Planlı Davranış Teorisi Bağlamında Kur’an’da Niyet
İnsan davranışlarının kaynağını oluşturan etmenlerin daha iyi anlaşılması için oluşturulan teorilerden bir tanesi Ajzen ve Fishbein tarafından geliştirilmiş olan planlı davranış teorisidir (PDT). Planlı davranış teorisi sayesinde bir davranışın ortaya çıkma ihtimali tahmin edilebilmekle beraber davr...
| Main Author: | |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | Arabic |
| Published: |
Journal of Analytic Divinity
2021-04-01
|
| Series: | Journal of Analytic Divinity |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://dergipark.org.tr/tr/pub/jad/issue/61350/865013 |
| _version_ | 1797917215904759808 |
|---|---|
| author | Seda Müjdeci |
| author_facet | Seda Müjdeci |
| author_sort | Seda Müjdeci |
| collection | DOAJ |
| description | İnsan davranışlarının kaynağını oluşturan etmenlerin daha iyi anlaşılması için oluşturulan teorilerden bir tanesi Ajzen ve Fishbein tarafından geliştirilmiş olan planlı davranış teorisidir (PDT). Planlı davranış teorisi sayesinde bir davranışın ortaya çıkma ihtimali tahmin edilebilmekle beraber davranışa yönelik amaç belirlenebilir. Aynı zamanda bu teoriye göre kişilerin davranışlarına etki eden en önemli faktör niyettir. Niyet denilince daha çok akla ibadetlerin gerçekleştirilmesi veya kalplerdeki iyi ya da kötü yöndeki arzular gelmektedir. Bunlar doğru olmakla beraber planlı davranış teorisinde kastedilen niyet bir davranışın gerçekleşmesi veya gerçekleşmemesi doğrultusunda kişinin davranışlarının sonuçlarını düşünerek; tutum geliştirmesi, sosyal baskıdan etkilenmesi ve davranışsal kontrol ile hareket etmesidir. İslam dininde ise niyet, istenilen bir şeyi amaçlamada kalbin istenilen şeyde karar kılması ve davranışların meydana gelmesinin kilit noktalarından bir tanesidir. Dolayısıyla bu çalışmanın amacı niyetin Kur’an’da ele alınmasını planlı davranış teorisinin temelini oluşturan “tutum”, “algılanan sosyal baskı” ve “algılanan davranışsal kontrol” başlıkları altında Kur’an’daki etkileşimleriyle ayetler ışığında incelemektir. Kur’an’da niyetin ele alınması ile planlı davranış teorisi arasında ilişkinin kurulabileceği örnek metinler bulgulanmıştır. Çalışma tarihsel dokümantasyon tekniğine uygun olarak işlenmiştir. |
| first_indexed | 2024-04-10T13:09:57Z |
| format | Article |
| id | doaj.art-fe5bbc3637cf4ac4bff90fd74ab74800 |
| institution | Directory Open Access Journal |
| issn | 2602-3792 |
| language | Arabic |
| last_indexed | 2024-04-10T13:09:57Z |
| publishDate | 2021-04-01 |
| publisher | Journal of Analytic Divinity |
| record_format | Article |
| series | Journal of Analytic Divinity |
| spelling | doaj.art-fe5bbc3637cf4ac4bff90fd74ab748002023-02-15T16:12:40ZaraJournal of Analytic DivinityJournal of Analytic Divinity2602-37922021-04-01518911010.46595/jad.8650131279Planlı Davranış Teorisi Bağlamında Kur’an’da NiyetSeda Müjdeci0ANKARA YILDIRIM BEYAZIT ÜNİVERSİTESİİnsan davranışlarının kaynağını oluşturan etmenlerin daha iyi anlaşılması için oluşturulan teorilerden bir tanesi Ajzen ve Fishbein tarafından geliştirilmiş olan planlı davranış teorisidir (PDT). Planlı davranış teorisi sayesinde bir davranışın ortaya çıkma ihtimali tahmin edilebilmekle beraber davranışa yönelik amaç belirlenebilir. Aynı zamanda bu teoriye göre kişilerin davranışlarına etki eden en önemli faktör niyettir. Niyet denilince daha çok akla ibadetlerin gerçekleştirilmesi veya kalplerdeki iyi ya da kötü yöndeki arzular gelmektedir. Bunlar doğru olmakla beraber planlı davranış teorisinde kastedilen niyet bir davranışın gerçekleşmesi veya gerçekleşmemesi doğrultusunda kişinin davranışlarının sonuçlarını düşünerek; tutum geliştirmesi, sosyal baskıdan etkilenmesi ve davranışsal kontrol ile hareket etmesidir. İslam dininde ise niyet, istenilen bir şeyi amaçlamada kalbin istenilen şeyde karar kılması ve davranışların meydana gelmesinin kilit noktalarından bir tanesidir. Dolayısıyla bu çalışmanın amacı niyetin Kur’an’da ele alınmasını planlı davranış teorisinin temelini oluşturan “tutum”, “algılanan sosyal baskı” ve “algılanan davranışsal kontrol” başlıkları altında Kur’an’daki etkileşimleriyle ayetler ışığında incelemektir. Kur’an’da niyetin ele alınması ile planlı davranış teorisi arasında ilişkinin kurulabileceği örnek metinler bulgulanmıştır. Çalışma tarihsel dokümantasyon tekniğine uygun olarak işlenmiştir.https://dergipark.org.tr/tr/pub/jad/issue/61350/865013planlı davranış teorisiniyetsosyal psikolojikur’ani̇slam sosyolojisi.theory of planned behaviori̇ntentionsocial psychologyquransociology of i̇slam. |
| spellingShingle | Seda Müjdeci Planlı Davranış Teorisi Bağlamında Kur’an’da Niyet Journal of Analytic Divinity planlı davranış teorisi niyet sosyal psikoloji kur’an i̇slam sosyolojisi. theory of planned behavior i̇ntention social psychology quran sociology of i̇slam. |
| title | Planlı Davranış Teorisi Bağlamında Kur’an’da Niyet |
| title_full | Planlı Davranış Teorisi Bağlamında Kur’an’da Niyet |
| title_fullStr | Planlı Davranış Teorisi Bağlamında Kur’an’da Niyet |
| title_full_unstemmed | Planlı Davranış Teorisi Bağlamında Kur’an’da Niyet |
| title_short | Planlı Davranış Teorisi Bağlamında Kur’an’da Niyet |
| title_sort | planli davranis teorisi baglaminda kur an da niyet |
| topic | planlı davranış teorisi niyet sosyal psikoloji kur’an i̇slam sosyolojisi. theory of planned behavior i̇ntention social psychology quran sociology of i̇slam. |
| url | https://dergipark.org.tr/tr/pub/jad/issue/61350/865013 |
| work_keys_str_mv | AT sedamujdeci planlıdavranısteorisibaglamındakurandaniyet |