سطوح خلاقیت براساس حکمت متعالیه
هدف از نوشتار حاضر، بررسی سطوح خلاقیت بر اساس حکمت متعالیه است. بدین منظور از رویکرد کیفی و روش توصیفی ـ تحلیلی استفاده شده است. در دیدگاه صدرا، خلاقیت، بخشی از توانایی نفس انسان است. خداوند، نفس انسان را به گونه‌ای آفریده که قدرت و توانایی ایجاد صور اشیا مجرد و مادی را دارد. این تحقیق نشان می‌دهد ک...
| Main Authors: | , , , |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | fas |
| Published: |
Research Institute of Hawzah and University
2017-03-01
|
| Series: | مطالعات اسلام و روانشناسی |
| Subjects: | |
| Online Access: | http://islamicpsy.rihu.ac.ir/article_1254_e8bc588ade4c8bfb33a903e4c0d59507.pdf |
| _version_ | 1818128802422718464 |
|---|---|
| author | جواد مداحی سیدعلی حسینی‌زاده محمد داودی محمد فتحعلی‌خانی |
| author_facet | جواد مداحی سیدعلی حسینی‌زاده محمد داودی محمد فتحعلی‌خانی |
| author_sort | جواد مداحی |
| collection | DOAJ |
| description | هدف از نوشتار حاضر، بررسی سطوح خلاقیت بر اساس حکمت متعالیه است. بدین منظور از رویکرد کیفی و روش توصیفی ـ تحلیلی استفاده شده است. در دیدگاه صدرا، خلاقیت، بخشی از توانایی نفس انسان است. خداوند، نفس انسان را به گونه‌ای آفریده که قدرت و توانایی ایجاد صور اشیا مجرد و مادی را دارد. این تحقیق نشان می‌دهد که از منظر صدرا، واژگان «خلق» و «ابداع»، دو واژه بسیار مهم و کلیدی ناظر بر مفهوم خلاقیت‌اند، که خود بیانگر دو سطح مختلف خلاقیت (خلق از ماده و خلق از عدم) می‌باشد. براین اساس، برای خلاقیت انسان دو سطح کلی در نظر گرفته شده است که عبارتست از خلاقیت متعارفه و متعالیه. خلاقیت نوع اول در حیطه خیال متصل شکل می‌گیرد و محصول آن در مقام تحقق خارجی مسبوق به ماده و مدت است و خلاقیت نوع دوم مستلزم اتصال به خیال منفصل(عالم مثال) و داشتن نفس مزکی و همت است. در این سطح حقایقی که نفس مزکی بعد از مشاهده صور خیالی (در خیال منفصل)، در نفس خود انشا می‌کند، در مقام تحقق خارجی، بدون واسطه ماده و عوامل دیگر و بدون صرف مدت زمان، به‌صورت دفعی، در عالم خارج ایجاد می شود. از منظر صدرا در خیال متصل انسانی، قوه متصرفه با کارکردهای چهارگانه خود، نقش مهمی در تکوین خلاقیت دارد. خلاقیت این قوه (خلاقیت متعارفه) به سطوح جزئی‌تر تقسیم‌‌بندی می‌شود که عبارتنداز: 1) تصرف در صور و معانی (به واسطه ترکیب و تجزیه)؛ 2) محاکات محسوسات؛ 3) محاکات معقولات. |
| first_indexed | 2024-12-11T07:39:02Z |
| format | Article |
| id | doaj.art-ff56fe6d3f9c465286b49cd9981ea4ab |
| institution | Directory Open Access Journal |
| issn | 2008-1103 2588-4727 |
| language | fas |
| last_indexed | 2024-12-11T07:39:02Z |
| publishDate | 2017-03-01 |
| publisher | Research Institute of Hawzah and University |
| record_format | Article |
| series | مطالعات اسلام و روانشناسی |
| spelling | doaj.art-ff56fe6d3f9c465286b49cd9981ea4ab2022-12-22T01:15:38ZfasResearch Institute of Hawzah and Universityمطالعات اسلام و روانشناسی2008-11032588-47272017-03-011120598710.30471/psy.2017.12541254سطوح خلاقیت براساس حکمت متعالیهجواد مداحی0سیدعلی حسینی‌زاده1محمد داودی2محمد فتحعلی‌خانی3دانشجوی دکتری پژوهشگاه حوزه و دانشگاهاستادیار گروه علوم تربیتی پژوهشگاه حوزه و دانشگاهاستادیار گروه علوم تربیتی پژوهشگاه حوزه و دانشگاهاستادیار گروه فلسفه و کلام پژوهشگاه حوزه و دانشگاههدف از نوشتار حاضر، بررسی سطوح خلاقیت بر اساس حکمت متعالیه است. بدین منظور از رویکرد کیفی و روش توصیفی ـ تحلیلی استفاده شده است. در دیدگاه صدرا، خلاقیت، بخشی از توانایی نفس انسان است. خداوند، نفس انسان را به گونه‌ای آفریده که قدرت و توانایی ایجاد صور اشیا مجرد و مادی را دارد. این تحقیق نشان می‌دهد که از منظر صدرا، واژگان «خلق» و «ابداع»، دو واژه بسیار مهم و کلیدی ناظر بر مفهوم خلاقیت‌اند، که خود بیانگر دو سطح مختلف خلاقیت (خلق از ماده و خلق از عدم) می‌باشد. براین اساس، برای خلاقیت انسان دو سطح کلی در نظر گرفته شده است که عبارتست از خلاقیت متعارفه و متعالیه. خلاقیت نوع اول در حیطه خیال متصل شکل می‌گیرد و محصول آن در مقام تحقق خارجی مسبوق به ماده و مدت است و خلاقیت نوع دوم مستلزم اتصال به خیال منفصل(عالم مثال) و داشتن نفس مزکی و همت است. در این سطح حقایقی که نفس مزکی بعد از مشاهده صور خیالی (در خیال منفصل)، در نفس خود انشا می‌کند، در مقام تحقق خارجی، بدون واسطه ماده و عوامل دیگر و بدون صرف مدت زمان، به‌صورت دفعی، در عالم خارج ایجاد می شود. از منظر صدرا در خیال متصل انسانی، قوه متصرفه با کارکردهای چهارگانه خود، نقش مهمی در تکوین خلاقیت دارد. خلاقیت این قوه (خلاقیت متعارفه) به سطوح جزئی‌تر تقسیم‌‌بندی می‌شود که عبارتنداز: 1) تصرف در صور و معانی (به واسطه ترکیب و تجزیه)؛ 2) محاکات محسوسات؛ 3) محاکات معقولات.http://islamicpsy.rihu.ac.ir/article_1254_e8bc588ade4c8bfb33a903e4c0d59507.pdfخلاقیتسطوح خلاقیتحکمت متعالیهخیال متصلخیال منفصلخلقابداع |
| spellingShingle | جواد مداحی سیدعلی حسینی‌زاده محمد داودی محمد فتحعلی‌خانی سطوح خلاقیت براساس حکمت متعالیه مطالعات اسلام و روانشناسی خلاقیت سطوح خلاقیت حکمت متعالیه خیال متصل خیال منفصل خلق ابداع |
| title | سطوح خلاقیت براساس حکمت متعالیه |
| title_full | سطوح خلاقیت براساس حکمت متعالیه |
| title_fullStr | سطوح خلاقیت براساس حکمت متعالیه |
| title_full_unstemmed | سطوح خلاقیت براساس حکمت متعالیه |
| title_short | سطوح خلاقیت براساس حکمت متعالیه |
| title_sort | سطوح خلاقیت براساس حکمت متعالیه |
| topic | خلاقیت سطوح خلاقیت حکمت متعالیه خیال متصل خیال منفصل خلق ابداع |
| url | http://islamicpsy.rihu.ac.ir/article_1254_e8bc588ade4c8bfb33a903e4c0d59507.pdf |
| work_keys_str_mv | AT jwạdmdạḥy sṭwḥkẖlạqytbrạsạsḥḵmtmtʿạlyh AT sydʿlyḥsynyzạdh sṭwḥkẖlạqytbrạsạsḥḵmtmtʿạlyh AT mḥmddạwdy sṭwḥkẖlạqytbrạsạsḥḵmtmtʿạlyh AT mḥmdftḥʿlykẖạny sṭwḥkẖlạqytbrạsạsḥḵmtmtʿạlyh |