |
| publisher | Iranian association of geography and rural planning |
| record_format | Article |
| series | توسعه فضاهای پیراشهری |
| spelling | doaj.art-fc82305c6004467b8391e02216033ea02023-08-21T15:20:58ZfasIranian association of geography and rural planningتوسعه فضاهای پیراشهری2676-41642676-41722023-05-015111610.22034/jpusd.2023.351180.1215169158شبیه سازی تغییرات کاربری اراضی در پیراشهر زاهدانمحمد رحیم رهنما0امیر حمزه شهبازی1زینب سرگزی2استاد گروه جغرافیا، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران.استادیارگروه جغرافیا، دانشکده جغرافیا و برنامه‌ریزی محیطی، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران.دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران.توسعه سریع پیراشهری در دهههای اخیر موجب تغییرات وسیعی در الگوی کاربری‌زمین پیرامون شهرها شده‌است. هدف این مقاله بررسی تغییرات کاربری‌اراضی پیراشهری زاهدان با استفاده‌ازتصاویر ماهواره‌ای در سالهای 2000، 2010،2021 و پیش‌بینی سال2040 می باشد. بدین منظور تغییرات صورت گرفته در کاربری‌اراضی(باغات و زمین کشاورزی پیرامون شهر، محدوده‌های ساخته شده، اراضی بایر و مراتع )و پیش‌بینی روند تغییرات تا سال 2040 از مدل زنجیره مارکوف در نرم‌افزار ArcGIS و TerrSet استفاده‌شده است. نتایج نشان می‌دهد ،بیشترین کاهش کاربری، در سالهای 2000 تا 2010 در باغات ،اراضی‌کشاورزی پیراشهرزاهدان 1/33%-و مراتع 15/27%- و افزایش کاربری در محدوده ساخته شده 9/5 % و اراضی‌بایر 98/1 % اتفاق افتاده است.در سالهای 2021 -2010، مساحت مراتع با 240 % ، محدوده ساخته‌شده با 82/83 % افزایش چشمگیری داشته است، اراضی کشاورزی و باغات 61/9 % افزایش واراضی‌بایر حدود2/28 % -کاهش‌یافته است . براساس پیش‌بینی سال 2040 محدوده‌های ساخته‌شده حدود 11/7 %افزایش مساحت خواهد داشت. میتوان گفت ادامه روند فعلی توسعه شهر و تغییر کاربری اراضی پیراشهر به خسارات جبران ناپذیرمنابع طبیعی می‌انجامد. لذا ضروری است مدیریت شهری، رویکردی جامع برای مهار توسعه افقی شهر در پیش گیرد و از گسترش بدون برنامه و خارج از مصوبات طرح جامع جلوگیری نماید.https://www.jpusd.ir/article_169158_340e6accf77929bd7d66b6dc747244a6.pdfتغییر کاربری اراضیتوسعه پیرا شهرلندستزنجیره مارکوفزاهدان |
| spellingShingle | محمد رحیم رهنما امیر حمزه شهبازی زینب سرگزی شبیه سازی تغییرات کاربری اراضی در پیراشهر زاهدان توسعه فضاهای پیراشهری تغییر کاربری اراضی توسعه پیرا شهر لندست زنجیره مارکوف زاهدان |
| title | شبیه سازی تغییرات کاربری اراضی در پیراشهر زاهدان |
| title_full | شبیه سازی تغییرات کاربری اراضی در پیراشهر زاهدان |
| title_fullStr | شبیه سازی تغییرات کاربری اراضی در پیراشهر زاهدان |
| title_full_unstemmed | شبیه سازی تغییرات کاربری اراضی در پیراشهر زاهدان |
| title_short | شبیه سازی تغییرات کاربری اراضی در پیراشهر زاهدان |
| title_sort | شبیه سازی تغییرات کاربری اراضی در پیراشهر زاهدان |
| topic | تغییر کاربری اراضی توسعه پیرا شهر لندست زنجیره مارکوف زاهدان |
| url | https://www.jpusd.ir/article_169158_340e6accf77929bd7d66b6dc747244a6.pdf |
| work_keys_str_mv | AT mḥmdrḥymrhnmạ sẖbyhsạzytgẖyyrạtḵạrbryạrạḍydrpyrạsẖhrzạhdạn AT ạmyrḥmzhsẖhbạzy sẖbyhsạzytgẖyyrạtḵạrbryạrạḍydrpyrạsẖhrzạhdạn AT zynbsrgzy sẖbyhsạzytgẖyyrạtḵạrbryạrạḍydrpyrạsẖhrzạhdạn |