مبانی فقهی و بحث حقوقی اذن ولی در نکاح دختر بالغه رشیده
نهاد حقوقی اذن، در میان اعمال حقوقی یک‌طرفه جایگاه ویژهای در فقه و به تبع آن، قانون مدنی دارد و در مباحث متنوع فقهی حقوقی به‌کار گرفته می‌شود. باب نکاح در فقه و حقوق مدنی یکی از این ابواب است که اعتبار اذن ولی در نکاح دختر یا پسر صغیر و نیز در نکاح باکره از جمله سؤالات مهم و پر مناقشه این حوزه است...
| Main Authors: | , |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | fas |
| Published: |
Center for women's and family Studies ,University of Tehran
2009-02-01
|
| Series: | زن در توسعه و سیاست |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://jwdp.ut.ac.ir/article_27695_33c9af01293a7dca76f037e2bb3ccceb.pdf |
| _version_ | 1797371878184058880 |
|---|---|
| author | فریبا حاجیعلی فاطمه قدرتی |
| author_facet | فریبا حاجیعلی فاطمه قدرتی |
| author_sort | فریبا حاجیعلی |
| collection | DOAJ |
| description | نهاد حقوقی اذن، در میان اعمال حقوقی یک‌طرفه جایگاه ویژهای در فقه و به تبع آن، قانون مدنی دارد و در مباحث متنوع فقهی حقوقی به‌کار گرفته می‌شود. باب نکاح در فقه و حقوق مدنی یکی از این ابواب است که اعتبار اذن ولی در نکاح دختر یا پسر صغیر و نیز در نکاح باکره از جمله سؤالات مهم و پر مناقشه این حوزه است که نوع پاسخگویی به آن، جهت‌گیری‌ها و آثار و تبعات کاملاً متفاوتی را هم در مباحث فقهی و حقوقی و هم و در بطن جامعه به‌دنبال خواهد داشت. چرا که اذن در روابط حقوقی و اجتماعی افراد نقش به‌سزایی دارد. در تزویج ولائی کودکان نابالغ توسط اولیا منطق حقوقی و قواعد اولیه فقهی اقتضاء می‌کند که کودک به دلیل فقدان اهلیت نتواند طرف عقد نکاح قرار گیرد و یا حداقل پس از رسیدن به سن بلوغ اختیار فسخ یا پذیرش عقد را داشته باشد اما در اینکه چنین منطقی در مورد دختر بالغه و رشیده نیز قابل بیان و جانبداریست، نظرات کاملاً متفاوتی ابراز شده و گروه کثیری از فقها کاملاً مخالف و بحث‌هایی را در باب استقلال تام او بیان داشته و برخی کاملاً موافق تزویج ولائی او و ادامه ولایت قهری پدر و جد پدری هستند و برخی هم نظر بینابینی را مطرح کرده‌اند. در این مقاله در یک بررسی تطبیقی بین مذاهب اهل سنت و فقهای امامیه به بیان مبانی فقهی شیعه و اهل سنت و استدلالات موافقین و مخالفین در باب لزوم اذن ولی پرداخته شده و از خلال مباحث، عدم لزوم فقهی آن در فقه جعفری نتیجه گرفته شده‌است اما درحوزه مباحث حقوقی، قانونگذار علاوه بر توجه به دیدگاه فقها نگاهی جدّی به مصالح و منافع اجتماعی و عرفی افراد درجامعه دارد و لاجرم در همة مباحث نمی‌تواند منطبق با اقوال مشهور فقهی قانونگذاری کند و در این بحث نیز اگرچه سعی شده کاملاً مباحث منبعث از احکام مشهور باشد اما بر اصل لزوم اذن ولی، صحه گذاشته شده ولی در معنای لزوم قانونی و متوقف بودن نکاح بر آن باید گفت، از بُعد قانونی باید به آن نگاه شود و نه وجه شرعی. |
| first_indexed | 2024-03-08T18:27:17Z |
| format | Article |
| id | doaj.art-fffd63c215cf44a0a28d0fc9c8eff235 |
| institution | Directory Open Access Journal |
| issn | 2538-3124 2538-3132 |
| language | fas |
| last_indexed | 2024-03-08T18:27:17Z |
| publishDate | 2009-02-01 |
| publisher | Center for women's and family Studies ,University of Tehran |
| record_format | Article |
| series | زن در توسعه و سیاست |
| spelling | doaj.art-fffd63c215cf44a0a28d0fc9c8eff2352023-12-30T11:30:14ZfasCenter for women's and family Studies ,University of Tehranزن در توسعه و سیاست2538-31242538-31322009-02-016427695مبانی فقهی و بحث حقوقی اذن ولی در نکاح دختر بالغه رشیدهفریبا حاجیعلی0فاطمه قدرتی1استادیار گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی دانشکده الهیات دانشگاه الزهراءدانشجوی کارشناسی ارشد فقه و مبانی حقوق اسلامی دانشگاه الزهراءنهاد حقوقی اذن، در میان اعمال حقوقی یک‌طرفه جایگاه ویژهای در فقه و به تبع آن، قانون مدنی دارد و در مباحث متنوع فقهی حقوقی به‌کار گرفته می‌شود. باب نکاح در فقه و حقوق مدنی یکی از این ابواب است که اعتبار اذن ولی در نکاح دختر یا پسر صغیر و نیز در نکاح باکره از جمله سؤالات مهم و پر مناقشه این حوزه است که نوع پاسخگویی به آن، جهت‌گیری‌ها و آثار و تبعات کاملاً متفاوتی را هم در مباحث فقهی و حقوقی و هم و در بطن جامعه به‌دنبال خواهد داشت. چرا که اذن در روابط حقوقی و اجتماعی افراد نقش به‌سزایی دارد. در تزویج ولائی کودکان نابالغ توسط اولیا منطق حقوقی و قواعد اولیه فقهی اقتضاء می‌کند که کودک به دلیل فقدان اهلیت نتواند طرف عقد نکاح قرار گیرد و یا حداقل پس از رسیدن به سن بلوغ اختیار فسخ یا پذیرش عقد را داشته باشد اما در اینکه چنین منطقی در مورد دختر بالغه و رشیده نیز قابل بیان و جانبداریست، نظرات کاملاً متفاوتی ابراز شده و گروه کثیری از فقها کاملاً مخالف و بحث‌هایی را در باب استقلال تام او بیان داشته و برخی کاملاً موافق تزویج ولائی او و ادامه ولایت قهری پدر و جد پدری هستند و برخی هم نظر بینابینی را مطرح کرده‌اند. در این مقاله در یک بررسی تطبیقی بین مذاهب اهل سنت و فقهای امامیه به بیان مبانی فقهی شیعه و اهل سنت و استدلالات موافقین و مخالفین در باب لزوم اذن ولی پرداخته شده و از خلال مباحث، عدم لزوم فقهی آن در فقه جعفری نتیجه گرفته شده‌است اما درحوزه مباحث حقوقی، قانونگذار علاوه بر توجه به دیدگاه فقها نگاهی جدّی به مصالح و منافع اجتماعی و عرفی افراد درجامعه دارد و لاجرم در همة مباحث نمی‌تواند منطبق با اقوال مشهور فقهی قانونگذاری کند و در این بحث نیز اگرچه سعی شده کاملاً مباحث منبعث از احکام مشهور باشد اما بر اصل لزوم اذن ولی، صحه گذاشته شده ولی در معنای لزوم قانونی و متوقف بودن نکاح بر آن باید گفت، از بُعد قانونی باید به آن نگاه شود و نه وجه شرعی.https://jwdp.ut.ac.ir/article_27695_33c9af01293a7dca76f037e2bb3ccceb.pdfتزویجاذنولایتصغیرهبلوغرشدبکارت. |
| spellingShingle | فریبا حاجیعلی فاطمه قدرتی مبانی فقهی و بحث حقوقی اذن ولی در نکاح دختر بالغه رشیده زن در توسعه و سیاست تزویج اذن ولایت صغیره بلوغ رشد بکارت. |
| title | مبانی فقهی و بحث حقوقی اذن ولی در نکاح دختر بالغه رشیده |
| title_full | مبانی فقهی و بحث حقوقی اذن ولی در نکاح دختر بالغه رشیده |
| title_fullStr | مبانی فقهی و بحث حقوقی اذن ولی در نکاح دختر بالغه رشیده |
| title_full_unstemmed | مبانی فقهی و بحث حقوقی اذن ولی در نکاح دختر بالغه رشیده |
| title_short | مبانی فقهی و بحث حقوقی اذن ولی در نکاح دختر بالغه رشیده |
| title_sort | مبانی فقهی و بحث حقوقی اذن ولی در نکاح دختر بالغه رشیده |
| topic | تزویج اذن ولایت صغیره بلوغ رشد بکارت. |
| url | https://jwdp.ut.ac.ir/article_27695_33c9af01293a7dca76f037e2bb3ccceb.pdf |
| work_keys_str_mv | AT frybạḥạjyʿly mbạnyfqhywbḥtẖḥqwqyạdẖnwlydrnḵạḥdkẖtrbạlgẖhrsẖydh AT fạṭmhqdrty mbạnyfqhywbḥtẖḥqwqyạdẖnwlydrnḵạḥdkẖtrbạlgẖhrsẖydh |