Czy książki beztekstowe są demokratyczne?
Artykuł podejmuje problematykę beztekstowych książek obrazkowych, analizując ją na tle przemian w postrzeganiu wirtualnego odbiorcy oraz uwarunkowanych kulturowo sposobów komunikacji, ze szczególnym odniesieniem do sytuacji czytelniczych, podczas których kontakt z książką mają małe dzieci wraz z to...
| Main Author: | |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | deu |
| Published: |
Jesuit University Ignatianum in Krakow
2024-03-01
|
| Series: | Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://czasopisma.ignatianum.edu.pl/eetp/article/view/3045 |
| _version_ | 1797237023390564352 |
|---|---|
| author | Magdalena Kuczaba-Flisak |
| author_facet | Magdalena Kuczaba-Flisak |
| author_sort | Magdalena Kuczaba-Flisak |
| collection | DOAJ |
| description |
Artykuł podejmuje problematykę beztekstowych książek obrazkowych, analizując ją na tle przemian w postrzeganiu wirtualnego odbiorcy oraz uwarunkowanych kulturowo sposobów komunikacji, ze szczególnym odniesieniem do sytuacji czytelniczych, podczas których kontakt z książką mają małe dzieci wraz z towarzyszącymi im dorosłymi pośrednikami lektury. Wywód otwiera przywołanie zainicjowanego dziesięć lat temu przez IBBY projektu Silent Books: from the world to Lampedusa and back i krytyczne przyjrzenie się założeniom projektu zakładającym demokratyczność narracji, która przekazywana jest poprzez same obrazy. Następnie refleksji poddano status odbiorcy beztekstowej książki obrazkowej, znaczenie obecności pośrednika lektury dziecięcej oraz zjawiska, które pozwalają zastanawiać się, czy przekaz książki jest w swojej istocie demokratyczny czy hierarchiczny. Osobną część artykułu zajmuje analiza wyselekcjonowanych, reprezentatywnych przykładów beztekstowych książek obrazkowych, które pokazują skalę rozpiętości pomiędzy podejmowanymi przez różnych twórców strategiami, od pokazywania w narracji wizualnej dosłownego i literalnego przedstawiania rzeczywistości po posługiwanie się abstrakcją i kodowaniem znaczenia na wielu poziomach. We wnioskach końcowych uwypuklono, że pomimo operowania wyłącznie obrazami, lokalne sposoby patrzenia są zawsze narzucaniem określonego obrazu świata, stąd demokratyczny dostęp do treści książek beztekstowych jest projektem utopijnym – a przestaje nim być tylko w przypadku, gdy proces ich odbioru potraktujemy jako wielomodalną interpretację dokonywaną w materii języka, która uprawnia równoczesne zaistnienie wielu różnych punktów widzenia.
|
| first_indexed | 2024-04-24T17:13:09Z |
| format | Article |
| id | doaj.art-d29f8e1ffadd417ca46bd4bcf331ac22 |
| institution | Directory Open Access Journal |
| issn | 2353-7787 |
| language | deu |
| last_indexed | 2024-04-24T17:13:09Z |
| publishDate | 2024-03-01 |
| publisher | Jesuit University Ignatianum in Krakow |
| record_format | Article |
| series | Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce |
| spelling | doaj.art-d29f8e1ffadd417ca46bd4bcf331ac222024-03-28T08:41:38ZdeuJesuit University Ignatianum in KrakowEdukacja Elementarna w Teorii i Praktyce2353-77872024-03-01191(72)10.35765/eetp.2023.1972.07Czy książki beztekstowe są demokratyczne? Magdalena Kuczaba-Flisak0Uniwersytet Jagielloński w Krakowie Artykuł podejmuje problematykę beztekstowych książek obrazkowych, analizując ją na tle przemian w postrzeganiu wirtualnego odbiorcy oraz uwarunkowanych kulturowo sposobów komunikacji, ze szczególnym odniesieniem do sytuacji czytelniczych, podczas których kontakt z książką mają małe dzieci wraz z towarzyszącymi im dorosłymi pośrednikami lektury. Wywód otwiera przywołanie zainicjowanego dziesięć lat temu przez IBBY projektu Silent Books: from the world to Lampedusa and back i krytyczne przyjrzenie się założeniom projektu zakładającym demokratyczność narracji, która przekazywana jest poprzez same obrazy. Następnie refleksji poddano status odbiorcy beztekstowej książki obrazkowej, znaczenie obecności pośrednika lektury dziecięcej oraz zjawiska, które pozwalają zastanawiać się, czy przekaz książki jest w swojej istocie demokratyczny czy hierarchiczny. Osobną część artykułu zajmuje analiza wyselekcjonowanych, reprezentatywnych przykładów beztekstowych książek obrazkowych, które pokazują skalę rozpiętości pomiędzy podejmowanymi przez różnych twórców strategiami, od pokazywania w narracji wizualnej dosłownego i literalnego przedstawiania rzeczywistości po posługiwanie się abstrakcją i kodowaniem znaczenia na wielu poziomach. We wnioskach końcowych uwypuklono, że pomimo operowania wyłącznie obrazami, lokalne sposoby patrzenia są zawsze narzucaniem określonego obrazu świata, stąd demokratyczny dostęp do treści książek beztekstowych jest projektem utopijnym – a przestaje nim być tylko w przypadku, gdy proces ich odbioru potraktujemy jako wielomodalną interpretację dokonywaną w materii języka, która uprawnia równoczesne zaistnienie wielu różnych punktów widzenia. https://czasopisma.ignatianum.edu.pl/eetp/article/view/3045książki bez słówbezsłowne książki obrazkoweopowieści bez słówksiążki dla dzieci bez słówksiążki z obrazkami |
| spellingShingle | Magdalena Kuczaba-Flisak Czy książki beztekstowe są demokratyczne? Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce książki bez słów bezsłowne książki obrazkowe opowieści bez słów książki dla dzieci bez słów książki z obrazkami |
| title | Czy książki beztekstowe są demokratyczne? |
| title_full | Czy książki beztekstowe są demokratyczne? |
| title_fullStr | Czy książki beztekstowe są demokratyczne? |
| title_full_unstemmed | Czy książki beztekstowe są demokratyczne? |
| title_short | Czy książki beztekstowe są demokratyczne? |
| title_sort | czy ksiazki beztekstowe sa demokratyczne |
| topic | książki bez słów bezsłowne książki obrazkowe opowieści bez słów książki dla dzieci bez słów książki z obrazkami |
| url | https://czasopisma.ignatianum.edu.pl/eetp/article/view/3045 |
| work_keys_str_mv | AT magdalenakuczabaflisak czyksiazkibeztekstowesademokratyczne |