| Summary: | Kajian ini cuba menjelaskan tentang sejarah suku Idahan di lahad Datu dan tahun
1896 sehingga 1940. Tumpuan kajian lebih berkisar kepada peranan, perubahan dan
perkembangan yang berlaku terhadap suku Idahan dan aspek pentadbiran, ekonomi
dan sosio budaya semasa era pemerintahan Syarikat Berpiagam Borneo Utara. Dari segi
pentadbiran, kajian ini melihat peranan para pemimpin sebelum dan selepas
kedatangan Syarikat Berpiagam Borneo Utara. Sebelum Syarikat Berpiagam Borneo
Utara mengambil alih pemerintahan di lahad Datu, para pemimpin berkuasa penuh di
kampung atau daerah mereka. Selepas lahad Datu menjadi pusat pentadbiran Syarikat
Berpiagam Borneo Utara pada tahun 1896, pihak syarikat berpiagam telah
memperbaiki lagi sistem pentadbiran, dengan memberi pengiktirafan dan kepercayaan
kepada para pemimpin dengan melibatkan mereka dalam pentadbiran bukan sahaja di
peringkat kampung dan daerah malah dalam pentadbiran Syarikat Berpiagam Borneo
Utara. Dalam aspek ekonomi, suku Idahan sudah menerima hakikat perubahan yang
beriaku dengan melibatkan diri mereka sebagal pekerja dan untuk menjalankan aktiviti
yang semakin moden lagi. Keadaan ini beriaku disebabkan beberapa dasar dan
peraturan baru yang dilperkenalkan oleh Syarikat Berpiagam Borneo Utara. Begitu juga
dalam aspek sosial suku Idahan sudah mengalami perubahan ekoran datangnya orang
luar dari kawasan Teluk Darvel. Selain itu, mereka mendapat kebaikan dengan
penyediaan kemudahan asas seperti sistem perhubungan dan hospital yang dlbina oleh
pihak syarikat berpiagam. Walaupun begitu, suku ini masih lagi mengekalkan
sosiobudaya mereka yang telah diamalkan sejak dari zaman nenek moyang mereka.
Kesimpulan daripada kajian ini membuktikan bahawa suku Idahan ini memang
memainkan peranan dan membantu pentadbiran Syarikat Berpiagam Borneo Utara di
lahad Datu. Penglibatan suku ini dalam pentadbiran di lahad Datu berlaku justeru
kerana pihak syarikat berpiagam memahami bahawa dengan kerjasama suku ini, maka
mereka dapat mencapai matlamat mereka iaitu untuk mengekploitasi hasil bumi dl
lahad Datu.
|
|---|