رویه‌ها و روش‌های ترجمه انگلیسی‌به‌فارسی استعاره‌های مفهومی: بررسی موردی ترجمه فارسی جلد اول رمان علمی‌تخیلی دث‌استاکر

باوجود جهان‌شمولی مبنای بدنمند استعاره‌ مفهومی، گونه‌گونی‌هایی در بازنمایی استعاره‌ مفهومی در فرهنگ‌ها و زبان‌های مختلف مشاهده می‌شود. این امر باعث می‌شود که درک درست مترجم از استعاره‌ مفهومی و بیان صحیح آنها در زبان مقصد چالش‌برانگیز و مستلزم استفاده از رویه‌ها و روش‌های ترجمة مناسب باشد. در پژوهش...

Full description

Bibliographic Details
Main Authors: علی بیکیان, پریسا روشن‌دل هرمزی, مهدی صفایی قلاتی
Format: Article
Language:English
Published: The University of Tehran 2023-06-01
Series:پژوهش‌های زبان‌شناختی در زبان‌های خارجی
Subjects:
Online Access:https://jflr.ut.ac.ir/article_93360_3082f66d256f818d9e12cfd695c3172f.pdf
Description
Summary:باوجود جهان‌شمولی مبنای بدنمند استعاره‌ مفهومی، گونه‌گونی‌هایی در بازنمایی استعاره‌ مفهومی در فرهنگ‌ها و زبان‌های مختلف مشاهده می‌شود. این امر باعث می‌شود که درک درست مترجم از استعاره‌ مفهومی و بیان صحیح آنها در زبان مقصد چالش‌برانگیز و مستلزم استفاده از رویه‌ها و روش‌های ترجمة مناسب باشد. در پژوهش حاضر، به بررسی رویه‌ها و روش‌های ترجمه انگلیسی‌به‌فارسی استعاره‌های مفهومی به‌کاررفته در جلد نخست رمان علمی‌تخیلی دث‌استاکر پرداخته شد. بدین منظور، ابتدا جملات حاوی استعاره مفهومی از صفحات مضرب 10 جلد اول رمان طبق چارچوب نظری لیکاف و جانسون (2003) استخراج و سپس، 150 جمله از آنها با کمک نرم‌افزار به روش تصادفی انتخاب شدند. در مرحله اول، نوع و انطباق میان‌دامنه‌ای استعاره‌های موردنظر تعیین گردید. در مرحله دوم، ابتدا رویه‌هایی که در ترجمه این ‌استعاره‌‌ها و انطباق آنها به‌کاررفته بودند بر اساس نظریه اشمیت (2012) و سپس روش‌های ترجمه استعاره مفهومی بر پایه چهارچوب نظری نیومارک (1988) به‌صورت تحلیل و استدلال مقایسه‌ای شناسایی و بررسی شدند. نتایج نشان داد رویه «ترجمه استعاره مفهومی به استعاره مفهومی»، که باعث حفظ نوع استعاره مفهومی، انطباق میان‌دامنه‌ای، و معنا می‌گردد به میزان 60%، و روش «ترجمه تحت‌اللفظی» با 61%، بیشترین میزان کاربرد را در ترجمه استعاره‌ مفهومی دارند. به‌علاوه، شباهت‌های نسبی بین سامانه‌های مفهومی فارسی و انگلیسی و جهان‌شمول بودن استعاره‌های مفهومی نوعی هم‌پوشانی به وجود می‌آورند که با وجود فرهنگ‌های متفاوت، منجر به درک استعاره‌ مفهومی و انطباق میان‌دامنه‌ای این دو زبان می‌گردد. همچنین، بازانطباق استعاره ساختاری حین ترجمه در زبان فارسی نسبت به دو نوع دیگر استعاره بیشتر رخ می‌دهد.
ISSN:2588-4123
2588-7521