رویه‌ها و روش‌های ترجمه انگلیسی‌به‌فارسی استعاره‌های مفهومی: بررسی موردی ترجمه فارسی جلد اول رمان علمی‌تخیلی دث‌استاکر
باوجود جهان‌شمولی مبنای بدنمند استعاره مفهومی، گونه‌گونی‌هایی در بازنمایی استعاره مفهومی در فرهنگ‌ها و زبان‌های مختلف مشاهده می‌شود. این امر باعث می‌شود که درک درست مترجم از استعاره مفهومی و بیان صحیح آنها در زبان مقصد چالش‌برانگیز و مستلزم استفاده از رویه‌ها و روش‌های ترجمة مناسب باشد. در پژوهش...
| Main Authors: | , , |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | English |
| Published: |
The University of Tehran
2023-06-01
|
| Series: | پژوهش‌های زبان‌شناختی در زبان‌های خارجی |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://jflr.ut.ac.ir/article_93360_3082f66d256f818d9e12cfd695c3172f.pdf |
| _version_ | 1797387759240871936 |
|---|---|
| author | علی بیکیان پریسا روشن‌دل هرمزی مهدی صفایی قلاتی |
| author_facet | علی بیکیان پریسا روشن‌دل هرمزی مهدی صفایی قلاتی |
| author_sort | علی بیکیان |
| collection | DOAJ |
| description | باوجود جهان‌شمولی مبنای بدنمند استعاره مفهومی، گونه‌گونی‌هایی در بازنمایی استعاره مفهومی در فرهنگ‌ها و زبان‌های مختلف مشاهده می‌شود. این امر باعث می‌شود که درک درست مترجم از استعاره مفهومی و بیان صحیح آنها در زبان مقصد چالش‌برانگیز و مستلزم استفاده از رویه‌ها و روش‌های ترجمة مناسب باشد. در پژوهش حاضر، به بررسی رویه‌ها و روش‌های ترجمه انگلیسی‌به‌فارسی استعاره‌های مفهومی به‌کاررفته در جلد نخست رمان علمی‌تخیلی دث‌استاکر پرداخته شد. بدین منظور، ابتدا جملات حاوی استعاره مفهومی از صفحات مضرب 10 جلد اول رمان طبق چارچوب نظری لیکاف و جانسون (2003) استخراج و سپس، 150 جمله از آنها با کمک نرم‌افزار به روش تصادفی انتخاب شدند. در مرحله اول، نوع و انطباق میان‌دامنه‌ای استعاره‌های موردنظر تعیین گردید. در مرحله دوم، ابتدا رویه‌هایی که در ترجمه این استعاره‌‌ها و انطباق آنها به‌کاررفته بودند بر اساس نظریه اشمیت (2012) و سپس روش‌های ترجمه استعاره مفهومی بر پایه چهارچوب نظری نیومارک (1988) به‌صورت تحلیل و استدلال مقایسه‌ای شناسایی و بررسی شدند. نتایج نشان داد رویه «ترجمه استعاره مفهومی به استعاره مفهومی»، که باعث حفظ نوع استعاره مفهومی، انطباق میان‌دامنه‌ای، و معنا می‌گردد به میزان 60%، و روش «ترجمه تحت‌اللفظی» با 61%، بیشترین میزان کاربرد را در ترجمه استعاره مفهومی دارند. به‌علاوه، شباهت‌های نسبی بین سامانه‌های مفهومی فارسی و انگلیسی و جهان‌شمول بودن استعاره‌های مفهومی نوعی هم‌پوشانی به وجود می‌آورند که با وجود فرهنگ‌های متفاوت، منجر به درک استعاره مفهومی و انطباق میان‌دامنه‌ای این دو زبان می‌گردد. همچنین، بازانطباق استعاره ساختاری حین ترجمه در زبان فارسی نسبت به دو نوع دیگر استعاره بیشتر رخ می‌دهد. |
| first_indexed | 2024-03-08T22:30:45Z |
| format | Article |
| id | doaj.art-c9497eaf9fcc4d7485c10bfcd2d478c6 |
| institution | Directory Open Access Journal |
| issn | 2588-4123 2588-7521 |
| language | English |
| last_indexed | 2024-03-08T22:30:45Z |
| publishDate | 2023-06-01 |
| publisher | The University of Tehran |
| record_format | Article |
| series | پژوهش‌های زبان‌شناختی در زبان‌های خارجی |
| spelling | doaj.art-c9497eaf9fcc4d7485c10bfcd2d478c62023-12-18T06:28:16ZengThe University of Tehranپژوهش‌های زبان‌شناختی در زبان‌های خارجی2588-41232588-75212023-06-0113233534910.22059/jflr.2023.352312.100193360رویه‌ها و روش‌های ترجمه انگلیسی‌به‌فارسی استعاره‌های مفهومی: بررسی موردی ترجمه فارسی جلد اول رمان علمی‌تخیلی دث‌استاکرعلی بیکیان0پریسا روشن‌دل هرمزی1مهدی صفایی قلاتی2گروه زبان انگلیسی، دانشکده مدیریت و علوم انسانی، دانشگاه دریانوردی و علوم دریایی چابهارگروه زبان انگلیسی، دانشکده مدیریت و علوم انسانی، دانشگاه دریانوردی و علوم دریایی چابهارگروه زبان انگلیسی، دانشکده مدیریت و علوم انسانی، دانشگاه دریانوردی و علوم دریایی چابهارباوجود جهان‌شمولی مبنای بدنمند استعاره مفهومی، گونه‌گونی‌هایی در بازنمایی استعاره مفهومی در فرهنگ‌ها و زبان‌های مختلف مشاهده می‌شود. این امر باعث می‌شود که درک درست مترجم از استعاره مفهومی و بیان صحیح آنها در زبان مقصد چالش‌برانگیز و مستلزم استفاده از رویه‌ها و روش‌های ترجمة مناسب باشد. در پژوهش حاضر، به بررسی رویه‌ها و روش‌های ترجمه انگلیسی‌به‌فارسی استعاره‌های مفهومی به‌کاررفته در جلد نخست رمان علمی‌تخیلی دث‌استاکر پرداخته شد. بدین منظور، ابتدا جملات حاوی استعاره مفهومی از صفحات مضرب 10 جلد اول رمان طبق چارچوب نظری لیکاف و جانسون (2003) استخراج و سپس، 150 جمله از آنها با کمک نرم‌افزار به روش تصادفی انتخاب شدند. در مرحله اول، نوع و انطباق میان‌دامنه‌ای استعاره‌های موردنظر تعیین گردید. در مرحله دوم، ابتدا رویه‌هایی که در ترجمه این استعاره‌‌ها و انطباق آنها به‌کاررفته بودند بر اساس نظریه اشمیت (2012) و سپس روش‌های ترجمه استعاره مفهومی بر پایه چهارچوب نظری نیومارک (1988) به‌صورت تحلیل و استدلال مقایسه‌ای شناسایی و بررسی شدند. نتایج نشان داد رویه «ترجمه استعاره مفهومی به استعاره مفهومی»، که باعث حفظ نوع استعاره مفهومی، انطباق میان‌دامنه‌ای، و معنا می‌گردد به میزان 60%، و روش «ترجمه تحت‌اللفظی» با 61%، بیشترین میزان کاربرد را در ترجمه استعاره مفهومی دارند. به‌علاوه، شباهت‌های نسبی بین سامانه‌های مفهومی فارسی و انگلیسی و جهان‌شمول بودن استعاره‌های مفهومی نوعی هم‌پوشانی به وجود می‌آورند که با وجود فرهنگ‌های متفاوت، منجر به درک استعاره مفهومی و انطباق میان‌دامنه‌ای این دو زبان می‌گردد. همچنین، بازانطباق استعاره ساختاری حین ترجمه در زبان فارسی نسبت به دو نوع دیگر استعاره بیشتر رخ می‌دهد.https://jflr.ut.ac.ir/article_93360_3082f66d256f818d9e12cfd695c3172f.pdfاستعاره مفهومیروش‌های ترجمهرویه‌های ترجمهزبان‌شناسی شناختیمطالعات ترجمه |
| spellingShingle | علی بیکیان پریسا روشن‌دل هرمزی مهدی صفایی قلاتی رویه‌ها و روش‌های ترجمه انگلیسی‌به‌فارسی استعاره‌های مفهومی: بررسی موردی ترجمه فارسی جلد اول رمان علمی‌تخیلی دث‌استاکر پژوهش‌های زبان‌شناختی در زبان‌های خارجی استعاره مفهومی روش‌های ترجمه رویه‌های ترجمه زبان‌شناسی شناختی مطالعات ترجمه |
| title | رویه‌ها و روش‌های ترجمه انگلیسی‌به‌فارسی استعاره‌های مفهومی: بررسی موردی ترجمه فارسی جلد اول رمان علمی‌تخیلی دث‌استاکر |
| title_full | رویه‌ها و روش‌های ترجمه انگلیسی‌به‌فارسی استعاره‌های مفهومی: بررسی موردی ترجمه فارسی جلد اول رمان علمی‌تخیلی دث‌استاکر |
| title_fullStr | رویه‌ها و روش‌های ترجمه انگلیسی‌به‌فارسی استعاره‌های مفهومی: بررسی موردی ترجمه فارسی جلد اول رمان علمی‌تخیلی دث‌استاکر |
| title_full_unstemmed | رویه‌ها و روش‌های ترجمه انگلیسی‌به‌فارسی استعاره‌های مفهومی: بررسی موردی ترجمه فارسی جلد اول رمان علمی‌تخیلی دث‌استاکر |
| title_short | رویه‌ها و روش‌های ترجمه انگلیسی‌به‌فارسی استعاره‌های مفهومی: بررسی موردی ترجمه فارسی جلد اول رمان علمی‌تخیلی دث‌استاکر |
| title_sort | رویه‌ها و روش‌های ترجمه انگلیسی‌به‌فارسی استعاره‌های مفهومی بررسی موردی ترجمه فارسی جلد اول رمان علمی‌تخیلی دث‌استاکر |
| topic | استعاره مفهومی روش‌های ترجمه رویه‌های ترجمه زبان‌شناسی شناختی مطالعات ترجمه |
| url | https://jflr.ut.ac.ir/article_93360_3082f66d256f818d9e12cfd695c3172f.pdf |
| work_keys_str_mv | AT ʿlybyḵyạn rwyhhạwrwsẖhạytrjmhạnglysybhfạrsyạstʿạrhhạymfhwmybrrsymwrdytrjmhfạrsyjldạwlrmạnʿlmytkẖylydtẖạstạḵr AT prysạrwsẖndlhrmzy rwyhhạwrwsẖhạytrjmhạnglysybhfạrsyạstʿạrhhạymfhwmybrrsymwrdytrjmhfạrsyjldạwlrmạnʿlmytkẖylydtẖạstạḵr AT mhdyṣfạyyqlạty rwyhhạwrwsẖhạytrjmhạnglysybhfạrsyạstʿạrhhạymfhwmybrrsymwrdytrjmhfạrsyjldạwlrmạnʿlmytkẖylydtẖạstạḵr |