برساخت گفتمانی خردمایه مداخله دولت در توسعه فناوری های راهبردی؛ مطالعه موردی صنعت بالادستی نفت ایران
واکاوی خردمایه مداخله دولت در توسعه فناوری، نقشی مهم در فهم دلایل موفقیت و شکست سیاست‌های توسعه فناوری دارد. در این مقاله چارچوب تحلیلی برساخت گفتمانی خردمایه مداخله دولت فراتر از خردمایه‌های نظری ارائه شده است. با استفاده از این چارچوب تحلیلی و بررسی اسناد مهم با محوریت هشت برنامه وزرای نفت پس از ا...
| Main Authors: | , , |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | fas |
| Published: |
National Research Institute for Science Policy (NRISP)
2018-06-01
|
| Series: | سیاست علم و فناوری |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://jstp.nrisp.ac.ir/article_13659_d8d4c3a69a85de8b560f517fe8afae69.pdf |
| _version_ | 1797260247788683264 |
|---|---|
| author | محمدامین قانعی راد حمیدرضا فرتوک زاده محمدرضا آذرآئین |
| author_facet | محمدامین قانعی راد حمیدرضا فرتوک زاده محمدرضا آذرآئین |
| author_sort | محمدامین قانعی راد |
| collection | DOAJ |
| description | واکاوی خردمایه مداخله دولت در توسعه فناوری، نقشی مهم در فهم دلایل موفقیت و شکست سیاست‌های توسعه فناوری دارد. در این مقاله چارچوب تحلیلی برساخت گفتمانی خردمایه مداخله دولت فراتر از خردمایه‌های نظری ارائه شده است. با استفاده از این چارچوب تحلیلی و بررسی اسناد مهم با محوریت هشت برنامه وزرای نفت پس از انقلاب و همچنین مصاحبه‌های تکمّیلی، خردمایه مداخله دولت در توسعه فناوری بالادستی نفت در ایران با استفاده از روش‌های تحلیل مضمون و تحلیل گفتمان در پنج دوره پس از انقلاب و در دو محورخردمایه نظری و ایده سیاستی مورد بررسی قرار گرفته است. در محور خردمایه نظری، مداخلات بیشتر مبتنی بر دیدگاه‌های ساختارگرایی و در برخی دوره‌ها نیز ورود دیدگاه‌های نئوکلاسیکی و نهادگرایی بوده است. در این مقاله ایده سیاستی به دو بُعد ایده حکمرانی و ایده فنی تقسیم شده است. با توجه به غلبه گفتمان بهره‌برداری در صنعت نفت، ایده حکمرانی مبتنی بر تجمیع و هدایت خرید قطعات و تجهیزات به سمت ساخت داخل و انتقال فناوری از شرکت‌های خارجی در قالب قراردادهای نفتی شکل می‌گیرد و ایده فنی نیز از کپی‌سازی و مهندسی معکوس قطعات و تجهیزات آغاز و در یک سیر تکاملی - البته دیرهنگام - به کسب دانش و فناوری مطالعه و توسعه میادین و مدیریت طرح‌های توسعه منتهی می‌شود. |
| first_indexed | 2024-04-24T23:22:18Z |
| format | Article |
| id | doaj.art-ffb9981046fa4120b6b3aa5307c46420 |
| institution | Directory Open Access Journal |
| issn | 2008-0840 2783-4476 |
| language | fas |
| last_indexed | 2024-04-24T23:22:18Z |
| publishDate | 2018-06-01 |
| publisher | National Research Institute for Science Policy (NRISP) |
| record_format | Article |
| series | سیاست علم و فناوری |
| spelling | doaj.art-ffb9981046fa4120b6b3aa5307c464202024-03-16T07:08:41ZfasNational Research Institute for Science Policy (NRISP)سیاست علم و فناوری2008-08402783-44762018-06-01112132810.22034/jstp.2018.10.2.53948013659برساخت گفتمانی خردمایه مداخله دولت در توسعه فناوری های راهبردی؛ مطالعه موردی صنعت بالادستی نفت ایرانمحمدامین قانعی راد0حمیدرضا فرتوک زاده1محمدرضا آذرآئین2استاد مرکز تحقیقات سیاست علمی کشوردانشیار دانشگاه صنعتی مالکاشتردانشجوی دکتری سیاست گذاری علم و فناوری، مرکز تحقیقات سیاست علمی کشورواکاوی خردمایه مداخله دولت در توسعه فناوری، نقشی مهم در فهم دلایل موفقیت و شکست سیاست‌های توسعه فناوری دارد. در این مقاله چارچوب تحلیلی برساخت گفتمانی خردمایه مداخله دولت فراتر از خردمایه‌های نظری ارائه شده است. با استفاده از این چارچوب تحلیلی و بررسی اسناد مهم با محوریت هشت برنامه وزرای نفت پس از انقلاب و همچنین مصاحبه‌های تکمّیلی، خردمایه مداخله دولت در توسعه فناوری بالادستی نفت در ایران با استفاده از روش‌های تحلیل مضمون و تحلیل گفتمان در پنج دوره پس از انقلاب و در دو محورخردمایه نظری و ایده سیاستی مورد بررسی قرار گرفته است. در محور خردمایه نظری، مداخلات بیشتر مبتنی بر دیدگاه‌های ساختارگرایی و در برخی دوره‌ها نیز ورود دیدگاه‌های نئوکلاسیکی و نهادگرایی بوده است. در این مقاله ایده سیاستی به دو بُعد ایده حکمرانی و ایده فنی تقسیم شده است. با توجه به غلبه گفتمان بهره‌برداری در صنعت نفت، ایده حکمرانی مبتنی بر تجمیع و هدایت خرید قطعات و تجهیزات به سمت ساخت داخل و انتقال فناوری از شرکت‌های خارجی در قالب قراردادهای نفتی شکل می‌گیرد و ایده فنی نیز از کپی‌سازی و مهندسی معکوس قطعات و تجهیزات آغاز و در یک سیر تکاملی - البته دیرهنگام - به کسب دانش و فناوری مطالعه و توسعه میادین و مدیریت طرح‌های توسعه منتهی می‌شود.https://jstp.nrisp.ac.ir/article_13659_d8d4c3a69a85de8b560f517fe8afae69.pdfخردمایهمداخله دولتتوسعه فناوریرویکرد گفتمانیصنعت نفت |
| spellingShingle | محمدامین قانعی راد حمیدرضا فرتوک زاده محمدرضا آذرآئین برساخت گفتمانی خردمایه مداخله دولت در توسعه فناوری های راهبردی؛ مطالعه موردی صنعت بالادستی نفت ایران سیاست علم و فناوری خردمایه مداخله دولت توسعه فناوری رویکرد گفتمانی صنعت نفت |
| title | برساخت گفتمانی خردمایه مداخله دولت در توسعه فناوری های راهبردی؛ مطالعه موردی صنعت بالادستی نفت ایران |
| title_full | برساخت گفتمانی خردمایه مداخله دولت در توسعه فناوری های راهبردی؛ مطالعه موردی صنعت بالادستی نفت ایران |
| title_fullStr | برساخت گفتمانی خردمایه مداخله دولت در توسعه فناوری های راهبردی؛ مطالعه موردی صنعت بالادستی نفت ایران |
| title_full_unstemmed | برساخت گفتمانی خردمایه مداخله دولت در توسعه فناوری های راهبردی؛ مطالعه موردی صنعت بالادستی نفت ایران |
| title_short | برساخت گفتمانی خردمایه مداخله دولت در توسعه فناوری های راهبردی؛ مطالعه موردی صنعت بالادستی نفت ایران |
| title_sort | برساخت گفتمانی خردمایه مداخله دولت در توسعه فناوری های راهبردی؛ مطالعه موردی صنعت بالادستی نفت ایران |
| topic | خردمایه مداخله دولت توسعه فناوری رویکرد گفتمانی صنعت نفت |
| url | https://jstp.nrisp.ac.ir/article_13659_d8d4c3a69a85de8b560f517fe8afae69.pdf |
| work_keys_str_mv | AT mḥmdạmynqạnʿyrạd brsạkẖtgftmạnykẖrdmạyhmdạkẖlhdwltdrtwsʿhfnạwryhạyrạhbrdymṭạlʿhmwrdyṣnʿtbạlạdstynftạyrạn AT ḥmydrḍạfrtwḵzạdh brsạkẖtgftmạnykẖrdmạyhmdạkẖlhdwltdrtwsʿhfnạwryhạyrạhbrdymṭạlʿhmwrdyṣnʿtbạlạdstynftạyrạn AT mḥmdrḍạậdẖrậỷyn brsạkẖtgftmạnykẖrdmạyhmdạkẖlhdwltdrtwsʿhfnạwryhạyrạhbrdymṭạlʿhmwrdyṣnʿtbạlạdstynftạyrạn |