Mimarlıkta “maddi olmayan”: Kavramsal bir inceleme

Çalışmanın amacı mimarlıkta maddi olmayan meselesinin nasıl ele alındığını göz önüne sermek ve problemin gelişme ufkunu işaret eden eleştirel bir okuma yapmaktır. Çalışmanın kapsamı, ScienceDirect, Web of Science ve Google Scholar veritabanları üzerinden ulaşılan güncel akademik mimarlık literatürü...

Full description

Bibliographic Details
Main Author: Nil Aynalı
Format: Article
Language:English
Published: Nilay ÖZSAVAŞ ULUÇAY 2023-11-01
Series:IDA: International Design and Art Journal
Subjects:
Online Access:https://www.idajournal.com/index.php/ida/article/view/214
_version_ 1797435631084765184
author Nil Aynalı
author_facet Nil Aynalı
author_sort Nil Aynalı
collection DOAJ
description Çalışmanın amacı mimarlıkta maddi olmayan meselesinin nasıl ele alındığını göz önüne sermek ve problemin gelişme ufkunu işaret eden eleştirel bir okuma yapmaktır. Çalışmanın kapsamı, ScienceDirect, Web of Science ve Google Scholar veritabanları üzerinden ulaşılan güncel akademik mimarlık literatürüdür. Çalışma, kavramsal inceleme ve düşünümsel tematik analizin birlikte kullanıldığı karma bir nitel araştırma yöntemine dayanmaktadır. Çalışmada, mimarlık literatürünü içine alan akademik veritabanlarında maddi olmayan kavramının, yan anlamlarının ve kavramsal açılımların izinin sürüldüğü bir kelime araması prosedürü takip edilmiştir. Üç tema altında konumlandırılan yaklaşımların pozitivist/materyalist paradigma ve varoluşsal/ontolojik paradigma olarak iki farklı düşünsel paradigma etkisinde şekillendiği gözlenmiştir. Kartezyen özne-nesne ayrımını benimseyen pozitivist/materyalist paradigma içinden gelişen yaklaşımların literatürde sayıca çok olduğu gözlenmiştir. Özne-nesne bütünselliğine dayalı varoluşsal/ontolojik paradigma içinden gelişen yaklaşımların ise maddi olmayanın kelime anlamına tam olarak karşılık vermesine rağmen sayıca az olduğu gözlenmiştir. Bu grup yaklaşımın problem ile ilişkisi derinleştirilmeye değer görülmüş ve araştırma, maddi olmayanın metafizik, ontolojik ve varoluşsal kelime anlamlarını içerecek şekilde genişletilmiştir. Materyalist paradigmada fiziksel olmayan etmenler mekânın oluşumunu materyalist bir düzlemde belirlemektedir. Çalışma sonucunda varoluşsal paradigmada ortaya konan ontolojik ilkelerin de mekânın oluşumunu ontolojik düzlemde belirleyen maddi olmayan etmenler olarak ele alınabileceği önermesine ulaşılmıştır.
first_indexed 2024-03-09T10:51:01Z
format Article
id doaj.art-fe7d5c1ac9de4669babb2cb64b8128a8
institution Directory Open Access Journal
issn 2687-5373
language English
last_indexed 2024-03-09T10:51:01Z
publishDate 2023-11-01
publisher Nilay ÖZSAVAŞ ULUÇAY
record_format Article
series IDA: International Design and Art Journal
spelling doaj.art-fe7d5c1ac9de4669babb2cb64b8128a82023-12-01T08:03:45ZengNilay ÖZSAVAŞ ULUÇAYIDA: International Design and Art Journal2687-53732023-11-0152Mimarlıkta “maddi olmayan”: Kavramsal bir incelemeNil Aynalı0İstanbul Teknik Üniversitesi Çalışmanın amacı mimarlıkta maddi olmayan meselesinin nasıl ele alındığını göz önüne sermek ve problemin gelişme ufkunu işaret eden eleştirel bir okuma yapmaktır. Çalışmanın kapsamı, ScienceDirect, Web of Science ve Google Scholar veritabanları üzerinden ulaşılan güncel akademik mimarlık literatürüdür. Çalışma, kavramsal inceleme ve düşünümsel tematik analizin birlikte kullanıldığı karma bir nitel araştırma yöntemine dayanmaktadır. Çalışmada, mimarlık literatürünü içine alan akademik veritabanlarında maddi olmayan kavramının, yan anlamlarının ve kavramsal açılımların izinin sürüldüğü bir kelime araması prosedürü takip edilmiştir. Üç tema altında konumlandırılan yaklaşımların pozitivist/materyalist paradigma ve varoluşsal/ontolojik paradigma olarak iki farklı düşünsel paradigma etkisinde şekillendiği gözlenmiştir. Kartezyen özne-nesne ayrımını benimseyen pozitivist/materyalist paradigma içinden gelişen yaklaşımların literatürde sayıca çok olduğu gözlenmiştir. Özne-nesne bütünselliğine dayalı varoluşsal/ontolojik paradigma içinden gelişen yaklaşımların ise maddi olmayanın kelime anlamına tam olarak karşılık vermesine rağmen sayıca az olduğu gözlenmiştir. Bu grup yaklaşımın problem ile ilişkisi derinleştirilmeye değer görülmüş ve araştırma, maddi olmayanın metafizik, ontolojik ve varoluşsal kelime anlamlarını içerecek şekilde genişletilmiştir. Materyalist paradigmada fiziksel olmayan etmenler mekânın oluşumunu materyalist bir düzlemde belirlemektedir. Çalışma sonucunda varoluşsal paradigmada ortaya konan ontolojik ilkelerin de mekânın oluşumunu ontolojik düzlemde belirleyen maddi olmayan etmenler olarak ele alınabileceği önermesine ulaşılmıştır. https://www.idajournal.com/index.php/ida/article/view/214Maddi olmayanMekânsal deneyimFenomenolojiOntolojiMetafizik
spellingShingle Nil Aynalı
Mimarlıkta “maddi olmayan”: Kavramsal bir inceleme
IDA: International Design and Art Journal
Maddi olmayan
Mekânsal deneyim
Fenomenoloji
Ontoloji
Metafizik
title Mimarlıkta “maddi olmayan”: Kavramsal bir inceleme
title_full Mimarlıkta “maddi olmayan”: Kavramsal bir inceleme
title_fullStr Mimarlıkta “maddi olmayan”: Kavramsal bir inceleme
title_full_unstemmed Mimarlıkta “maddi olmayan”: Kavramsal bir inceleme
title_short Mimarlıkta “maddi olmayan”: Kavramsal bir inceleme
title_sort mimarlikta maddi olmayan kavramsal bir inceleme
topic Maddi olmayan
Mekânsal deneyim
Fenomenoloji
Ontoloji
Metafizik
url https://www.idajournal.com/index.php/ida/article/view/214
work_keys_str_mv AT nilaynalı mimarlıktamaddiolmayankavramsalbirinceleme